Πότε αρχίζει αλήθεια η… ημερολογιακή επέλαση της νέας χιλιετίας; Στη συνείδηση των περισσοτέρων έχει καταγραφεί ότι τη στιγμή που το ρολόι, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2000, θα δείχνει 00.00 θα κάνουμε το ποδαρικό στην τρίτη χιλιετία μετά Χριστόν, δηλαδή στον 21ο αιώνα. Είναι όμως έτσι; «Οχι», απαντούν οι επιστήμονες: «Η νέα χιλιετία ξεκινά την 1η Ιανουαρίου του 2001».
«Μα είναι τόσο απλή η εξήγηση», μας διευκρινίζει ο κ. Μάνος Δανέζης, επίκουρος καθηγητής Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Αν υπήρχε έτος 0, η δεύτερη χιλιετία θα τελείωνε όταν φθάναμε στις 31 Δεκεμβρίου του 1999. Επειδή όμως το μέτρημα των δεκαετιών γίνεται με βάση το έτος 1 όπου κατά σύμβαση λέμε ότι έλαβε χώρα η γέννηση του Χριστού η πρώτη δεκαετία διήρκεσε από το 1 έως το 10, η δεύτερη από 11 έως το 20 κ.ο.κ. Επομένως η τελευταία δεκαετία του αιώνα που διανύουμε άρχισε την 1η Ιανουαρίου του 1991 και θα λήξει την 31η Δεκεμβρίου του 2000, οπότε θα λήξει και η δεύτερη χιλιετία μετά Χριστόν».
Ολα αυτά λοιπόν οφείλονται στο γεγονός ότι δεν προσδιορίστηκε το πρώτο έτος του ημερολογίου ως «έτος μηδέν». Η μικρή αυτή λεπτομέρεια δεν μπορούσε να προβλεφθεί από τον Διονύσιο τον Μικρό (Dionysius Exiguus), ο οποίος είχε αναλάβει κατόπιν διαταγής του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α’ (527-567 μ.Χ.) να προσδιορίσει την ακριβή ημερομηνία του Πάσχα με αφετηρία χρονολόγησης τη γέννηση του Χριστού. Ο πολυμαθέστατος μοναχός θεώρησε κατά σύμβαση ότι η γέννηση του Χριστού έλαβε χώρα το «έτος 1», για τον απλούστατο λόγο ότι «την εποχή εκείνη στη Δύση χρησιμοποιούσαν το ρωμαϊκό σύστημα αρίθμησης, που δεν περιείχε το μηδέν!», επισημαίνει ο κ. Δανέζης. Η χρονολόγηση του Διονυσίου με τις ασάφειες και τα μικρολάθη της επικράτησε σε ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο. Είναι γεγονός ότι ο Διονύσιος δεν κατάφερε ούτε να προσδιορίσει επακριβώς το έτος γέννησης του Χριστού. «Οι υπολογισμοί του για τη γέννηση του Κυρίου, που περιέχονται στο έργο του Cyclus Decem Novennalis, βασίστηκαν στα κείμενα του Κλήμη του Αλεξανδρέα (150-220 μ.Χ.), ο οποίος ανέφερε ότι ο Χριστός γεννήθηκε κατά το 28ο έτος της βασιλείας του Αυγούστου Οκταβιανού», σημειώνεται στο βιβλίο «Η Οδύσσεια των Ημερολογίων» που έγραψε ο κ. Δανέζης με τον αστροφυσικό Στράτο Θεοδοσίου. Επίσης θεώρησε ότι ο Χριστός γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του έτους 1, το οποίο κατ’ αυτόν αντιστοιχούσε στο έτος 753 από την κτίση της Ρώμης.
Ομως οι υπολογισμοί ιστορικών και αστρονόμων διαφέρουν από τέσσερα ως επτά χρόνια από το έτος που καθόρισε ο Διονύσιος ο Μικρός ως έτος γέννησης του Χριστού. «Ο Χριστός γεννήθηκε προ… Χριστού θα μπορούσαμε να πούμε», επισημαίνει ο καθηγητής. Πέραν τούτων βέβαια το θέμα είναι να λυθεί μία παρεξήγηση των ημερών μας. Επειδή ακούμε ότι πολλές χώρες προετοιμάζονται για την υποδοχή της νέας χιλιετίας και έχουν καταρτίσει προϋπολογισμούς για τη διεξαγωγή των εκδηλώσεων, ας ξεκαθαρίσουμε ότι εορτάζουν απλώς τον ερχομό του 2000. Πιθανόν οι κρατούντες να θέλουν να συνδυάσουν το όνομά τους με μία μεγάλη καμπή στην ιστορία των…. αιώνων. Ποιος ξέρει ο χρόνος τι θα φέρει; Ακόμα και μία χρονιά μετά, το 2001 ας πούμε!.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα, την τελευταία ημέρα του 1999 πλήθος κόσμου θα βρεθεί έξω από το Μπομπούρ όπου υπάρχει το περίφημο «Genitron», που δεν δείχνει την επίσημη ώρα Παρισιού αλλά πόσα εκατομμύρια δευτερόλεπτα απομένουν ως το 2000 όχι από τη συμπλήρωση της χιλιετίας. Το ρολόι αυτό κατασκευάστηκε από τους Alain Domingo και Francois Scali της εταιρείας Nemo και εγκαινιάστηκε στις 31 Ιανουαρίου 1987 από τον Φρανσουά Μιτεράν, επ’ ευκαιρία της 10ης επετείου από την ίδρυση του κέντρου του Ζορζ Μπομπιντού. Στη Βρετανία ο Τόνι Μπλερ ήδη έχει δηλώσει σε γραπτό του μήνυμα ότι «τη στιγμή που τα ρολόγια θα δείχνουν μεσάνυχτα της 31ης Δεκεμβρίου 1999, τα μάτια όλων θα είναι στραμμένα στο Γκρίνουιτς… Οι άνθρωποι θα έχουν την ευκαιρία να δουν τον πιο θεαματικό εορτασμό της χιλιετίας!». Εννοούσε βέβαια για τον εορτασμό στο Millenium Dome, τον Θόλο της Χιλιετίας που θα είναι το μεγαλύτερο κτίριο του είδους του στον κόσμο (ίσο με δύο γήπεδα Γουέμπλεϊ!). Συμβολικά ο εορτασμός παραπέμπει στη δυναμική είσοδο της βρετανίας στον 21ο αιώνα.
Οσον αφορά δε τους έχοντες την πεποίθηση ότι ο κύκλος ζωής του κόσμου συμπληρώνεται το μοιραίο έτος 2000, ας μην ξεχνούν ότι το ίδιο περίμεναν την αυγή του 1000 μ.Χ. οι… εσχατολόγοι. Η Δυτική Ευρώπη τότε εσείετο από τον πανικό που είχε καταλάβει πλήθος κόσμου, αναμένοντας τη συντέλεια. Τι δωρεές σε μοναστήρια έγιναν από πλούσιους που έσπευδαν να σώσουν την ψυχή τους! Τι σκηνές υστερίας εκτυλίχθηκαν!.. Ομως αν για το Βυζάντιο την ίδια εποχή δεν ίσχυε τίποτα από αυτά γιατί είχαν άλλο σύστημα χρονολόγησης, σκεφτείτε πόσο λίγους αφορά σήμερα το έτος εισόδου στη νέα χιλιετία αφού τη χρονολόγηση με βάση τη γέννηση του Χριστού την ακολουθεί μικρό κομμάτι του πληθυσμού της γης. Σήμερα οι Κινέζοι διανύουν το έτος 4636, η Ιαπωνία βρίσκεται στο έτος 2659 (αφετηρία του ημερολογίου τους είναι η 11η Φεβρουαρίου 660 π.Χ., ημέρα ενθρόνισης του αυτοκράτορα Ζίμου), ο ισλαμικός κόσμος διανύει το έτος 1420, η φυλή Ιμπο στη Νιγηρία έχει σεληνιακό ημερολόγιο δέκα μηνών και η πρωτοχρονιά τους συμπίπτει με την αλλαγή του καιρού! Ακρη δεν έχουν τα τερτίπια των ημερολογίων και της χρονολόγησης…
