Τότε και τώρα… συναντάς ένα ιδιαίτερο μέρος το οποίο αιχμαλωτίζει το πνεύμα των τεχνών και των γραμμάτων. Στην απελευθερωμένη εποχή του ’60 αυτό το μέρος ενσαρκωνόταν από το «Chelsea Hotel». Μια ανασκόπηση των χρόνων όπου μεσουρανούσε και μια επίσκεψη στα διαμερίσματα τριών σημερινών ενοίκων του σκιαγραφούν το προφίλ του ροκ-εν-ρολ ξενοδοχείου της Νέας Υόρκης
Η λίστα των ενοίκων του «Chelsea Hotel» είναι κάτι σαν μνημειώδης εγκυκλοπαίδεια του ροκ-εν-ρολ, της τέχνης και της λογοτεχνίας. Η πινακίδα που σε υποδέχεται στην πρόσοψη του τουβλόχτιστου κτιρίου των 12 ορόφων, στη 222α Γουέστ 23η Στριτ, σε προϊδεάζει αμέσως για το ιστορικό παρελθόν του «Chelsea Hotel»: «Λειτούργησε για πρώτη φορά το 1884 ως συνεταιριστικό συγκρότημα διαμερισμάτων» για καλλιτέχνες όπως ο Μπομπ Ντίλαν, ο Λέοναρντ Κοέν, ο Ιγκι Ποπ, οι οποίοι αναζητούσαν την ύπαρξη κάποιου χώρου-στούντιο που να γειτονεύει με τον τόπο κατοικίας τους.
Το «Chelsea», λειτουργεί ως ξενοδοχείο από το 1905. «Δεν αποτελεί μέρος της Αμερικής» είχε γράψει ο συγγραφέας Αρθουρ Μίλερ για το ξενοδοχείο. «Οι ηλεκτρικές σκούπες είναι απούσες, όπως επίσης οι κανόνες, το αποδεκτό μέτρο γούστου και η αίσθηση ντροπής». Ο συγγραφέας μουσικών βιογραφιών Μπάρι Μάιλς το χαρακτήρισε «το ξενοδοχείο ροκ-εν-ρολ, γιατί μπορούν να συμβούν τα πάντα. Μπορεί να μπεις κρατώντας στην αγκαλιά σου έναν πιγκουίνο και να μη δώσει σημασία κανένας». Εδώ στο «Chelsea» ήταν που έμενε ο Κουεντίν Κρισπ όσο χρόνο περίμενε να τελειώσει το δικό του σπίτι. Κάποτε είπε: «Την πρώτη φορά που βρέθηκα εδώ έγιναν μια ληστεία και ένας φόνος και έπιασε μια φωτιά. Σε αυτό το ξενοδοχείο έχουν ζήσει όλοι οι μεγάλοι στυλίστες».
Η λίστα των πελατών του «Chelsea» είναι τόσο εντυπωσιακή που μοιάζει σχεδόν φανταστική. Ο Αρθουρ Κλαρκ έγραψε εδώ το «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος». Ο μυθιστοριογράφος Γουίλιαμ Μπάροουζ έζησε και έγραψε στο «Chelsea» το βιβλίο του «Γυμνό γεύμα», το οποίο θεωρήθηκε σκανδαλοθηρικό όταν εκδόθηκε το 1959. Το ξενοδοχείο έχει την ικανότητα να αναμειγνύει και να δημιουργεί ένα ιδιόμορφο συνονθύλευμα χαρακτήρων. Ο Γουίλιαμ Μπάροουζ σε ένα πάρτι προσέφερε στον Αντι Γουόρχολ ένα σπάνιο χειρόγραφο του βιβλίου που είχε προτείνει για έκδοση εκείνη την περίοδο, τις «Πόλεις της Κόκκινης Νύχτας», με αφηρημένα δικά του σκίτσα και την υπογραφή του. Τέτοιου είδους συναντήσεις αποτελούν ιστορίες της καθημερινής ζωής του «Chelsea Hotel».
Ενας από τους μεγαλύτερους ηθοπλαστικούς συγγραφείς της Αμερικής, ο Αρθουρ Μίλερ, πέρασε τη δεκαετία του ’60 εδώ συμμετέχοντας σε αυτό που ονόμασε «το αδιάκοπο πάρτι του Chelsea». Ο Ρόμπερτ Μάπλθορπ εμφανίστηκε πολλά χρόνια πριν με την τότε ερωμένη του Πάτι Σμιθ. Η ηθοποιός εφηβικών ταινιών Γκάμπι Χόφμαν, γνωστή από την ταινία «Volcano», πέρασε στο «Chelsea Hotel» τα παιδικά της χρόνια με τη μητέρα της Βίβα, τη σουπερστάρ του Γουόρχολ. Ηταν και ο Μπομπ Ντίλαν εδώ στα μέσα της δεκαετίας του ’60, την εποχή που μεσουρανούσε το «Blonde on Blonde», φλερτάροντας την Εντι Σέντγουικ, για την οποία υπάρχει υποψία ότι έχει γράψει το «Just Like Α Woman». Και εξαιτίας περιστατικών όπως αυτό του Ντίλαν Τόμας που έπινε μέχρι αναισθησίας και της Εντι Σέντγουικ η οποία πυρπόλησε το δωμάτιό της, το «Chelsea» είναι το μοναδικό ξενοδοχείο στο οποίο άνθρωποι ξενόφερτοι και μη εξοικειωμένοι με τη Νέα Υόρκη γνωρίζουν πολύ καλά το όνομα του πλησιέστερου νοσοκομείου, Σεντ Βίνσεντ, αφού η φράση «γρήγορα στο Σεντ Βίνσεντ» ακούγεται πολύ συχνά στους διαδρόμους του κτιρίου.
Φαίνεται ότι το ξενοδοχείο δεν άφηνε ανεπηρέαστο κανέναν από τους ενοίκους του και όχι πάντοτε για το καλό του. Ο Σιντ Βίσιους και η Νάνσι Σπούνγκεν πέρασαν στο δωμάτιο 100 τη βραδιά του θανάτου της. Ο ιρλανδός θεατρικός συγγραφέας Μπρένταν Μπίαν, γνωστός για την αδυναμία του στα οινοπνευματώδη, εδώ ήταν πάντα καλοδεχούμενος. Η διεύθυνση είχε συχνά δεχθεί έργα τέχνης ως τρόπο μερικής πληρωμής και τα χρησιμοποίησε μετά για τη διακόσμηση του κτιρίου.
Αντι Γουόρχολ
Η μυθολογία της δεκαετίας του ’60 πήρε σάρκα και οστά στους χώρους του «Chelsea». Ο ποπ καλλιτέχνης Αντι Γουόρχολ έζησε στο ξενοδοχείο και γύρισε εδώ την cult ταινία του «Chelsea Girls» (1966). Η τραγουδίστρια Νίκο, που έχει αποτελέσει μέρος της ιστορίας των Βέλβετ Αντεργκραουντ, φημολογείται πως είναι το αυθεντικό «Chelsea Girl» στο κομμάτι που έγραψε η ίδια χρησιμοποιώντας την ονομασία του ξενοδοχείου ενώ η Τζάνις Τζόπλιν ήταν συχνή θαμώνας του μπαρ.
Ενας μουσικοσυνθέτης, ο Τζορτζ Κλέισινγκερ, ζούσε εδώ για 25 χρόνια. Ο εκκεντρικός Κλέισινγκερ είχε ένα ασυνήθιστο χόμπι: έκανε συλλογή από καναρίνια, πύθωνες και ταραντούλες. Είχε φίλο έναν αλιγάτορα και συνήθιζε να κάνει βόλτες μαζί του στον διάδρομο. Η γνωστή ατάκα που τον χαρακτήριζε ήταν: «Θέλεις να έρθεις επάνω να δεις τη ζούγκλα μου;».
Η διακόσμηση και η ατμόσφαιρα που επικρατούν στα διαμερίσματα του ξενοδοχείου αποπνέουν τη φασαρία και ανακατωσούρα της νεοϋορκέζικης καθημερινότητας. Το «Chelsea» έχει αλλάξει με τα χρόνια αλλά η ατμόσφαιρά του παραμένει ίδια. Ο πληθυσμός του αποτελείται από ένα μείγμα καλλιτεχνών, παροδικών επισκεπτών του και τουριστών που έρχονται για να χαζέψουν ένα κομμάτι ζωντανής ιστορίας.
Η άλλη ιστορία του «Chelsea Hotel» είναι η ιστορία της οικογένειας ουσιαστικά πρόκειται για μια δυναστεία τριών γενεών που κατάφερε να δημιουργήσει και να διατηρήσει ένα ξενοδοχείο με προσωπικό και μοναδικό στυλ. Η διεύθυνση του «Chelsea» είναι υπόθεση πατέρα-γιου. Ο πατέρας τού Στάνλεϊ Μπαρντ, Ντέιβιντ, ανέλαβε τη διεύθυνση του ξενοδοχείου το 1939. Ο Στάνλεϊ άρχισε να εργάζεται στο ξενοδοχείο το 1957 και το ανέλαβε το 1964, όταν πέθανε ο πατέρας του. Χαρακτηρίζει το ξενοδοχείο σαν τον «δεύτερο γιο» του πατέρα του.
Ο Στάνλεϊ Μπαρντ καυχιέται λέγοντας: «Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω όλους αυτούς τους ανθρώπους, να τους ζήσω και να παρακολουθήσω από κοντά την εξέλιξή τους». Και συνεχίζει με μια διάθεση πατέρα προς τα παιδιά του: «Προσπαθώ να κατανοήσω τις ανάγκες τους. Είμαστε αρκετά συμπονετικοί στο ξενοδοχείο και οι δημιουργικοί άνθρωποι έχουν ανάγκη από τέτοιου είδους αντιμετώπιση. Χρειάζεται να νιώθουν ότι τους υπολογίζουν, χρειάζεται να νιώθουν ότι το περιβάλλον τριγύρω τους τούς δημιουργεί ευεξία».
Οι τέσσερις δεκαετίες πάρε-δώσε με τους πιο ασυνήθιστους αγγέλους και διαβόλους του παγκοσμίου πολιτισμού μας έδωσαν στον Στάνλεϊ Μπαρντ την ευχέρεια να συνομιλεί με την τέχνη. «Εχω γνωρίσει εκπροσώπους από όλα τα πνευματικά και πολιτιστικά ρεύματα: το κίνημα της ποπ κουλτούρας, το νεορεαλιστικό κίνημα κτλ.» επισημαίνει. Οταν αναφέρει τους διάσημους ενοίκους του «Chelsea», ενώνει τα ονόματα όλων σε μια ενιαία λέξη δημιουργώντας έτσι ένα τεράστιο καλλιτεχνικό τέρας τύπου Φρανκενστάιν. «Από ζωγράφους και γλύπτες», αναφωνεί χαρούμενα, «Ντε Κούνινγκ, Ντέιβιντ Σμιθ, Τζάσπερ Τζονς, Λάρι Ρίβερς, Κριστό. Και από ηθοποιούς, Σάρα Μπέρνχαρντ, Τζέιν Φόντα, Ελιοτ Γκουλντ, Κρις Κριστόφερσον, πολλούς ωραίους ανθρώπους».
Είναι φανερό ότι μία από τις ασχολίες που ευχαριστεί τον Μπαρντ ως ιδιοκτήτη-διευθυντή του «Chelsea Hotel» είναι οι πρωτότυπες και αυθόρμητες συζητήσεις με τους καλλιτέχνες ενοίκους του. «Ο Κριστό ήταν άνθρωπος που δεν τον καταλάβαινα. Τα πάντα στο δωμάτιό του ήταν τυλιγμένα. Ακόμη και τη γυναίκα του, μια πολύ όμορφη γυναίκα, την κρατούσε κι αυτή τυλιγμένη. Οταν τον ρώτησα γιατί το έκανε αυτό, μου απάντησε: “Κοιτάς μια γυναίκα και τη δέχεσαι όπως είναι. Οι γυναίκες είναι πολύ όμορφα αντικείμενα. Υπάρχει ωραιότερος τρόπος για να δείξω σε μια γυναίκα ότι εκτιμώ την ομορφιά της από το να την τυλίξω;”».
Εχουν γραφεί πολλά γνωστά τραγούδια για το «Chelsea Hotel» αλλά το κομμάτι του Λέοναρντ Κοέν «Chelsea Song», το οποίο φημολογείται ότι γράφτηκε για την part-time συγκάτοικό του στο ξενοδοχείο, την Τζάνις Τζόπλιν, είναι ίσως αυτό που το σφράγισε ακατάλυτα και με ευγλωττία. Οι στίχοι του αποπνέουν νοσταλγία και περιγράφουν ζοφερά εκείνη την εποχή:
«Σε θυμάμαι καλά στο Chelsea Hotel,
μιλούσες με θάρρος και χωρίς αναστολές.
Μου χάριζες ηδονές στο ξέστρωτο κρεβάτι
ενώ οι λιμουζίνες περίμεναν στον δρόμο.
Αυτές ήταν οι σκέψεις μας και αυτή ήταν η Νέα Υόρκη,
αναζητούσα τα λεφτά και τη σάρκα.
Αυτό ονομάζαμε αγάπη όλοι εμείς αυτού του τραγουδιού
και είναι ακόμη για εμάς που έχουμε μείνει.
Εσύ όμως έφυγες, έτσι δεν είναι, μωρό μου;
Τα πέταξες όλα στο πλήθος.
Εφυγες, δεν μπορούν να σε πληρώσουν τώρα
για να πεις το γλυκό σου τραγούδι.
Σε θυμάμαι καλά στο Chelsea Hotel,
τον χειμώνα του ’67…».
1 Μικαέλα Τολέδο
«Το διαμέρισμα το πήρα με τη βοήθεια μεσολάβησης ενός φίλου μου. Ηταν καθαρά θέμα τύχης. Είχα φίλους που έμεναν εδώ και έτσι ήμουν συχνή επισκέπτρια του ξενοδοχείου».
Η Μικαέλα Τολέδο μένει σε διαμέρισμα του «Chelsea Hotel» εδώ και τριάμισι χρόνια. Είναι στυλίστρια/παραγωγός. «Είναι σαν μια ολόκληρη γειτονιά συγκεντρωμένη σε ένα κτίριο. Μου αρέσει να μένω σε ξενοδοχείο γιατί υπάρχει διαρκής κίνηση, άνθρωποι έρχονται και φεύγουν και μου δημιουργείται έτσι η αίσθηση ότι είμαι σε ταξίδι. Ταξιδεύω αρκετά και ίσως να είναι αυτός ο λόγος που μου αρέσει να μένω σε ένα ξενοδοχείο.
Το Chelsea Hotel είναι μοναδικό και, παρ’ όλο που κατοικείται από ανθρώπους διαφορετικούς μεταξύ τους, διατηρεί μια προσωπική ομοιογένεια. Εχω κάνει πολλούς φίλους εδώ και αρκετοί συμμετέχουν με κάποιο τρόπο στη δουλειά μου. Πάντα συμβαίνει κάτι, όπως φωτογραφίσεις για περιοδικά ή γυρίσματα ταινιών.
Πολλά από τα αντικείμενα που έχω στο διαμέρισμά μου είναι από το παλιό μου σπίτι στο Μεξικό, όπως επίσης και κάποια παλιά ισπανικά, αποικιακά έπιπλα. Εχω επίσης πολλά πράγματα από την Ινδία, όπως και αντικείμενα χαρακτηριστικά του πολιτισμού των Αζτέκων και των Μάγια, τα οποία έχω αποκτήσει από τα ταξίδια που έχω κάνει. Δούλευα στην Ινδία για δύο χρόνια περίπου, γι’ αυτό υπάρχει τόσο μεγάλη ινδική επιρροή στη διακόσμηση του διαμερίσματος. Παρ’ όλο που η 23η Στριτ όπου βρίσκεται το Chelsea έχει αρκετό θόρυβο, είμαι ευχαριστημένη που μένω εδώ γιατί αποτελεί καλή βάση για την περιοχή της Νέας Υόρκης.
Εχω ωραίο μπαλκόνι και τζάκι που το ανάβω κάθε βράδυ τον χειμώνα είναι σαν να έχεις ένα σπίτι στην εξοχή. Τους πρώτους τέσσερις μήνες που ζούσα εδώ είχα φέρει πολύ λίγα από τα πράγματά μου και το σκηνικό που είχε το διαμέρισμα δεν είχε καμία σχέση με μένα. Κατάφερα όμως να τα μεταφέρω σταδιακά από το σπίτι μου στο Μεξικό. Μετακόμισα από το σπίτι δέκα δωματίων που είχα στο Μεξικό για να μείνω στο διαμέρισμα των δύο δωματίων εδώ στο Chelsea Hotel».
2 Τζέραλντ Ντεκόκ
«Εχω ένα φίλο που μένει εδώ και περίμενα να αδειάσει κανένα διαμέρισμα για να μετακομίσω και εγώ. Ηθελα το κατάλληλο διαμέρισμα».
Είναι κομμωτής και ζει εδώ και δύο χρόνια στο «Chelsea». «Εχω χρησιμοποιήσει αρκετά αντικείμενα από χρυσό γιατί ήθελα το υλικό να έχει διχρωμία εκτός από μεταλλική υφή και πειραματίστηκα με αρκετές τεχνικές. Μου αρέσουν τα χρώματα και ήθελα να περιβάλλομαι από έντονα χρώματα ανοιχτών αποχρώσεων.
Τα περισσότερα έπιπλα είναι μεταχειρισμένα, όπως ο καναπές που ήταν μαύρος προτού τον βάψω πορτοκαλί με σπρέι. Μου αρέσει να αλλάζω τα έπιπλα που χρησιμοποιώ, να τα διαμορφώνω όπως θέλω.
Είναι παράξενο γιατί, παρ’ όλο που ζω σε ένα ξενοδοχείο με πολλούς άλλους τριγύρω μου, καταφέρνω πάντα να απομονώνομαι στο διαμέρισμά μου, όποτε θελήσω. Οι τοίχοι είναι χοντροί και έχω και μια ταρατσούλα όπου μπορώ να δραπετεύω από τον κόσμο επικρατεί στα αλήθεια ησυχία.
Από τον πρώτο κιόλας καιρό που έμενα εδώ ένιωσα την ανάγκη και είχα την έμπνευση να αρχίσω να ζωγραφίζω. Δεν ξέρω αν αυτό οφείλεται στην ενέργεια που έχει το ξενοδοχείο ή σε κάτι τέτοιο. Το Chelsea Hotel έχει κάτι το μοναδικό και ή θα το αγαπήσεις ή θα το μισήσεις. Είναι κάτι ανάλογο με το Hotel California μπορεί να πληρώσεις για να αποχωρήσεις αλλά δεν μπορείς να φύγεις ποτέ.
Οι διαφημίσεις του Gap έγιναν εδώ. Χρησιμοποίησαν τον τοίχο με τα πολλά χρώματα κοντά στην μπροστινή πόρτα. Παραχωρώ το δωμάτιο μόνο για ιδιαίτερα πράγματα».
3 Πίτερ Σκούτιφ
«Η ιδέα να ζήσω στο Chelsea γυρόφερνε πάντα στο μυαλό μου. Και μόνο η ιδέα με ενθουσίαζε».
Είναι ζωγράφος και ζει στο «Chelsea Hotel» τα τελευταία επτά χρόνια. «Το διαμέρισμά μου στο Chelsea είναι αυτό ακριβώς που έψαχνα. Είμαι ζωγράφος και η ιστορία του ξενοδοχείου έχει μεγάλη σημασία για μένα. Η πρωταρχική ιδέα δημιουργίας του ως χώρου ζωής και δημιουργίας για καλλιτέχνες είναι εντυπωσιακή. Συμβαίνουν πολλά πράγματα σε καθημερινή βάση αλλά παρ’ όλα αυτά στο ξενοδοχείο διατηρείται ακόμη η γνωστή οικεία ατμόσφαιρα.
Το διαμέρισμά μου το έχω αλλάξει πολύ λίγο. Οι τοίχοι ήταν ήδη βαμμένοι όταν μετακόμισα. Μου άρεσε η εικόνα του και αποφάσισα να μην το αλλάξω αλλά απλά να προσθέσω τις δικές μου ιδέες στην ιστορία του. Το μόνο που κάνω είναι να προσθέτω αντικείμενα τα οποία δένουν με την ατμόσφαιρα του δωματίου και είναι σαν να θέλουν να μείνουν εδώ.
Ταξιδεύω πολύ και έχω ζήσει πολύ καιρό στην Ασία και τα περισσότερα πράγματα που έχω μαζέψει είναι αναμνηστικά των εμπειριών μου. Κάποια άλλα πάλι τα βρήκα σε μαγαζιά μεταχειρισμένων αντικειμένων ή επίπλων, ακόμη και σε παλαιοπωλεία.
Λατρεύω τα παλιά έπιπλα γιατί κουβαλάνε ιστορίες χρόνων. Το κρεβάτι μου, π.χ., είναι από τα αγαπημένα μου έπιπλα. Κατασκευάστηκε από τους σχεδιαστές παραγωγής της ταινίας “Caravaggio”. Το βρήκα κατά τύχη μια μέρα και σκέφτηκα ότι θα ταίριαζε υπέροχα στο διαμέρισμά μου. Μου αρέσει το αυστηρό αλλά απλό σχέδιό του».
