Αντιμέτωπη με μια δύσκολη άσκηση ισορροπίας και με διασταυρούμενα πυρά ανάμεσα σε Βερολίνο, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο αναμένεται να βρεθεί προσεχώς η ελληνική προεδρία της ΕΕ με αφορμή την τραπεζική ένωση. Αυτό προκύπτει ξεκάθαρα από τη σκληρή γλώσσα της επιστολής, με ημερομηνία 15 Ιανουαρίου 2014, που απέστειλε η Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς τον έλληνα μόνιμο αντιπρόσωπο στην ΕΕ, πρέσβη κ. Θ. Σωτηρόπουλο. Με αυτήν αμφισβητούνται καίρια σημεία του πολυδαίδαλου συμβιβασμού, γερμανικής εμπνεύσεως, επί του Ενιαίου Μηχανισμού Εκκαθάρισης (Single Resolution Mechanism – SRM) των τραπεζών που επετεύχθη σε μαραθώνιες συνεδριάσεις του Eco/Fin τον περασμένο Δεκέμβριο.
Στο κείμενο της επιστολής, που βρίσκεται στη διάθεση του «Βήματος», το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λέει ούτε λίγο ούτε πολύ «δείχνοντας τα δόντια του» ότι η πρόταση των υπουργών Οικονομικών για τον SRM παραβιάζει θεμελιώδεις προβλέψεις του κοινοτικού δικαίου. Και τούτο ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πρόταση για μια διακυβερνητική συμφωνία επί του ενιαίου ταμείου εκκαθάρισης.
Η σκληρή επιστολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την οποία πέραν της επικεφαλής της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων Σάρον Μπόουλς υπογράφουν και οι εκπρόσωποι των πολιτικών ομάδων του Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλιστών, των Πρασίνων, των Φιλελευθέρων και της Ενωμένης Αριστεράς, περιλαμβάνει σειρά νομικών επιχειρημάτων και εστάλη λίγες ημέρες μετά τον πρώτο «τρίλογο» για το ζήτημα του SRM επί ελληνικής προεδρίας, στις 9 Ιανουαρίου.
Ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα
Παράλληλα, στήνει ένα σκηνικό σύγκρουσης, εντός του οποίου η ελληνική προεδρία θα πρέπει να πλοηγηθεί και αναζητήσει επώδυνους συμβιβασμούς στο πλαίσιο του «τριλόγου» Κοινοβουλίου – Συμβουλίου – Επιτροπής σε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, καθώς ο σκοπός είναι η συμφωνία για τον SRM να ολοκληρωθεί προτού η Ευρωβουλή κλείσει τις εργασίες εν όψει των ευρωεκλογών.
Υπενθυμίζεται ότι η διακυβερνητική συμφωνία για το SRF θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ως την 1η Μαρτίου ώστε στο Eco/Fin της 11ης Μαρτίου οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών να την επικυρώσουν και στη συνέχεια να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο. Η ελληνική Μόνιμη Αντιπροσωπεία καταβάλλει πάντως μεγάλη προσπάθεια να γεφυρωθούν οι διαφορές, αν και δεν λείπουν όσοι εκτιμούν ότι χωρίς γερμανικές υποχωρήσεις η συμφωνία θα μπορούσε να ναυαγήσει.
Αγνοείται το κοινοτικό δίκαιο
Η πρόβλεψη του συμβιβασμού των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ, κατόπιν έντονων γερμανικών πιέσεων, να αγνοηθεί ουσιαστικά η πρόταση της Επιτροπής για τον SRM και τα κράτη-μέλη να κινηθούν διακυβερνητικά στο θέμα του SRF θεωρείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι αγνοεί την προβλεπόμενη νομοθετική διαδικασία στην ΕΕ. Αρα, συνεχίζει η επιχειρηματολογία της Ευρωβουλής, αγνοούνται τρεις βασικές αρχές της κοινοτικής έννομης τάξης: αυτές της ειλικρινούς συνεργασίας, της θεσμικής ισορροπίας και της δημοκρατίας.
Στη συνέχεια, επισημαίνεται ότι από τη στιγμή που η Κομισιόν έχει παρουσιάσει δική της πρόταση για τον SRM, δεν υπάρχει λόγος για διακυβερνητική συμφωνία. Επιπλέον, καθώς το SRF αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του SRM, γιατί θα πρέπει να υπάρξει ειδική νομοθετική διαδικασία εκτός κοινοτικού δικαίου; Επομένως, συμπεραίνει το Ευρωκοινοβούλιο, ζητήματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της ΕΕ δεν θα πρέπει να διαχειρίζονται εκτός αυτής.
Οι συντάκτες της επιστολής προειδοποιούν μάλιστα ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ασκήσει όλα τα δικαιώματα που προβλέπονται από τη θέση του συν-νομοθέτη και η συμμετοχή του στη διακυβερνητική διάσκεψη δεν θα πρέπει να εκληφθεί, σε καμία περίπτωση, ως παραίτησή του από τα δικαιώματα αυτά. Οπερ σημαίνει ότι ακόμη και αν η Ευρωβουλή δεν μπορεί να επηρεάσει την έκβαση της διακυβερνητικής συμφωνίας, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίεσης την ανάμειξή του στα υπόλοιπα στάδια της διαδικασίας συναπόφασης για τον SRM.
Ο βραχνάς του SRF
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέτει επί τάπητος για την προεδρία τρία σοβαρά θέματα που πρέπει να διευθετηθούν. Το πρώτο αφορά ουσιαστικά την έλλειψη ενός «πραγματικού» ενιαίου ταμείου. Το SRF έχει προβλεφθεί να έχει πλήρη δύναμη πυρός 55 δισεκατομμυρίων ευρώ όταν θα τεθεί σε λειτουργία, το 2026. Τα χρήματα θα προέρχονται από εισφορές του πιστωτικού τομέα.
Κατά τη μεταβατική περίοδο ως το 2026 θα βρίσκονται σε λειτουργία εθνικά εργαλεία εκκαθάρισης που σταδιακά θα συγχωνευθούν στο SRF. Παραμένει όμως άγνωστο τι θα συμβεί κατά τη μεταβατική περίοδο σε περίπτωση που μια χώρα χρειαστεί τη βοήθεια των εταίρων της για την εκκαθάριση μίας ή περισσότερων τραπεζών και δεν της επαρκούν τα εθνικά κονδύλια. Οι Γερμανοί δεν θέλουν να ακούν για πρόσβαση του SRF σε πιστοληπτική γραμμή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), ούτε για σμίκρυνση του χρόνου που θα απαιτηθεί για να γεμίσει η «φαρέτρα» του SRF από το 2018 στο 2026 και φυσικά ούτε για δυνατότητα δανεισμού του ταμείου από τις αγορές.
Το δεύτερο ζήτημα αφορά την παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης για όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες, ανεξαρτήτως του τόπου εγκατάστασής τους. Το τρίτο ζήτημα όμως –και ίσως σημαντικότερο –σχετίζεται με την αναγκαιότητα να υπάρχει ταχεία και αποτελεσματική λήψη απόφασης όταν χρειάζεται να εκκαθαριστεί μια τράπεζα. Ο συμβιβασμός του Δεκεμβρίου έχει δημιουργήσει ένα πολύπλοκο σχήμα που απαιτεί την ψήφο και την έγκριση πολλών ατόμων, με διπλές πλειοψηφίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο να χαθεί κρίσιμος χρόνος. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει ήδη εκφράσει την ανησυχία της για πιθανές καθυστερήσεις και αγκυλώσεις –με απρόβλεπτες συνέπειες.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
