Σε χαμηλή πτήση τα επιτόκια προθεσμίας

Αποφασισμένες να διατηρήσουν τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων στα τρέχοντα επίπεδα, παρά τη σημαντική μείωση της καταθετικής βάσης το τελευταίο τρίμηνο, είναι οι διοικήσεις των τραπεζών. Στόχος της στρατηγικής αυτής αποτελεί η διατήρηση των εξόδων για τόκους σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα, ώστε να μην εκτροχιαστούν τα επιχειρησιακά πλάνα, στη βάση των οποίων επέτυχαν οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι στα τελευταία πανευρωπαϊκά stress tests. Αλλωστε, σημειώνουν τραπεζικοί κύκλοι, μια άνοδος των αποδόσεων σε αυτή τη φάση εκτιμάται ότι θα είναι αναποτελεσματική για την προσέλκυση των αποταμιεύσεων που διέρρευσαν από το σύστημα λόγω των πολιτικών εξελίξεων.

«Οι καταθέτες έχουν αποσύρει τα χρήματά τους λόγω των αυξημένων κινδύνων που υπάρχουν σήμερα για την ελληνική οικονομία» σημειώνει τραπεζικό στέλεχος που παρακολουθεί την αγορά των καταθέσεων. Και προσθέτει πως «μια αύξηση της τάξης των 10 ή ακόμη και των 20 μονάδων βάσης δεν αποτελεί υπό τις παρούσες συνθήκες αβεβαιότητας κίνητρο για να φέρει κάποιος πίσω τα χρήματά του».

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το μέσο επιτόκιο των νέων προθεσμιακών καταθέσεων διαμορφώθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο σε 1,82%. Εκτοτε δεν έχει εφαρμοστεί καμία μεταβολή στα επιτόκια των τυποποιημένων λογαριασμών προθεσμίας.

Πρόωρη ανάληψη

Ανάλογα με το ποσό και τη διάρκεια της κατάθεσης οι ετησιοποιημένες αποδόσεις κινούνται σήμερα στην πλειονότητα των περιπτώσεων μεταξύ 1,65% και 1,85%. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, τουλάχιστον στην παρούσα φάση δεν προβλέπεται κάποια μεταβολή των επιτοκίων, τα οποία βρίσκονται σε ιστορικό χαμηλό μετά την είσοδο της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Οι ίδιοι κύκλοι τονίζουν ότι για μεμονωμένες περιπτώσεις, για ποσά που υπερβαίνουν τις 50.000 ευρώ και εφόσον πρόκειται για «φρέσκα» κεφάλαια, είναι πιθανό να προσφερθεί ένα «μπόνους» στο επιτόκιο της τάξης των 5 ή 10 μονάδων βάσης.

Γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου αναμένει αύξηση της ζήτησης για προθεσμιακές καταθέσεις με δυνατότητα πρόωρης ανάληψης ανά τακτά χρονικά διαστήματα χωρίς ποινή. Θεωρεί ότι όσοι αποφασίσουν να καταθέσουν χρήματα που βρίσκονται σήμερα εκτός συστήματος, θα προτιμήσουν αυτά τα προγράμματα. Για τη συγκεκριμένη κατηγορία πελατών, τονίζει πως συμφέρουν περισσότερο τα προϊόντα με διάρκεια τουλάχιστον 6 μηνών, καθώς η καμπύλη των επιτοκίων έχει γίνει σχεδόν επίπεδη. Δηλαδή οι τράπεζες προσφέρουν τις ίδιες σχεδόν αποδόσεις για προϊόντα με διάρκεια 3, 6 ή 12 μηνών.

Τι επηρεάζει τις αποδόσεις

Πλέον, η διάρκεια της προθεσμιακής κατάθεσης δεν αποτελεί βασικό προσδιοριστικό παράγοντα του επιτοκίου της. Τα χαρακτηριστικά που επηρεάζουν την ανταμοιβή των λογαριασμών προθεσμίας είναι σε αυτή τη συγκυρία κατά βάση τα εξής:

Χρόνος καταβολής των τόκων: Οι καταθέτες μέσα από την ευρεία γκάμα προϊόντων των τραπεζών μπορούν να επιλέξουν τον χρόνο που θα εισπράξουν τους τόκους: προκαταβολικά, στη λήξη της κατάθεσης ή ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ο γενικός κανόνας είναι ότι τα προϊόντα με καταβολή των τόκων στη λήξη προσφέρουν τις καλύτερες αποδόσεις.

Δυνατότητα πρόωρης ανάληψης: Η ευχέρεια αυτή παρέχεται κατά κύριο λόγο στα προγράμματα με μηνιαία, διμηνιαία ή τριμηνιαία καταβολή των τόκων. Ειδικότερα, την ημέρα απόδοσης των τόκων ο καταθέτης έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει είτε σε ολική ανάληψη των χρημάτων του ή σε μερική, υπό την προϋπόθεση ότι το υπόλοιπο δεν θα πέσει κάτω από το ελάχιστο όριο αρχικής κατάθεσης του εκάστοτε προγράμματος. Η διευκόλυνση αυτή πάντως έχει στην πλειονότητα των περιπτώσεων κόστος ως προς την απόδοση.

Είδος επιτοκίου: Το επιτόκιο μιας προθεσμιακής μπορεί να είναι είτε σταθερό είτε μεταβαλλόμενο κατά τη διάρκειά της. Ξεκινά από χαμηλά και αυξάνεται σταδιακά, δίνοντας κίνητρο στον καταθέτη να μην προχωρήσει σε πρόωρη ανάληψη των χρημάτων του. Σε σχέση με τα προγράμματα σταθερού επιτοκίου, η μέση απόδοσή τους είναι σε γενικές γραμμές υψηλότερη, αλλά προϋποθέτει τη διατήρηση της κατάθεσης ως τη λήξη της.

Δυνατότητα αυξομείωσης υπολοίπου: Ορισμένα προγράμματα δίνουν στον πελάτη το δικαίωμα να μεταβάλει υπό συγκεκριμένους όρους το κεφάλαιο της κατάθεσης, είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται συνήθως σε συγκεκριμένη ημέρα κάθε μήνα. Ετσι, π.χ. ο καταθέτης μπορεί να αυξήσει το υπόλοιπο της κατάθεσης, εξασφαλίζοντας ίδιο επιτόκιο και για τα νέα κεφάλαια ή να προχωρήσει σε μερική ανάληψη χρημάτων.

Τα προϊόντα με αυτά τα χαρακτηριστικά προσφέρονται είτε με χαμηλότερα επιτόκια ή αποκλειστικά για υψηλά ποσά κατάθεσης.

Το κανάλι διάθεσης: Μόδα έχει γίνει τους τελευταίους μήνες η δημιουργία προθεσμιακών λογαριασμών που ανοίγονται ή και διαχειρίζονται αποκλειστικά μέσω του Διαδικτύου. Οι τράπεζες για να στρέψουν τους καταθέτες σε αυτά τα προγράμματα προσφέρουν ως κίνητρο ένα μπόνους στο επιτόκιο, το οποίο μπορεί να φτάνει ως και τις 15 μονάδες βάσης.