Είναι αλήθεια ότι ο ελληνικός αμπελώνας διαθέτει έναν τεράστιο πλούτο γηγενών ποικιλιών σταφυλιού, γεγονός που σε έναν βαθμό τουλάχιστον οφείλεται και στην παλαιότητά του. Ανάμεσά τους, το Μοσχοφίλερο κατέχει ξεχωριστή θέση, τόσο που επελέγη ως μία από τις τέσσερις ποικιλίες-πρεσβευτές της Ελλάδας, πάνω στις οποίες θα χτιστεί το νέο πρόσωπο των κρασιών μας, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδιασμού Μάρκετινγκ. Και έστω και αν κάποιος διαφωνεί με αυτόν τον σχεδιασμό, τούτο δεν μειώνει σε τίποτε την αξία του Μοσχοφίλερου, ως μιας από τις σημαντικότερες αυτόχθονες ποικιλίες.
Μέλος μιας μεγάλης οικογένειας ποικιλιών, λιγότερο ή περισσότερο συγγενικών μεταξύ τους, με διαφορετικά χρώματα και χαρακτηριστικά, που είναι γνωστές με το γενικό όνομα Φιλέρια, αποτελεί τη μοναδική κόκκινη, μοσχάτη ελληνική ποικιλία οινοποιίας. Οι ρώγες των σταφυλιών της έχουν κόκκινο-μοβ χρώμα, που δίνει την εντύπωση του γκρίζου, καθώς καλύπτονται από πυκνή, λευκωπή ανθηρότητα. Ετσι, κάποιοι την κατατάσσουν στις «γκρίζες» ποικιλίες, άλλοι τη συνδέουν με το ιταλικό Traminer ή το γαλλικό Gewurztraminer, ενώ μερικοί θεωρούν πως πρόκειται για την Καπνία άμπελο, που αναφέρουν οι αρχαίοι συγγραφείς. Οπως και να ’χει, σίγουρα πρόκειται για μια ποικιλία με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Οψιμη, προτιμά τους αμπελώνες με αργιλώδη, αργιλοασβεστώδη εδάφη και υψόμετρο πάνω από 350 μέτρα, ενώ, παρ’ ότι κόκκινη, χρησιμοποιείται κυρίως στην παραγωγή λευκών κρασιών και λιγότερο ροζέ και αφρωδών, που όλα χαρακτηρίζονται από φίνα, αναγνωρίσιμα «μοσχάτα» αρώματα. Με κέντρο το οροπέδιο της Μαντίνειας, στην Αρκαδία, και την ομώνυμη ζώνη ΟΠΑΠ, η καλλιέργειά της επεκτάθηκε σε ολόκληρη σχεδόν την Πελοπόννησο, αλλά και σε άλλες περιοχές της Νότιας Ελλάδας.
Αν και οι πρώτες εμφιαλώσεις της έγιναν στη δεκαετία του 1960, από την εταιρεία Καμπά, η δημοφιλία της γνώρισε αληθινή έκρηξη στις αρχές του ’90, κυρίως χάρη στο επικοινωνιακό ταλέντο του αξέχαστου Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου. Σήμερα κυκλοφορούν περίπου 35 ετικέτες, που στηρίζονται στο Μοσχοφίλερο, και από αυτές δοκιμάσαμε τις 30, με τη μέθοδο, όπως πάντα, της τυφλής γευσιγνωσίας. Αξίζει να σημειώσουμε την πολύ καλή εμφάνιση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας των σουπερμάρκετ. Δύο μάλιστα από αυτές περιλαμβάνονται στην κορυφαία δεκάδα. Επίσης να σημειώσουμε την αυξημένη παρουσία θειώδους και διοξειδίου σε αρκετά δείγματα της σοδειάς του 2010, ένδειξη πολύ πρόσφατης εμφιάλωσης.
Τα κρασιά από Μοσχοφίλερο, παρά τις όποιες επιμέρους διαφορές τους, ανάλογα με τη χρονιά και τον τόπο καταγωγής τους, με τη λουλουδάτη και φρουτώδη μύτη τους, την τονισμένη οξύτητα και το κομψό, αρκετά γεμάτο στόμα τους, ταιριάζουν όμορφα με πολλά «εξωτικά» πιάτα αλλά και πιάτα με έντονα αρωματικό χαρακτήρα και πικάντικη γεύση.
ΤΑ ΤΥΠΙΚΑ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΗΣ
Η σειρά παρουσίασης των κρασιών που ξεχώρισαν είναι τυχαία και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί κατάταξη.
Η δοκιμή πραγματοποιήθηκε στον χώρο σεμιναρίων της Genius in Gastronomy (geniusingastronomy.gr).
Τα δείγματα ζητήθηκαν από τους παραγωγούς και δοκιμάστηκαν όλα σε θερμοκρασία 12°C.
Ευχαριστούμε την οινοχόο Μαρία Δελήτσικου για τη βοήθειά της.
ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ
ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ΟΠΑΠ 2010
Παραγωγός: Γιάννης Τσέλεπος
Χρώμα: Λαμπερό, ξανθόγκριζο, με ελαφρά παρουσία διοξειδίου.
Αρωμα: Σύνθετη και φινετσάτη μύτη, όπου περνούν, διαδοχικά, αρώματα γλυκού περγαμόντου, τριαντάφυλλου και λεμονιού, μαζί με μνήμες μπαχαρικών, όπως το μοσχοκάρυδο.
Γεύση: Εξαιρετική ισορροπία ανάμεσα στο πάχος και στην οξύτητα. Πλούσια αρώματα στόματος, σε τόνους λεμονάτους. Επίμονο και ευχάριστο τελείωμα.
ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ΟΠΑΠ ΝΑΣΙΑΚΟΣ 2010
Παραγωγός: Σεμέλη ΑΕ
Χρώμα: Γκριζοπράσινο, λαμπερό.
Αρωμα: Κομψή και τυπική αρωματική παρουσία, με κίτρο, βερίκοκο και λεμόνι, σε τριανταφυλλένιο φόντο.
Γεύση: Γεμάτο, καλά δομημένο, με ελκυστική ζωντάνια και πολύ καλή διάρκεια στο τελείωμα, όπου επανέρχονται το τριαντάφυλλο και τα εσπεριδοειδή.
ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ 2010
Πελοποννησιακός Τοπικός Οίνος
Παραγωγός: Γιώργος Σκούρας
Χρώμα: Αχυροπράσινο, λαμπερό, με ελαφρές γκρίζες πινελιές.
Αρωμα: Διακριτική μύτη, με περάσματα ροδάκινου, πεπονιού, μέντας και τριαντάφυλλου.
Γεύση: Γεμάτο και μαλακό άγγιγμα, με τη σπιρτόζα οξύτητα να εμφανίζεται αργότερα και να ισορροπεί το σύνολο. Ωραίο, επίμονο τελείωμα.
ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ΟΠΑΠ 2010
Παραγωγός: Αμπελώνες Αντωνόπουλου ΑΕ
Χρώμα: Ανοιχτόξανθο, με γκριζοπράσινες ανταύγειες και ελάχιστο διοξείδιο.
Αρωμα: Λεπτά αρώματα νυχτολούλουδου και τριαντάφυλλου, που παντρεύονται με μνήμες κίτρου, ροδάκινου και πράσινων πιπεριών.
Γεύση: Στόμα αρκετά γεμάτο, με δροσερή οξύτητα, καλή δομή και διάρκεια. Αίσθηση περγαμόντου και λευκών φρούτων στο τελείωμα.
ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ΟΠΑΠ 2009
Παραγωγός: Κτήμα Σπυρόπουλου
Χρώμα: Απαλό ροζ-γκρι, λαμπερό.
Αρωμα: Διακριτικά αρώματα γιασεμιού, σε φόντο λάιμ, γλυκού βερίκοκο και φουντουκιού.
Γεύση: Στόμα μεσαίου όγκου, στρογγυλό και ευγενικό, με ικανή οξύτητα και καλή διάρκεια. Στο τελείωμα ξεχωρίζουν νότες γλυκού πορτοκάλι.
ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ΟΠΑΠ 2010
Παραγωγός: Ιδιωτική ετικέτα της αλυσίδας ΑΒ
Χρώμα: Αχυροπράσινο, λαμπερό, με γκριζωπές ανταύγειες και ελαφρό διοξείδιο.
Αρωμα: Κομψό παιχνίδι αρωματικών εντυπώσεων. Λεμονανθός, γιασεμί, τριαντάφυλλο, πράσινο μήλο και ανανάς.
Γεύση: Γεμάτο στόμα, με καλή δομή, τονισμένη οξύτητα και άφθονο φρούτο. Καλό τελείωμα, με εξωτικές νότες.
ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ 2010
Μαντίνεια ΟΠΑΠ
Παραγωγός: Μπουτάρης Οινοποιητική ΑΕ
Χρώμα: Αχνοκίτρινο, λαμπερό, με πρασινωπές ανταύγειες.
Αρωμα: Μύτη μέτριας έντασης, με αναφορές σε λεμονανθούς, αγιόκλημα, τριαντάφυλλο, πράσινα φρούτα και μέντα.
Γεύση: Αρκετά παχύ στο στόμα, με ελαφρά γλυκιά αίσθηση, που αντιρροπείται από την καλή οξύτητα. Ευχάριστο τελείωμα, με περάσματα τριαντάφυλλου και μέντας.
ΚΕΡΑΣΤΗΣ 2010
Πελοποννησιακός Τοπικός Οίνος
Παραγωγός: Απόστολος Λύκος
Χρώμα: Γκριζοπράσινο, λαμπερό.
Αρωμα: Εκφραστική μύτη, όπου κυριαρχούν τα αρώματα του τριαντάφυλλου και του περγαμόντου, σε ελαφρά «φαρμακευτικό» φόντο.
Γεύση: Ευχάριστα δροσερό, με κομψό σώμα και καλή διάρκεια. Λεμόνι και τριαντάφυλλο επικρατούν και στο τελείωμα.
ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ΟΠΑΠ 2010
Παραγωγός: Αμπελώνες Α. Γιαννοπούλου
Χρώμα: Λαμπερό αχυροπράσινο, με ελάχιστο γκρι και μικρή παρουσία διοξειδίου.
Αρωμα: Κομψή και φρέσκια σύνθεση, με άνθη πορτοκαλιάς, αχλάδι, πράσινο μήλο, τριαντάφυλλο και μια ιδέα πιπεριού.
Γεύση: Μια διαφορετική εκδοχή της Μαντίνειας, που κερδίζει με τη λεπτότητα και τη δροσιά της. Ωραίο τριανταφυλλένιο τελείωμα.
ΣΕΡΓΙΑΝΙ 2010
Πελοποννησιακός Τοπικός Οίνος
Παραγωγός: Ιδιωτική ετικέτα της αλυσίδας Σκλαβενίτης
Χρώμα: Αχνοκίτρινο, λαμπερό, με πρασινωπές πινελιές.
Αρωμα: Ζωηρή μύτη, γεμάτη φρεσκάδα. Κυριαρχούν τα αρώματα τριαντάφυλλου, λάιμ, βερίκοκου, μέντας και δυόσμου.
Γεύση: Ευκολόπιοτο κρασί, με τραγανή οξύτητα, πλούσιο φρούτο και ισορροπημένη, κομψή δομή. Μακρά και νόστιμη επίγευση.
