Στη Βουλή βρίσκονται από σήμερα το πρωί, ως μέρος «νομοσχεδίου σκούπα» που κατέθεσε το υπουργείο Παιδείας για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, οι διατάξεις που αφορούν τα θέματα ασφαλείας και αντιμετώπισης των φαινομένων βίας στα ΑΕΙ.
Εκτός της υποχρεωτικής τοποθέτησης συστημάτων ελεγχόμενης πρόσβασης σε όλα τα ΑΕΙ της χώρας, στο νομοσχέδιο αναφέρεται ακόμη ότι τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) της χώρας υποχρεούνται να καταρτίσουν τους Εσωτερικούς Κανονισμούς τους μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2025, προθεσμία που ωστόσο μπορεί να παραταθεί ένα εξάμηνο με απόφαση του υπουργείου Παιδείας.
Το ζήτημα της χρηματοδότησης των ΑΕΙ
Το θέμα δε, συνδέεται με την χρηματοδότηση των ΑΕΙ ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι ηγεσίες των ΑΕΙ θα το πάρουν …σοβαρά, καθώς αναφέρεται στο νομοσχέδιο ότι «η παράλειψη έκδοσης του Εσωτερικού Κανονισμού του Α.Ε.Ι., καθώς και του κανονισμού ελεγχόμενης πρόσβασης και μη εφαρμογής και λειτουργίας του συστήματος ελεγχόμενης πρόσβασης, λαμβάνεται υπόψη για την έκδοση της απόφασης κατανομής της τακτικής δημόσιας επιχορήγησης της παρ. 2 του άρθρου 16 του ν. 4653/2020 (Α’ 12). Τα Α.Ε.Ι. που έως τη δημοσίευση του παρόντος δεν έχουν καταρτίσει ή δεν έχουν αποστείλει στον Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού το σχέδιο ασφαλείας και προστασίας, υποχρεούνται όπως το καταρτίσουν και αποστείλουν το αργότερο έως την 31η Αυγούστου του 2025».
Παράλληλα, συμπεριλαμβάνεται διάταξη που ορίζει πως «στις Εισαγγελίες Πλημμελειοδικών Αθηνών, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης ορίζεται από τον προϊστάμενο αυτών, αρμόδιος για τα εγκλήματα διατάραξης πανεπιστημιακής λειτουργίας ή βίας σε βάρος μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας Εισαγγελέας, ο οποίος έχει ως αρμοδιότητα να διευθύνει το έργο των αστυνομικών αρχών, να κατευθύνει τις ανακριτικές πράξεις και να παρίσταται κατά τη διενέργειά τους, να χειρίζεται τις σχετικές δικογραφίες και να ασκεί την ποινική δίωξη για τα εν λόγω αδικήματα».
Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, «ο αρμόδιος Εισαγγελέας εξακριβώνει τη φοιτητική ιδιότητα και ανακοινώνει αμελλητί στον Πρύτανη εκάστοτε Ιδρύματος, καθώς και στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, κάθε άσκηση ποινικής δίωξης, περιοριστικό μέτρο ή άρση αυτού, παραπεμπτικό ή απαλλακτικό βούλευμα και καταδικαστική ή αθωωτική απόφαση σε βάρος υπαγομένου φοιτητή του Ιδρύματος» σε σχέση με τα εγκλήματα που αφορούν βία στα ΑΕΙ ή διατάραξη της ομαλής λειτουργίας τους.
Το έργο των αρμόδιων για τα εγκλήματα διατάραξης πανεπιστημιακής λειτουργίας ή βίας σε βάρος μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας Εισαγγελέων εποπτεύει και συντονίζει αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου που ορίζεται από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
Τα νέα συστήματα και τα drones
Συγκεκριμένα και όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο:
-Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) εφαρμόζουν τεχνικά ή άλλα αναγκαία μέτρα για την τήρηση της τάξης και της ασφάλειας εντός των χώρων τους, καθώς και για την προστασία της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας του διδακτικού, διοικητικού και λοιπού προσωπικού, των φοιτητών και τρίτων φυσικών προσώπων – επισκεπτών και για την προστασία της ακίνητης και κινητής περιουσίας των Α.Ε.Ι.
-Κάθε Α.Ε.Ι., με κριτήριο το μέγεθός του, τις ιδιαίτερες ανάγκες, τη συχνότητα εμφάνισης παραβατικών συμπεριφορών και τη διαβάθμιση του επιπέδου ασφάλειας και προστασίας του, τοποθετεί ηλεκτρονικά και λοιπά συστήματα ασφάλειας που καλύπτουν μέρος ή το σύνολο των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων του. Ως τέτοια συστήματα λογίζονται ιδίως: α) μέσα επιτήρησης με τη λήψη ή καταγραφή εικόνας και ήχου σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του Α.Ε.Ι., β) ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου και ταυτοποίησης εισόδου και εξόδου και ανίχνευσης απαγορευμένων αντικειμένων και ουσιών στις εισόδους εξωτερικών ή εσωτερικών χώρων των Α.Ε.Ι., γ) μέσα ειδοποίησης άμεσου κινδύνου με φωτεινή ένδειξη και ηχητικά, όπως συναγερμός και δ) αισθητήρες ανίχνευσης κίνησης και αποσυναρμολόγησης.
-Πέραν των τεχνικών ή τεχνολογικών μέτρων ασφάλειας της παρούσας, κάθε Α.Ε.Ι. μπορεί να λαμβάνει μέτρα που συμβάλλουν στην ενίσχυση του επιπέδου ασφάλειας και προστασίας, όπως η εφαρμογή φωτισμού ασφάλειας σε εξωτερικούς χώρους του Α.Ε.Ι., καθώς και η πρόσληψη προσωπικού ασφαλείας. Η εγκατάσταση και λειτουργία των τεχνικών μέτρων της περ. α) εντός των Α.Ε.Ι. επιτρέπεται μόνο για την πρόληψη και αντιμετώπιση των αξιόποινων πράξεων που προβλέπονται στα κεφάλαια έκτο, δέκατο τρίτο, δέκατο πέμπτο, δέκατο έκτο, δέκατο όγδοο, δέκατο ένατο και εικοστό τρίτο του Ειδικού Μέρους του Ποινικού Κώδικα και τα κακουργήματα της νομοθεσίας περί εξαρτησιογόνων ουσιών.
-Εάν το Α.Ε.Ι. διαθέτει πανεπιστημιουπόλεις, είναι δυνατή, υπό τους όρους του ευρωπαϊκού και εθνικού κανονιστικού πλαισίου, ιδίως του Κανονισμού (ΕΕ) η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών παρακολούθησης και επιτήρησης των εξωτερικών χώρων του Α.Ε.Ι. για λόγους ασφαλείας, προστασίας του περιβάλλοντος και διαχείρισης πιθανών κρίσεων.
– Σε κάθε Α.Ε.Ι. εγκαθίσταται «Κέντρο Ελέγχου και Λήψης Σημάτων και Εικόνων», το οποίο συνδέεται με όλα τα τεχνολογικά συστήματα ασφάλειας και επικοινωνιών που εγκαθίστανται και λειτουργούν εντός του Α.Ε.Ι., η λειτουργία του οποίου υποστηρίζεται από το προσωπικό της Μονάδας Ασφαλείας και Προστασίας και το προσωπικό του οικονομικού φορέα που παρέχει υπηρεσίες φύλαξης των χώρων και εγκαταστάσεων του Α.Ε.Ι. Η απόφαση για την εγκατάσταση και λειτουργία του «Κέντρου Ελέγχου και Λήψης Σημάτων και Εικόνων» εκδίδεται ύστερα από διενέργεια Μελέτης Εκτίμησης Αντικτύπου σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Σύστημα ελεγχόμενης πρόσβασης
Σε κάθε Α.Ε.Ι. εφαρμόζεται υποχρεωτικά σύστημα ελεγχόμενης πρόσβασης για την τήρηση της τάξης και της ασφάλειας εντός των χώρων τους, καθώς και για την προστασία της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας του διδακτικού, διοικητικού και λοιπού προσωπικού, των φοιτητών και τρίτων φυσικών προσώπων – επισκεπτών και της ακίνητης και κινητής περιουσίας των Α.Ε.Ι., καθώς και για την εν γένει εύρυθμη και ομαλή λειτουργία του Α.Ε.Ι. και την απρόσκοπτη διεξαγωγή του διδακτικού, ερευνητικού και διοικητικού έργου.
Το σύστημα ελεγχόμενης πρόσβασης εφαρμόζεται κατά την είσοδο σε πανεπιστημιουπόλεις ή λοιπούς εξωτερικούς χώρους των Α.Ε.Ι. Οι πανεπιστημιουπόλεις (campus) των Α.Ε.Ι. περιβάλλονται από περιμετρική περίφραξη ασφαλείας. Εάν δεν είναι δυνατή η εφαρμογή του συστήματος ελεγχόμενης πρόσβασης στους εξωτερικούς χώρους του Α.Ε.Ι. με απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης του Α.Ε.Ι., το σύστημα ελεγχόμενης πρόσβασης εφαρμόζεται υποχρεωτικά στους εσωτερικούς χώρους του, όπως κτίρια και υποδομές.
Ακόμη:
-Με απόφαση του Πρύτανη του Α.Ε.Ι., η οποία εκδίδεται κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής Ασφάλειας και Προστασίας του άρθρου 219, εγκρίνεται ο κανονισμός ελεγχόμενης πρόσβασης του οικείου Α.Ε.Ι. και τίθεται σε λειτουργία το σύστημα ελεγχόμενης πρόσβασης.
Στον κανονισμό καθορίζονται κατ’ ελάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:
α) οι εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι του Α.Ε.Ι., οι οποίοι εξαιρούνται από την εφαρμογή συστήματος ελεγχόμενης πρόσβασης λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, του σκοπού χρήσης τους ή των δραστηριοτήτων που διεξάγονται σε αυτούς, όπως οι αθλητικές εγκαταστάσεις,
β) τα φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε χώρους ελεγχόμενης πρόσβασης του Α.Ε.Ι., όπως τα μέλη Δ.Ε.Π., Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (Ε.ΔΙ.Π.), Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.), Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (Ε.Τ.Ε.Π.), διοικητικό προσωπικό, φοιτητές και ερευνητικό προσωπικό,
γ) η καταγραφή των εσωτερικών ή εξωτερικών χώρων του Α.Ε.Ι. στους οποίους έχουν δικαίωμα ελεγχόμενης πρόσβασης τρίτα φυσικά πρόσωπα, τα οποία δεν συνδέονται με οποιαδήποτε σχέση με το Α.Ε.Ι.,
δ) θέματα σχετικά με την εγκατάσταση και λειτουργία εξοπλισμού ελέγχου πρόσβασης προσώπων, οχημάτων και αντικειμένων κατά την είσοδο σε κτίρια και λοιπές κρίσιμες υποδομές των Α.Ε.Ι.,
ε) οι μέθοδοι ελέγχου ταυτοπροσωπίας φυσικών προσώπων για την είσοδό τους σε χώρους ελεγχόμενης πρόσβασης και καταγραφής των προσωπικών στοιχείων τρίτων φυσικών προσώπων, ο χρόνος τήρησης των προσωπικών δεδομένων των φυσικών προσώπων και οι αποδέκτες αυτών,
στ) η διαβάθμιση του επιπέδου ελέγχου ασφάλειας για την πρόσβαση σε χώρους που κρίνονται ιδιαίτερης σημασίας για τη λειτουργία του Α.Ε.Ι., όπως τα κτίρια διοίκησης, του Ειδικού Λογαριασμού τους (Ε.Λ.Κ.Ε.) ή εργαστήρια με ακριβό εξοπλισμό, ζ) τα αρμόδια όργανα και η διαδικασία χορήγησης αδειών πρόσβασης σε τρίτους, η) τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των υποκειμένων ήδη από τον σχεδιασμό και εξ ορισμού.
– Ιδρύεται στην Γενική Διεύθυνση Ανώτατης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας Εθνικό Παρατηρητήριο για την ενίσχυση της ασφάλειας και την πρόληψη φαινομένων βίας εντός των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.)
Επί φθορών και καταστροφών
Ακόμη, στο νομοσχέδιο ορίζεται ότι «σε περιπτώσεις πρόκλησης φθορών, βλάβης ή καταστροφής, μερικής ή ολικής, σε κτιριακές εγκαταστάσεις, στον εξοπλισμό ή στην εν γένει περιουσία του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.), το φυσικό πρόσωπο που προκάλεσε τη βλάβη ή την καταστροφή έχει υποχρέωση να αποζημιώσει πλήρως το Α.Ε.Ι.
-Εντός δύο ημερών από την πρόκληση της βλάβης ή καταστροφής, άλλως από τη διαπίστωση ή καταγγελία αυτής, η Μονάδα Ασφαλείας και Προστασίας ειδοποιεί εγγράφως την αρμόδια υπηρεσία του Α.Ε.Ι., προκειμένου η τελευταία να συντάξει πρακτικό καταγραφής των προκληθεισών βλαβών ή καταστροφών, εντός δέκα ημερών. Η ίδια υπηρεσία, εντός είκοσι ημερών από την έκδοση του πρακτικού καταγραφής, συντάσσει πρακτικό οικονομικής εκτίμησης ζημιών, προχωρώντας στον εύλογο κατά την κρίση της υπηρεσίας προσδιορισμό αποζημίωσης για την πλήρη αποκατάσταση αυτών, καθώς και για τη μείωση της φήμης, της πίστης και της υπόληψης του Ιδρύματος. Τα πρακτικά αποστέλλονται στον Πρύτανη, ο οποίος εκδίδει Πρωτόκολλο Καταγραφής Ζημιών, εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών, το οποίο στη συνέχεια αποστέλλεται στην αρμόδια οικονομική υπηρεσία.
-Με την ταυτοποίηση του φυσικού προσώπου, κατά του οποίου έχει εκκινήσει ποινική διαδικασία, ο Πρύτανης ενημερώνεται άμεσα από τη Μονάδα Ασφαλείας και Προστασίας και προχωρά, εντός προθεσμίας δέκα ημερών, στην έκδοση συμπληρωματικού προσωποποιημένου Πρωτοκόλλου Αποζημίωσης το οποίο επιδίδεται στον υπόχρεο. Ο υπόχρεος καλείται να καταβάλλει το ποσό εντός είκοσι ημερών.
Με την πάροδο της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου, εκδίδεται και επιδίδεται από την αρμόδια οικονομική υπηρεσία βεβαίωση οφειλής, η οποία αποστέλλεται στην αρμόδια φορολογική υπηρεσία, για είσπραξη κατά τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Κατά του Πρωτοκόλλου Αποζημίωσης προβλέπεται άσκηση προσφυγής στο αρμόδιο Διοικητικό Πρωτοδικείο. Αν η βλάβη ή καταστροφή επήλθε από περισσότερα φυσικά πρόσωπα, ενέχονται όλα τα εμπλεκόμενα φυσικά πρόσωπα εις ολόκληρον. Το φυσικό πρόσωπο που κατέβαλε ολόκληρη την αποζημίωση σύμφωνα με τη διαδικασία της παρ. 3, έχει δικαίωμα αναγωγής κατά των λοιπών.
Τέλος, στο άρθρο 85 του νομοσχεδίου αναφέρεται ότι όποιος παροτρύνει, υποκινεί, ενθαρρύνει ή διευκολύνει, με οποιονδήποτε τρόπο και ιδίως μέσω διαδικτύου ή δημόσιας δήλωσης, πράξεις διατάραξης της ακαδημαϊκής λειτουργίας ή βίας ή απειλής βίας σε βάρος μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και χρηματική ποινή και με ποινή τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή, αν οι ανωτέρω πράξεις είχαν ως άμεσο επακόλουθο την τέλεση εγκλημάτων εντός χώρων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή κατά μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας και η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη ποινική διάταξη.
