Light ρύθμιση για το χρέος ή μετάθεση για το φθινόπωρο

Σε διελκυστίνδα ανάμεσα στην ευρωζώνη και στο ΔΝΤ εξελίσσεται η διαπραγμάτευση για το χρέος, με την Ελλάδα να βρίσκεται στη μέση και στην ουσία να πιέζεται και από τις δύο πλευρές. Πηγές με γνώση του θέματος αναφέρουν ότι οι διαφορές ανάμεσα στο Ταμείο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πολύ μεγάλες. Το ΔΝΤ επιμένει σε βαθιά, άμεση αναδιάρθρωση του χρέους ώστε αυτό να καταστεί βιώσιμο, ενώ οι Ευρωπαίοι απορρίπτουν τη δραστική ελάφρυνση στην παρούσα φάση. Τα πράγματα περιπλέκονται από το γεγονός ότι το Ταμείο «απειλεί» με αποχώρηση από το πρόγραμμα αν δεν γίνει βιώσιμο το χρέος τη στιγμή που οι ευρωπαίοι ηγέτες και υπουργοί Οικονομικών θεωρούν τη συμμετοχή του απαραίτητη, σύμφωνα με την εντολή που πήραν από τα κοινοβούλιά τους το καλοκαίρι του 2015 όταν ενέκριναν το τρέχον πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας.

Αμετακίνητος ο Σόιμπλε

Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τόσο δημοσίως όσο και στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις, απορρίπτει οποιαδήποτε συζήτηση για δραστική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους βάζοντας πάγο στις απαιτήσεις του ΔΝΤ, ωστόσο την ίδια στιγμή ξεκαθαρίζει ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ είναι απαραίτητη και απαραβίαστος όρος της συμφωνίας του περυσινού καλοκαιριού.

Την ίδια ώρα η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ δεν έχει διευκρινίσει αν και πώς το Ταμείο θα συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα και τελικά τι θα κάνει στην υπόθεση της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, το οποίο σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του είναι εξαιρετικά μη βιώσιμο και συνεπώς απαιτείται δραστική ρύθμισή του.

Κοινοτικές πηγές εκφράζουν την εκτίμηση ότι τελικά θα βρεθεί συμβιβαστική λύση, η οποία «δεν θα είναι στη μέση αλλά θα βρίσκεται πιο κοντά στις απαιτήσεις των Ευρωπαίων». Ωστόσο δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο η λύση αυτή να μην έχει βρεθεί ως το Εurogroup της 24ης Μαΐου, καθώς οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών κατά πάγια τακτική τους θα μετακυλίσουν τη ρύθμιση στο μέλλον. «Δύο είναι τα πιθανότερα ενδεχόμενα με τα σημερινά δεδομένα» αναφέρουν οι ίδιες πηγές. «Είτε να έχουμε μια συμφωνία light για το χρέος τώρα είτε να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις και η τελική απόφαση να ληφθεί το φθινόπωρο».

Αλλες πηγές που έχουν γνώση των διαπραγματεύσεων που έγιναν την περασμένη εβδομάδα στις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι η ελληνική πλευρά πιέζεται από τα δύο αντιμαχόμενα μέρη. Από τη μία πλευρά οι Ευρωπαίοι επιμένουν για την αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία και πέτυχαν να θεσμοθετήσουν τον «κόφτη» των δαπανών που θα ενεργοποιείται αυτόματα σε περίπτωση που η Ελλάδα αδυνατεί να πιάσει τους στόχους του προγράμματος για τα πρωτογενή πλεονάσματα και από την άλλη το ΔΝΤ προσπαθεί να πάρει με το μέρος του σε αυτή τη διελκυστίνδα την ελληνική πλευρά προσφέροντας ως δέλεαρ τη μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι δύο πλευρές, τα χρήματα του προγράμματος στήριξης της Ελλάδας τα βάζουν οι Ευρωπαίοι και όχι το ΔΝΤ. Ως εκ τούτου «ο λόγος τους έχει βαρύνουσα σημασία», τονίζουν.

Μάλιστα ο επικεφαλής του ΕSM Κλάους Ρέγκλινγκ έβαλε στο τραπέζι το ενδεχόμενο ο ευρωπαϊκός μηχανισμός να αποπληρώσει το ΔΝΤ ώστε να μειωθεί το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους για την Ελλάδα, καθώς ο ESM δανείζει την Ελλάδα με επιτόκιο λίγο πάνω από το 1% ενώ το Ταμείο με επιτόκια 4%-5%.

Ελεγχος σε δόσεις

Οπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, οι πιστωτές αρχικά θα εξετάσουν το χρέος βραχυπρόθεσμα, δηλαδή αν δημιουργεί προβλήματα στο πρόγραμμα το 2016, και θα κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές. Στη συνέχεια θα προβούν σε μεσοπρόθεσμη ανάλυση βιωσιμότητας για όλη τη διάρκεια του προγράμματος, ως το τέλος του 2018 – αρχές του 2019, και αν χρειαστεί θα πάρουν μέτρα, χρησιμοποιώντας ακόμη και τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα.

Σε τρίτη φάση, μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος, θα επανεξετάσουν το χρέος μακροπρόθεσμα. Μάλιστα εγκατέλειψαν τη λογική της εξέλιξης του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αντ’ αυτής υιοθέτησαν την εξέλιξη του κόστους εξυπηρέτησης ως ποσοστό του ΑΕΠ, που ως το 2022 κινείται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, περί το 4% του ΑΕΠ, όπως επισήμανε ο Ρέγκλινγκ.

Πρόκειται για την προσέγγιση που είχε προωθήσει η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, υποστηρίζοντας ότι βραχυπρόθεσμα το χρέος είναι βιώσιμο, αφού η Ελλάδα είναι σε θέση να το εξυπηρετεί, η οποία της επέτρεψε να επιστρέψει προσωρινά στις αγορές.

Πάντως ο Ντάισελμπλουμ επανέλαβε για ακόμη μία φορά ότι το «κούρεμα» αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για τους Ευρωπαίους, ενώ ο Ρέγκλινγκ εξήγησε ότι η ρύθμιση του χρέους και η βιωσιμότητά του είναι μια διαρκής διαδικασία, καθ’ όλη τη διάρκειά του που εκτείνεται σε βάθος 30ετίας και σχετίζεται με τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, τα επιτόκια και τις λήξεις όλο αυτό το διάστημα.