Εμα Τόμσον

Μια Αγγλίδα στο Οβάλ Γραφείο

Η ίδια ισχυρίζεται ότι τα γυρίσματα ξεκίνησαν πολύ προτού η μετά πούρων «ανάρμοστη σχέση» του Κλίντον κάνει τον γύρο του πλανήτη. Διαφορετικά δεν θα δεχόταν τον ρόλο της πολλάκις απατημένης Χίλαρι Κλίντον στην ταινία «Ολες οι γυναίκες του προέδρου» του Μάικ Νίκολς. Θα προτιμούσε να υποδυθεί την αδηφάγο Μόνικα!

Τα Οσκαρ τα φυλάει στην «κάτω» τουαλέτα του σπιτιού στο Hampstead. «Γιατί όλοι θα περάσουν κάποια στιγμή από εκεί και έτσι δεν χρειάζεται να ανεβοκατεβαίνω τις σκάλες κάθε φορά που κάποιος ζητάει να τα δει!» εξομολογείται στον αγγλικό Τύπο. Αλλωστε στη Βρετανία δεν μπορείς να καμαρώνεις για δύο χρυσά αγαλματάκια που σου παραχώρησε η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου. «Σε αυτή τη χώρα η υποψηφιότητα για Οσκαρ είναι κάτι μεταξύ του να έχεις «κολλήσει» έναν πολύ επικίνδυνο ιό και του να παντρεύεσαι. Οι Βρετανοί σε κοιτούν σχεδόν αποτροπιασμένοι, σε ρωτούν διαρκώς πώς νιώθεις και εσύ δεν μπορείς παρά να αισθανθείς κάποια στιγμή άρρωστη! Αντιθέτως, στην Αμερική το Οσκαρ είναι αφορμή για ένα μεγάλο γαμήλιο πάρτι». Βεβαίως η Εμα Τόμσον δεν χολοσκάει. Προτιμά να απολαμβάνει το απογευματινό τσάι της με μερικά λαχταριστά scones (σ.σ. τα τυπικά βρετανικά κέικ με τις σταφίδες) παρέα με την Τζέιν Οστεν και τα λοιπά ελαφροπόδαρα φαντάσματα της βρετανικής λογοτεχνίας του περασμένου αιώνα. Με μπόλικη, δηλαδή, υπερηφάνεια και χωρίς καθόλου προκατάληψη.

Η Εμα Τόμσον γεννήθηκε στις 15 Απριλίου 1959 στο St. Mary’s Hospital του Πάντινγκτον. Η πρωτότοκη θυγατέρα του Ερικ Νόρμαν Τόμσον (ο οποίος σκαρφίστηκε για τη βρετανική τηλεόραση την παιδική σειρά «The Magic Roundabout») και της ηθοποιού Φύλλιντα Ανν Λο (η οποία είχε τη χαρά να εμφανισθεί σε έξι δουλειές της κόρης της αλλά και στο «Εμα» με την Γκουίνιθ Πάλτροου). Κατά τα άλλα, ένα αψεγάδιαστο βρετανικό οικογενειακό περιβάλλον. Με σονέτα του Σαίξπηρ δίπλα στο τζάκι, επίσκεψη στο κοντινότερο fun fair κάθε Κυριακή απόγευμα και ώρες μπροστά στη θατσερική TV (ο κ. Τόμσον συνήθιζε να λέει: «Ωραία γυναίκα αυτός ο Θάτσερ»!). Σε λίγο αφίχθη η εφηβεία μαζί με το Ιπτάμενο Τσίρκο των Μόντι Πάιθον (η σατιρική τηλεοπτική σειρά που ξετρελαίνει τους Βρετανούς από το 1969 ως το 1974). Η Εμα δεν μπορεί παρά να αρχίσει τους πειραματισμούς με τη φωνή της ακούγοντας τις ασυναρτησίες των Αϊντλ και Κλιζ. Το μεγάλο όνειρό της όμως είναι να γίνει μια σεβάσμια συγγραφέας ­ ας πούμε μια Εμιλι Μπροντέ, για να μπορέσει να δημιουργήσει τους δικούς της Χίθκλιφ.

Είναι η ιδεώδης μαθήτρια στη London Camden School ­ θηλέων βεβαίως. Θα ακολουθήσει η υποτροφία στο Κέιμπριτζ ­ η ευκαιρία που περίμενε για να εφορμήσει στη βρετανική λογοτεχνία του 19ου αιώνα. Μόνο που μια ημέρα αποφασίζει να ξυρίσει σύρριζα το υπερφορτωμένο κρανίο της (επειδή, λέει, κάποιος φίλος είχε τη φαεινή ιδέα να την πείσει ότι έτσι θα είναι «φτυστή» η Νεφερτίτη). Χωρίς να παραλείψει να γίνει μέλος του γυναικείου θιάσου (Woman’s Hour) του κολεγίου της ­ έτσι, για να συνηθίζει σιγά σιγά.

Εχει αρχίσει τη διατριβή της πάνω στη βικτωριανή συγγραφέα Τζορτζ Ελιοτ όταν ένας ­ διορατικός ­ παλιός φίλος τη φωνάζει στον περιβόητο θίασο Footlights (αποκλειστικά για άρρενες ηθοποιούς αλλά η δική της περίπτωση ήταν, πώς να το κάνουμε, ξεχωριστή). Η υποκριτική καπατσοσύνη της θα σαγηνεύσει τους πάντες (δεν είχε άδικο ο συμφοιτητής της Στίβεν Φράι που την αποκαλούσε Εμα Ταλέντο).

Τα πρώτα χρόνια της ανελέητης δεκαετίας του ’80 τη βρίσκουν να δοκιμάζει την τύχη της σε stand up νούμερα. Οντας όμως κορίτσι από σπίτι, αρνείται να συμβιβασθεί με τη ζωή του νομάδα. Για να είναι ειλικρινής, προτιμά τη βρετανική τηλεόραση. Θα παρελάσει (με κάποιους φίλους από τον Footlights) από μπόλικες «καλτ» για τα τηλεοπτικά δεδομένα της εποχής κωμικές σειρές: «Not the Nine Ο’ Clock News», «Al Fresco», «Up for Grabs» και το περίφημο «Tutti Frutti» (καμία απολύτως σχέση με την ομώνυμη γερμανική σειρά με τις στριπτιζούδες).

Το 1986 η δεσποινίδα Τόμσον μετέχει στην πρώτη αμιγώς δραματική σειρά που δεν είναι άλλη από την τηλεοπτική διασκευή τού «Fortunes of War» της Ολίβια Μάνινγκ. Εκεί θα το φέρει η μοίρα να γνωρίσει τον μελλοντικό… τέως σύζυγό της, την Αυτού Μεγαλειότητα τον Κένεθ Μπράνα («ένα χαμηλοκώλη και χοντρομούρη Ιρλανδό», όπως ο ίδιος περιγράφει εαυτόν αργότερα στην αυτοβιογραφία του). Είναι σχεδόν αναπόφευκτο. Η Εμ (με όνειρα θερινής νυκτός κατευθείαν από το Γουέστ Εντ) και ο Κεν (από μια εργατική οικογένεια του Μπέλφαστ) θα ενώσουν εντός ολίγου τις σαιξπηρικές μονομανίες τους. Πάνω στη μεγάλη οθόνη. Το 1989 εκείνη μετουσιώνεται σε Κάθριν για τον δικό του «Ερρίκο Ε’» (μόνο… τρεις οι υποψηφιότητες για Οσκαρ) και τέσσερα χρόνια αργότερα σε Βεατρίκη για το «Πολύ κακό για το τίποτα». Ο γάμος τους έχει ήδη γίνει (της έκανε την πρόταση γονυπετής στο Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης) και οι βρετανικές ταμπλόιντ δεν μπορούν παρά να απολαύσουν με κακεντρέχεια τις «Κεν και Εμ» περιπέτειές τους. Εκεί στο σκωτικό αγρόσπιτό τους, όπου αγαπιούνται και μελετούν συντροφιά με καλό κόκκινο κρασί.

Εκείνος βεβαίως θα γίνει σε λίγο «κόκκινο πανί» για τον Τύπο της Γηραιάς Αλβιώνος. Και μαζί του θα συμπαρασύρει και εκείνη. Θα κατηγορηθούν αμφότεροι για καλλιτεχνική αλαζονεία ­ η μοιραία ρετσινιά για ένα too good to be true ζευγάρι. Σε λίγο η μετακόμιση στο Χόλιγουντ ­ μία ακόμη θυσία για την τέχνη. Το «Νεκροί Ξανά» του 1991 δεν θα είναι παρά μια στιγμιαία απομάκρυνσή τους από την κλασική λογοτεχνία. Που όμως θα σταθεί αφορμή να γνωρίσουν την ευφάνταστη παραγωγό Λίντσεϊ Ντόραν. Είναι η περίοδος που εκείνη αναζητεί εναγωνίως έναν ικανό γραφιά ­ ικανό να μετατρέψει το «Περηφάνια και προκατάληψη» της Τζέιν Οστεν σε κινηματογραφικό σενάριο. Η Τόμσον που ουδέποτε εγκατέλειψε τις συγγραφικές φαντασιώσεις της δηλώνει διατεθειμένη να το κάνει. Στον ελεύθερο χρόνο της ­ των επόμενων επτά χρόνων!

Με τον Μπράνα έχουν συνυπάρξει σε 12 συνολικά ταινίες. Το διαζύγιο όμως δεν θα αργήσει να έρθει προς μεγάλην τέρψιν κάθε ανέραστου βρετανού δημοσιογράφου σε αυτόν τον πλανήτη. Σε πρόσφατη συνέντευξή της προς τον βρετανικό Τύπο η Εμα θα δεχθεί ότι τα μίντια δεν συνέβαλαν ιδιαιτέρως στην ευδαιμονία του σπιτικού της. «Μας έσπρωχναν ασταμάτητα να γίνουμε κάτι το οποίο απλά δεν ήμασταν» λέει χαρακτηριστικά, χωρίς όμως μνησικακίες. Ο Κεν θα υποκύψει (σύμφωνα πάντα με τις πανταχού παρούσες φαρμακόγλωσσες) στα κάλλη της τερατολάγνου συμπρωταγωνίστριάς του στο «Φρανκενστάιν» Ελενα Μπόναμ Κάρτερ ­ που είναι αναμφίβολα ένα τελείως διαφορετικό είδος Βρετανίδας από την Τόμσον. Η Εμ δεν θα καθυστερήσει να πέσει στις αγκάλες του επίσης συναδέλφου Γκρεγκ Γουάις τον οποίο θα γνωρίσει στα γυρίσματα του «Περηφάνια και προκατάληψη» (1996, σκηνοθέτης ο Ανγκ Λι). Αξίζει νομίζω να σημειωθεί ότι, εκτός από το νέο αμόρε, το εν λόγω φιλμ τής εξασφάλισε και δύο, παρακαλώ, υποψηφιότητες για Οσκαρ (και διασκευασμένου σεναρίου και α΄ γυναικείου ρόλου, αν και κέρδισε μόνο το πρώτο).

Με τα του διαζυγίου όμως παραλείψαμε δύο από τους πλέον βασικούς σταθμούς στην καριέρα της, και οι δύο προϊόντα του σκηνοθέτη Τζέιμς Αϊβορι. Ενα ρεσιτάλ ερμηνείας και ένα Οσκαρ στην ταινία «Επιστροφή στο Χάουαρντς Εντ» (1992), μια υποψηφιότητα για Οσκαρ στα «Απομεινάρια μιας ημέρας» (1993), όπου η χημεία της με τον Αντονι Χόπκινς θα «λυγίσει» ακόμη και τους πλέον φλεγματικούς συμπατριώτες της. Ακολουθούν ένα πέρασμα από το «Στο όνομα του πατρός» και από το «Τζούνιορ» ­ η πρώτη της απόπειρα να συμφιλιωθεί με τα δεδομένα μιας μαζικής αμερικανικής κωμωδίας (με τον συμπρωταγωνιστή της Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ θα δηλώσει κυριολεκτικά ενθουσιασμένη: «Ενας θεόρατος, καφετής γίγαντας με ένα υπέροχο χρώμα καπουτσίνο. Δεν βλέπεις ποτέ τέτοια πλάσματα στη Βρετανία. Εμείς είμαστε κάτι κοντόσωμα, μαλακά, ροζ ανθρωπάκια»).

Δεν χρειάστηκε να γνωρίσει από κοντά τη Χίλαρι Κλίντον για να την ενσαρκώσει στην οθόνη. Ο Μάικ Νίκολς την κάλεσε χωρίς πολλά λόγια να υποδυθεί την απατημένη κυρία πλανητάρχου στην κινηματογραφική μεταφορά του «Primary Colors» (του «κατακίτρινου» μπεστ σέλερ που συνέγραψε ο δημοσιογράφος Τζο Κλάιν). Η ταινία με τον τίτλο «Ολες οι γυναίκες του προέδρου» είχε, όπως δείχνουν τα πράγματα, εξαιρετικό timing ­ παίζεται στις αθηναϊκές αίθουσες την ώρα που ο Κλίντον περιγράφει στον τηλεοπτικό φακό τις ανάρμοστες σχέσεις με τα κουβανέζικα πούρα!

Η Εμα όμως δεν αρκέστηκε στην ευόδωση των χολιγουντιανών (γιατί είχε αρκετά και από δαύτα) ονείρων της. Επόμενο εγχείρημά της είναι ένα σενάριο για τη ζωή και το έργο του χιλιανού τραγουδιστή Βίκτορ Χάρα (που είχε άδοξο τέλος στα χέρια του πραξικοπηματία Πινοτσέτ). Και τα «δίνει όλα», όπως πάντα: αρχίζει εντατικά μαθήματα ισπανικών, επισκέπτεται τη Χιλή για να συναντήσει από κοντά τη χήρα του Χάρα, εισβάλλει στο μικρό του κρησφύγετο-στούντιο στο Σαντιάγο, ανιχνεύει τις μνήμες, τις ιστορίες, τις μελωδίες του. Φαίνεται τελικά ότι τα Οσκαρ δεν βρίσκονται και τόσο τυχαία στην «κάτω» τουαλέτα.

Οτι είχε περάσει από οντισιόν για τον βασικό ρόλο στο «Βασικό ένστικτο» του Πολ Βερχόφεν ­ αλλά ο παγοκόφτης κατέληξε ως γνωστόν κάτω από το κρεβάτι της Σάρον Στόουν. Η ίδια σχολιάζοντας την τελική επιλογή υπήρξε υπέρ το δέον γλαφυρή: «Οταν είδα τις ερωτικές σκηνές της Στόουν στο «Βασικό ένστικτο» συνειδητοποίησα ότι το σώμα της είναι φτιαγμένο από πλαστελίνη. Εκανε αχαλίνωτο σεξ με τον Μάικλ Ντάγκλας και τίποτε πάνω της δεν κουνιόταν. Αν ήμουν εγώ στη θέση της, πολλά… πράγματα πάνω μου θα με εμπόδιζαν να επιτελέσω το θεάρεστο αυτό έργο!». Τι είπε η Εμα Τόμσον που δεν έχει ξεστομίσει κανείς άλλος στο Χόλιγουντ

«Το γέλιο δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας τρόπος να διασκεδάσουμε τις αποτυχίες μας. Γι΄ αυτό άλλωστε χρειαζόμαστε τους κλόουν. Ενας κλόουν είμαι κι εγώ»

«Με μεγάλωσαν εξαιρετικά πνευματώδεις άνθρωποι που αντιμετώπισαν από νωρίς πολύ επώδυνες καταστάσεις ­ όπως είναι η ασθένεια και ο θάνατος… Με μεγάλωσαν άνθρωποι που είχαν την τάση να χασκογελούν σε κηδείες»

«Δεν θέλω να γίνω αγενής με την Αμερική, αλλά το Λος Αντζελες είναι υπέροχο εάν και εφόσον γνωρίζεις ότι κάποια στιγμή θα φύγεις»

«Ναι, θεωρώ ότι είμαι σέξι εκτός οθόνης. Με έναν… ανθρώπινο τρόπο»

«Ανέκαθεν με γοήτευαν οι άνθρωποι που έχουν λέγειν, πράγμα που μου δημιουργεί συχνά μια σύγχυση, εφόσον όποιος χειρίζεται καλά τον λόγο δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι ξέρει και να ζει. Στην πραγματικότητα έχω την αίσθηση ότι όσοι έχουν καλή σχέση με τις λέξεις συνηθίζουν να κρατούν τη ζωή σε απόσταση» Πώς περιγράφει εαυτόν ο τέως σύζυγός της Κένεθ Μπράνα

(στην αυτοβιογραφία του με τον αρκετά επηρμένο τίτλο «Beginning» (=Αρχή):

«ένας χαμηλοκώλης και χοντρομούρης Ιρλανδός» Τα παρωνύμια που παραχώρησαν στην Εμα Τόμσον…

…ο αγγλικός Τύπος:

«Εμ»

(σημειωτέον ότι «Κεν και Εμ» συνήθιζαν να καγχάζουν το ντουέτο της με τον Κένεθ Μπράνα).

…ο συμφοιτητής της στο Κέιμπριτζ Στίβεν Φράι:

«Εμα Ταλέντο».

…η ίδια στον ευχαριστήριο λόγο της για τη Χρυσή Σφαίρα καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου (με το «Λογική και ευαισθησία»):

«Εμιλι Τόμπκινσον» (ανέκαθεν ήταν φανατική θαυμάστρια της αμερικανίδας ποιήτριας Εμιλι Ντίκινσον).