Σάββατο μεσημέρι και στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, κάπου στη Νότια Γαλλία, καθισμένη στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου με θέα τη θάλασσα, η Φανί Αρντάν είναι εξαιρετικά ευδιάθετη για τη συνέντευξη. Ακούει Κάλλας, μιλάει καθαρά, γελάει, και είναι σαν να τη βλέπεις. Εκφραστική ακόμη και από απόσταση, αυτή η 62χρονη ηθοποιός θα είναι πάντα «Η γυναίκα της διπλανής πόρτας» αλλά ποτέ προβλέψιμη.
Στις αρχές Νοεμβρίου θα βρίσκεται στην Αθήνα για μία και μοναδική παράσταση στο Παλλάς. Θα ερμηνεύσει τον μονόλογο «Τhe Νavire Νight» της Μαργκερίτ Ντυράς που η ίδια διασκεύασε. «Το φανταστικό, ο μεγάλος έρωτας, δύο πρόσωπα που δεν ξέρω αν υπήρξαν, ένας αιώνιος διάλογος ανάμεσα στην αλήθεια και στο όνειρο,ανάμεσα σε αυτό που θα θέλαμε να είναι η ζωή και σε αυτό πουτελικάείναι» λέει για την παράσταση με την οποία περιοδεύει εντός και εκτός Γαλλίας. «Κι όμως δεν αγαπώ την ιδέα του ταξιδιού.Αλλά μου αρέσει να επισκέπτομαι πόλεις.Θα ήμουν ευτυχής αν είχα ένα ιπτάμενο χαλί. Οχι, δεν αγαπώ τα αεροπλάνα,τους δρόμους,τα αυτοκίνητα… Αλλά μόλις βρεθώ στην ξένη πόλητα ξεχνώ όλα. Γι΄ αυτό και χαίρομαι που θα ξανάρθω» λέει. Και έχει δίκιο. Εχει επισκεφθεί την Ελλάδα στο παρελθόν για να προωθήσει ταινίες της, για να ερμηνεύσει μονολόγους (στο Μέγαρο Μουσικής), καθώς και για να παίξει σε μια εκδοχή της «Λυσιστράτης», στο Παλλάς, πλάι στον Ζεράρ Ντεπαρντιέ, έναν ηθοποιό με τον οποίο έκανε το ξεκίνημά της στη μεγάλη οθόνη – μαζί θα βρεθούν και στην τηλεοπτική παραγωγή του Τζοσέ Νταγιάν «Ρασπούτιν». Ακολουθούν η γαλλική ταινία του Σαρλ Μπερλίν «Retrouvailles» και μια ιταλική.
– Κυρία Αρντάν,μου δίνετε την αίσθηση ότι συνδυάζετε το σύγχρονο με κάτι που έρχεται από παλιά…
«Το αρχαίο, θέλετε να πείτε. Ανέκαθεν στη ζωή μου έλεγα ότι είμαι χιλίων ετών… Θυμάμαι ότι όταν ήμουν 15 χρόνων και οι άνδρες με ρωτούσαν πόσων ετών είμαι, εγώ τους απαντούσα ότι είμαι χιλίων. Αν και ήμουν η μικρότερη μέσα στην οικογένεια, έδινα πάντα τον αέρα της πιο ηλικιωμένης. Και όταν έλεγα ότι ήμουν χιλίων, τότε σταματούσαν. Γιατί αλλιώς πάντα μου έλεγαν ότι δείχνω πιο ώριμη από την ηλικία μου».
– Αυτό ήταν θετικό ή αρνητικό για σας,για την τέχνη σας;
«Ποτέ δεν υπήρξα ένα νέο κορίτσι. Ημουν πάντα μια γυναίκα, σαν να είχε ήδη στηθεί το παιχνίδι. Δεν το σκεφτόμουν όμως. Απλώς το ήξερα. Οπως ήξερα ότι γεννήθηκα μελαχρινή».
– Σας ακολουθεί «Η γυναίκα της διπλανής πόρτας».Είναι το σημείο αναφοράς σας;
«Για εμένα εκείνη η ταινία ήταν σαν το τραμπολίνο: με πέταξε στη θάλασσα και έπρεπε να κολυμπήσω. Ξεκίνησα από τη μεγάλη πόρτα. Μπήκα στη δουλειά από τη βασιλική πύλη. Μια τρελή ιστορία αγάπης που είχε κακό τέλος. Ή μήπως ήταν καλό και το τέλος της; Το να πεθαίνεις από έρωτα είναι ίσως ένα καλό τέλος. Σαν την καταληκτική φράση της ταινίας “ούτε χωρίς εσένα ούτε με εσένα”».
– Σας βάρυνε η επιτυχία της ταινίας; Μια διαρκής σύγκριση με όλα όσα κάνατε μετά…
«Οχι, όχι. Είναι σαν να σας έχουν αγαπήσει πολύ και μετά να σας αγαπάνε λιγότερο… Εχετε όμως γνωρίσει τι θα πει μεγάλη αγάπη. Και είναι σίγουρα καλύτερο από το να μην το μαθαίνατε ποτέ… Οταν γνωρίζεις κάτι μεγάλο, μετά αυτό σε προστατεύει καθοριστικά. Οπως όταν γνωρίζεις μια χώρα που ήθελες να πας. Είναι πάντα καλύτερο από το να την ψάχνεις μια ζωή και να μην τη βρίσκεις…».
– Είναι,λοιπόν, η τέχνη μια απάντηση σε ό,τι ζούμε;
«Ο άνθρωπος πρέπει πρώτα απ΄ όλα να φάει, να έχει ένα σπίτι, να είναι ελεύθερος. Ωστόσο πιστεύω ότι ο υπουργός Πολιτισμού είναι πιο σημαντικός από τον υπουργό Αμυνας. Ξέρετε γιατί το λέω αυτό; Οταν διαβάσουμε ένα βιβλίο και το αγαπήσουμε, ανοίγει μια μεγάλη πόρτα στον κόσμο. Το ίδιο συμβαίνει με όλες τις τέχνες: είναι συμφιλίωση και παρηγοριά ανείπωτη».
– Το χρήμα όμως είναι πάντα ζητούμενο…
«Το χρήμα βάζει φωτιά… Αλλά, αλήθεια, τι απέγινε το χρήμα; Πού είναι; Πού πήγε; Λέμε ότι το πήραν τα πλοία και το έριξαν στη θάλασσα, όπως συνέβαινε παλιά με τα διαμάντια».
– Αλήθεια,εσείς τι πιστεύετε για όλη αυτή την κατάσταση;
«Δεν έχω απάντηση. Ξέρω ότι οι φτωχοί έγιναν φτωχότεροι γιατί το ευρώ έπαιξε αρνητικό ρόλο. Η δημοκρατία είναι το καλύτερο πολιτικό σύστημα αλλά κάτι συμβαίνει αυτή την εποχή και το σύστημα δεν δουλεύει καλά».
– Πιστεύετε στην Ευρώπη του 21ου αιώνα;
«Ξέρετε, για εμένα αυτή η Ευρώπη υπήρχε πάντα. Ηταν η Ευρώπη του πνεύματος, του πολιτισμού. Ημουν λίγο σαν τον Ντε Γκωλ που μιλούσε για την Ευρώπη από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια…».
– Δεν βλέπουμε σήμερα σημαντικές μορφές.Υπάρχουν;
«Ναι. Περιμένουν. Είναι πίσω από τις πόρτες».
– Τι περιμένουν; Μήπως θα έπρεπε να ανοίξουν τις πόρτες;
«Ακριβώς. Πρέπει να ανοίξουν τις πόρτες. Την ίδια στιγμή που οι άνδρες πολιτικοί καταρρέουν…».
– Θα θέλατε να σχολιάσετε τον Ντομινίκ Στρος-Καν;
«Δεν επιτίθεμαι σε κάποιον στον οποίο επιτίθενται όλοι. Δεν είναι της νοοτροπίας μου. Το βρίσκω και λίγο ύποπτο. Επιπλέον υποστήριζα πάντα τον Στρος-Καν. Δεν ασπάζομαι την κοινή γνώμη όπου όλοι σκέφτονται τα ίδια πράγματα την ίδια ώρα. Το μισώ αυτό».
– Ανήκετε στους ρομαντικούς της ζωής;
«Πάντα πίστευα ότι με τους λογικούς και τους πραγματιστές δεν θα συνέβαινε τίποτα. Ναι, με λένε ρομαντική. Με έχουν κατηγορήσει ακόμη και για αλαφροΐσκιωτη. Δεν με νοιάζει. Ζω με αυτό άλλοτε καλά και άλλοτε όχι. Καμιά φορά με κουράζει αλλά έτσι είμαι».
– Σας έχουν έρθει τα πράγματα στην καριέρα σας…
«Οι μεγάλες σημαντικές συναντήσεις ήρθαν σε μένα, ήμουν τυχερή».
– Το ταλέντο σάς έκανε τυχερή; «Οχι, δεν ξέρω τι είναι το ταλέντο. Υπάρχει μια τύχη, μια σύμπτωση που σε οδηγεί εδώ ή εκεί, που σε κάνει να συναντήσεις τον έναν ή τον άλλον. Οι άλλοι μιλούν για ταλέντο, εγώ θέλω να μιλώ για δόσιμο, για προσφορά».
– Και ο Τρυφό; «Ο Τρυφό είναι πάντα μέσα μου».
– Ξέρετε ότι έρχεστε στην Ελλάδα σε μια δύσκολη στιγμή της…
«Φυσικά και το ξέρω.Αλλά δεν σκέφτομαι το κοινό ως πολιτικό στοιχείο αλλά ουμανιστικά.Το να έρθεις στο θέατρο είναι μια κίνηση επικοινωνίας. Μπορεί να σε βοηθήσει να σωθείς.Σκέφτομαι την Ελλάδα και συνειδητοποιώ ότι,αν έχει κάτι σημασία,είναι η επανάσταση που έρχεται από τον λαό. Η Ελλάδα ήταν και παραμένει για μένα ο πυλώνας του πολιτισμού- κι ας ακούγεται κλισέ αυτό.Το ότι η Ελλάδα κλονίζεται είναι συμβολικό.Οι αρχαίοι Ελληνες ήταν συγγενείς μου,κάτι σαν τον παππού και τη γιαγιά.Το θέατρο δίνει ελπίδα,δίνει δύναμη,γεννά πάθη,σε κάνει να νιώθεις ελεύθερος, γι΄ αυτό και παίζει σημαντικό ρόλο σε λαούς και σε ανθρώπους που βρίσκονται σε δύσκολες καταστάσεις.Η τηλεόραση δεν μπορεί να προσφέρει ποτέ τον ίδιο ενθουσιασμό».
«Τhe Νavire Νight» της Μαργκερίτ Ντυράς στο Παλλάς,Βουκουρεστίου 5, τηλ.210 3213.100.
Με τη Φανί Αρντάν. Μαζί της στο βιολοντσέλο η Sonia WiederΑtherton.
Τρίτη 8 Νοεμβρίου,στις 21.00.
ΤΙμές: 60,50, 40,30 ευρώ.
Η προπώληση έχει ξεκινήσει.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
