Ευθύνες στο Συμβούλιο της Επικρατείας αλλά και στις «τοπικές μειοψηφίες» επιρρίπτει η υπουργός Ανάπτυξης κυρία Βάσω Παπανδρέου για το «μπλακ άουτ» που υπέστη η πρωτεύουσα. Η κυρία Παπανδρέου επιβεβαιώνει ότι η ΔΕΗ από το 1986(!) είχε προειδοποιήσει για τον υπαρκτό αυτόν κίνδυνο και ότι από το 1989 ως σήμερα δεν κατέστη δυνατόν για διάφορους λόγους, που εξηγεί να κατασκευαστεί η τρίτη διπλή γραμμή ηλεκτροδότησης της Αθήνας. Δεσμεύεται πάντως ότι «με τον έναν ή τον άλλον τρόπο» η γραμμή θα κατασκευαστεί μέσα στο 1998.
Κυρία Παπανδρέου, θέλω να μας εξηγήσετε τι ακριβώς συνέβη και η Αθήνα υπέστη τα τελευταία εικοσιτετράωρα μια πρωτοφανή ταλαιπωρία. Ποια είναι η ακριβής, επίσημη εξήγηση και ποιος φταίει.
«Πραγματικά, πρωτοφανής ταλαιπωρία και πρωτοφανής κακοκαιρία. Η ΔΕΗ μάς είχε προειδοποιήσει από καιρό για τον κίνδυνο μπλακ άουτ, ότι το σύστημα δεν είναι ευσταθές. Και δεν είναι ευσταθές επειδή η μεγάλη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας είναι στην Αττική και η μεγάλη παραγωγή είναι στη Βόρεια Ελλάδα. Συνήθως, σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, τα κέντρα παραγωγής είναι κοντά στα κέντρα κατανάλωσης».
Και τότε γιατί φτιάχνετε νέα μονάδα στη Φλώρινα;
«Με συγχωρείτε, υποχρέωση της ΔΕΗ είναι να αξιοποιήσει τις εγχώριες πηγές ενέργειας, που είναι ο λιγνίτης. Ο λιγνίτης βρίσκεται κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα. Ετσι, το ενεργειακό κέντρο της χώρας είναι στην Κοζάνη, στην Πτολεμαΐδα, εκεί παράγεται το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας. Και αυτό πρέπει να μεταφερθεί στα κέντρα κατανάλωσης και κυρίως στην Αττική. Η μεταφορά γίνεται με γραμμές υπερυψηλής τάσης. Υπάρχουν δύο διπλά κυκλώματα που μεταφέρουν την ενέργεια, αλλά λόγω της αύξησης της κατανάλωσης αυτά δεν είναι αρκετά. Πριν από δέκα χρόνια η ΔΕΗ είχε επισημάνει το θέμα και είχε αποφασίσει την κατασκευή μιας τρίτης διπλής γραμμής από τη Βόρεια Ελλάδα στην Αθήνα».
Είναι αυτή που σταμάτησε στο Κρυονέρι.
«Και οι άλλες δύο περνούν από το Κρυονέρι. Η γραμμή έχει κατασκευασθεί πλήρως και εκκρεμεί μόνο ενάμισι χιλιόμετρο που έχει σταματήσει λόγω των αντιδράσεων των κατοίκων στο Κρυονέρι».
Χθες όμως άκουγα συνδικαλιστές της ΔΕΗ που έλεγαν ότι, ακόμη και αν είχε κατασκευασθεί η τρίτη διπλή γραμμή, πάλι θα είχαμε μπλακ άουτ εφόσον έπεσαν οι πυλώνες στην Πάρνηθα· ότι το σύστημα ενδεχομένως είναι απηρχαιωμένο.
«Οχι, το σύστημα δεν είναι απηρχαιωμένο. Ηταν μια πρωτοφανής κακοκαιρία και δεν έχει ξανασυμβεί να πέσουν τέτοιοι πυλώνες. Αυτού του μεγέθους κακοκαιρία δεν θυμόμαστε να έχει ξαναγίνει».
Υπάρχει πρόβλημα κατασκευαστικό σ’ αυτούς τους πυλώνες;
«Οχι. Θα το εξετάσουμε κι αυτό, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει. Αν είχαμε την τρίτη διπλή γραμμή, δεν θα υπήρχε περίπτωση για μπλακ άουτ διότι θα είχαμε 50% μεγαλύτερη δυνατότητα ηλεκτροδότησης από αυτήν που έχουμε σήμερα. Το μπλακ άουτ συνέβη επειδή και οι τέσσερις υπάρχουσες γραμμές τέθηκαν εκτός τάσης. Δύο επειδή έπεσαν οι πυλώνες και δύο από τεχνική βλάβη».
Ηταν σύμπτωση δηλαδή;
«Δεν το ξέρουμε ακόμη. Επαιξε όμως ρόλο η υπερφόρτωση των γραμμών. Γι’ αυτό υπάρχει ανάγκη εφεδρείας».
Πάμε στο Κρυονέρι λοιπόν. Εχω εδώ ένα δημοσίευμα του «Βήματος» του 1994 όπου αναφέρεται πλήρως το πρόβλημα που προέκυψε. Η περίφημη «Μπουμπουλίνα του Κρυονερίου», η Κοινοτάρχης, οι αντιδράσεις των κατοίκων και η ΔΕΗ να λέει πως, αν δεν γίνει η γραμμή, η Αθήνα θα πάθει μπλακ άουτ. Το 1994… Και τι κάνατε από τότε;
«Το έχει πει ακόμη νωρίτερα η ΔΕΗ. Από το 1986 έχει ζητήσει την τρίτη διπλή γραμμή. Η δίοδός της εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 1988. Στο Κρυονέρι οι άλλες δύο γραμμές περνούν εδώ και 25 χρόνια. Το ΥΠΕΧΩΔΕ τον Ιούλιο του 1989 δέχεται ότι, σύμφωνα με όλους τους διεθνείς κανονισμούς και με όλες τις προβλεπόμενες προδιαγραφές, μπορούν να γίνουν κατοικίες κάτω και γύρω από τη γραμμή ηλεκτροδότησης».
Αρα μπορούν να συνυπάρξουν σπίτια και γραμμές…
«Μα παντού σε όλο τον κόσμο έτσι γίνεται. Οι κάτοικοι κάνουν προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας και αυτό το 1992 απορρίπτει την προσφυγή τους με απόφαση επί της ουσίας της υπόθεσης. Με σχεδόν την ίδια σύνθεση, το ίδιο Τμήμα του ΣτΕ, κάνει δεκτή άλλη προσφυγή των κατοίκων, το 1997, αλλά για τυπικούς λόγους: επειδή τη σχετική υπουργική απόφαση δεν είχε συνυπογράψει και ο υπουργός Υγείας, κάτι που δεν προβλέπεται από τον νόμο!».
Το ζήτημα είναι ότι από το 1989 ως σήμερα δεν μπορεί να κατασκευασθεί η γραμμή. Από το 1992 ως το 1997, όταν δεν υπήρχε αντίθετη απόφαση του ΣτΕ, γιατί δεν έφτιαξε η ΔΕΗ το ενάμισι χιλιόμετρο;
«Από το 1992 ως το 1994 η ΔΕΗ κάνει τρεις προσπάθειες να φτιάξει το έργο. Υπάρχουν κινητοποιήσεις των κατοίκων, αντιδράσεις, διαμαρτυρίες. Η τρίτη προσπάθεια έγινε τον Νοέμβριο του 1994 με εντολή του τότε υπουργού Βιομηχανίας κ. Κ. Σημίτη».
Δηλαδή, δεν καταλαβαίνω, πάει η ΔΕΗ να φτιάξει τη γραμμή και τους εμποδίζουν;
«Οχι μόνο πάει, αλλά πάει οργανωμένη με εισαγγελέα και αστυνομική δύναμη. Τρεις η ώρα τη νύχτα! Τους υπεδέχθη επιτροπή αγώνα με επικεφαλής τους βουλευτές της περιοχής…».
Ολων των κομμάτων;
«Ολων των κομμάτων. Τουλάχιστον του ΠαΣοΚ και της ΝΔ. Γίνεται συμπλοκή και το αποτέλεσμα είναι ότι οδηγούνται στο Αυτόφωρο τα μέλη του ΔΣ της ΔΕΗ και το Συμβούλιο Διεύθυνσης της ΔΕΗ. Αντί να τους δικάσουν στο Αυτόφωρο, όπου προφανώς θα αθωώνονταν, ο εισαγγελέας κ. Κολιοκώστας διέταξε προανάκριση και ποινική δίωξη».
Δηλαδή μου λέτε σοβαρά ότι από το 1986 ξέρουμε πως η Αθήνα κινδυνεύει να πάθει μπλακ άουτ και δέκα κάτοικοι στο Κρυονέρι, δυο-τρεις βουλευτές, ένας εισαγγελέας και μερικοί δικαστές του ΣτΕ θέτουν την Αθήνα σε κίνδυνο; Η κυβέρνηση, η εκάστοτε κυβέρνηση, δεν μπορεί να κάνει τίποτε;
«Το ερώτημα είναι εύλογο, αλλά το πρόβλημα είναι γενικότερο. Σε πολλές περιπτώσεις η αντίδραση μιας μειοψηφίας δημιουργεί τεράστια προβλήματα. Από την άλλη πλευρά, η διάκριση των εξουσιών δεν επιτρέπει στην κυβέρνηση να παρέμβει στο ΣτΕ ή στη Δικαιοσύνη. Και όταν παρέμβει η Δικαιοσύνη, η κυβέρνηση δεν μπορεί να προχωρήσει στην υλοποίηση των αποφάσεών της».
Συνεπώς, ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο; Μου απαντάτε πως η «Μπουμπουλίνα του Κρυονερίου» και το Συμβούλιο της Επικρατείας;
«Το ΣτΕ έχει έναν ρόλο από το Σύνταγμα. Προκύπτουν όμως ερωτήματα. Πώς βγάζει μια απόφαση το 1992 και, για το ίδιο θέμα, μια αντίθετη απόφαση το 1997».
Μεταξύ όμως του 1992 και 1997 μεσολαβεί μία πενταετία. Γιατί δεν έγινε το έργο;
«Τον Φεβρουάριο του 1995 έγινε η νέα προσφυγή στο ΣτΕ και εν τω μεταξύ τα μέλη του ΔΣ της ΔΕΗ έχουν παραπεμφθεί στη Δικαιοσύνη, ενώ οι απόπειρες να γίνει το έργο παρεμποδίζονται με τον τρόπο που σας ανέφερα».
Και το μείζον πρόβλημα να βρεθεί η Αθήνα χωρίς ηλεκτρικό κανένας δεν το σκέφτεται; Κανένας δεν μπορεί να πείσει το ΣτΕ ότι αυτό είναι πολύ σοβαρό πράγμα;
«Είχαμε επισημάνει στο ΣτΕ τη σοβαρότητα του θέματος. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Η προσφυγή έγινε τον Φεβρουάριο του 1995, συζητήθηκε τον Νοέμβριο του 1995 και το ΣτΕ έβγαλε την απόφαση τον Νοέμβριο του 1997!».
Η κυβέρνηση δεν είχε άλλες δυνατότητες να καθυποτάξει την τοπική κοινωνία που εξεγείρεται;
«Πιθανόν να έπρεπε να είχε πάει μεγαλύτερη αστυνομική δύναμη. Δεν ξέρω… Αλλον τρόπο δεν είχε. Τι να κάνει όταν η Δικαιοσύνη παρεμβαίνει κατά της εφαρμογής μιας νόμιμης απόφασης η οποία επιχειρείται να εφαρμοσθεί παρουσία εισαγγελέα και αστυνομικής δύναμης; Τι άλλο να κάνει;».
Υπάρχει κίνδυνος για νέο μπλακ άουτ;
«Το πιθανότερο είναι ότι θα έχουμε διακοπές ρεύματος αλλά θα αποφύγουμε τη γενική διακοπή. Πάντως ο κίνδυνος για μπλακ άουτ είναι υπαρκτός. Κάναμε έκκληση για περιορισμό της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος. Ξέρετε ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος ανέβηκε σε επίπεδα ρεκόρ!».
Με το Κρυονέρι, τι θα κάνετε;
«Είναι απαράδεκτο η οιαδήποτε πλειοψηφία να δημιουργεί αυτά τα προβλήματα. Η γραμμή θα κατασκευασθεί. Κίνδυνος για την υγεία τους δεν υπάρχει. Δεν μπορούμε να θέτουμε σε κίνδυνο την υγεία τεσσάρων εκατομμυρίων Αθηναίων επειδή σαράντα άνθρωποι θεωρούν ότι έχουν πρόβλημα. Η ΔΕΗ άλλωστε ήταν εκεί πριν απ’ αυτούς».
Τι θα κάνει η Βάσω Παπανδρέου; Θα στείλετε τα ΜΑΤ να γίνει η γραμμή;
«Οπως ζητάει το ΣτΕ, θα υποβάλουμε μια νέα μελέτη μέσα στον επόμενο μήνα. Η γραμμή πάντως θα κατασκευασθεί, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, μέσα στο 1998 και πάντως πριν από το τέλος του 1998. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο…».
Ως τώρα πάντως ούτε η κυβέρνηση φάνηκε να το έχει ως θέμα άμεσης προτεραιότητας…
«Μας απασχόλησε πολύ, αλλά δεν μπορέσαμε να παρέμβουμε, όσο κι αν προσπαθήσαμε, στην επιτάχυνση των διαδικασιών».
Επανέρχομαι λοιπόν στο ερώτημα: Ποιος κυβερνάει αυτό τον τόπο;
«Σίγουρα ο καθένας δικαιούται να έχει τις απόψεις του. Προσφάτως το ΣτΕ έβγαλε μια απόφαση με την οποία ουσιαστικά διακόπτει την ηλεκτροδότηση των Κυκλάδων. Θα πρέπει να εφαρμόσουμε αυτή την απόφαση; Οι Σύμβουλοι Επικρατείας ασφαλώς δικαιούνται και μπορούν να έχουν μια άποψη για τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά το ποια θα πρέπει να είναι η άποψη για τη βιώσιμη ανάπτυξη αυτό είναι θέμα της κυβέρνησης που έχει εκλεγεί από τον ελληνικό λαό».
