Δικαιώνουν τον πρόωρα χαμένο τέως πρόεδρο της ΕΡΓΟΣΕ Γιάννη Πετρόπουλο οι ελεγκτές του Σώματος Επιθεωρητών Δημοσίων Εργων σε σχέση με τις καταγγελίες που είχε δεχθεί περί κακοδιαχείρισης της συμπληρωματικής σύμβασης της σήραγγας του Καλλιδρόμου, η διάνοιξη της οποίας ολοκληρώνεται την Τετάρτη, ύστερα από 16 χρόνια δύσκολων εργασιών. Στην εμπιστευτική έκθεση που αποκαλύπτει «Το Βήμα της Κυριακής», οι ελεγκτές υπογραμμίζουν ότι το έργο εκτελέστηκε με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και ότι τηρήθηκαν όλες οι νόμιμες διαδικασίες. Ετσι, σύμφωνα με πληροφορίες, οι έρευνες της Δικαιοσύνης για το ζήτημα μπαίνουν στο αρχείο.
Το νομικό ξεκαθάρισμα της υπόθεσης της σήραγγας του Καλλιδρόμου, η οποία την Τετάρτη 22 Μαΐου «ξετρυπάει» έπειτα από 16 έτη εργασιών, αποτελεί ένα χαρμόσυνο νέο για τον σιδηρόδρομο, καθώς η απεμπλοκή του θα επιτρέψει την εκκίνηση της εργολαβίας-«σκούπας» που θα ολοκληρώσει τη νέα γραμμή υψηλών ταχυτήτων στον ορεινό όγκο της Στερεάς Ελλάδας, θα κάνει το ταξίδι Αθήνας – Θεσσαλονίκης υπόθεση τρεισήμισι ωρών και θα προσφέρει προοπτική στην ανάπτυξη των εμπορευματικών μεταφορών, δίνοντας την ευκαιρία στη χώρα να γίνει κόμβος του διεθνούς εμπορίου.
Μάλιστα, η ολοκλήρωση της διπλής σήραγγας του Καλλιδρόμου αποτελεί και μία από τις σπουδαιότερες σελίδες στα τεχνικά χρονικά της χώρας, καθώς θα είναι το μεγαλύτερο τούνελ στα Βαλκάνια (9,2 χλμ. ανά κατεύθυνση) και ένα από τα πιο μεγάλα στην Ευρώπη, φτιαγμένο υπό επαχθείς συνθήκες, εξ ολοκλήρου από ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες. Πρόκειται για έργο που αθροιστικά στοίχισε 354 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτήθηκε από το Β’ και το Γ’ ΚΠΣ και το ΕΣΠΑ.
Στα… βράχια


Το έργο θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς στο εσωτερικό του Καλλιδρόμου εντοπίζεται ένα μαλακό πέτρωμα, ο σχιστώδης σερπεντίτης. Μάλιστα, όπως αναφέρει η διεθνής σύμπραξη μελετητικών γραφείων (WBI Professor Dr – Ing. W. Wittke, ΝΑΜΑ Σύμβουλοι), που παρείχε συμβουλές στο έργο, «κατά μήκος των αξόνων των σηράγγων επικρατούν εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες βραχομάζας και παρόμοιες συγκρίσιμες συνθήκες δεν είναι γνωστές διεθνώς σε κανένα άλλο έργο σηράγγων».
Το έργο ξεκίνησε με τη σύμβαση 535/2006 και είχε ως φυσικό αντικείμενο την ολοκλήρωση της σήραγγας που προέκυψε από τη διακοπή της εργολαβίας της σύμβασης 100/97 που είχε υπογραφεί το 1997 μεταξύ της ΕΡΓΟΣΕ και της Κοινοπραξίας «Ι. Σαραντόπουλος – Οδών και Οδοστρωμάτων ΑΕ – Todini Construsioni Generali – Itirena Costrusionnigenerali – Ιρις ΑΕ». Ενδιάμεσα υπήρξε άλλη σύμβαση, η οποία καταγγέλθηκε το 2005 και οδήγησε σε δικαστικές προσφυγές.
Η εργολαβία του 1997 διεκόπη, όπως αναφέρουν οι επιθεωρητές, «λόγω της μη δυνατότητας διαχείρισης των εκτεταμένων ζημιών που προκλήθηκαν στη σήραγγα λόγω της κακής ποιότητας του γεωλογικού σχηματισμού και της αδυναμίας ανάληψης του φορτίου της βραχομάζας με την εφαρμογή της εν λόγω μελέτης». Στη συνέχεια, προγραμματίστηκε νέα δημοπράτηση, η οποία έγινε το 2006 και ανάδοχος ανεδείχθη η κοινοπραξία «ΑΚΤΩΡ – ΤΕΡΝΑ – J&P ΑΒΑΞ» αντί ποσού 178 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, το 2011 λόγω απρόβλεπτων καταστάσεων δόθηκε και συμπληρωματική σύμβαση, με προϋπολογισμό 65 εκατ. ευρώ.
Η έρευνα ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2012 κατόπιν διαβίβασης στο Σώμα Επιθεωρητών Δημοσίων Εργων φακέλου από την Εισαγγελία Οικονομικού Εγκλήματος, ο οποίος περιείχε, μεταξύ άλλων, αναφορά του γεωλόγου και άλλοτε στελέχους της ΕΡΓΟΣΕ κ. Διονυσίου Τάχια, αλλά και σχετικό υπόμνημα του ανεξάρτητου βουλευτή κ. Νίκου Νικολόπουλου.
Στην αναφορά του καταγγέλλοντος γινόταν λόγος για ζημιά ύψους 24,7 εκατ. ευρώ από «παράνομες και αντισυμβατικές πράξεις» της ΕΡΓΟΣΕ, καθώς υποστήριζε ότι η εταιρεία συνέταξε «παρά τις νόμιμες διατάξεις και τις συμβατικές προβλέψεις δύο νέες τιμές μονάδος εργασιών», με τις οποίες, όπως ισχυριζόταν, προσαυξήθηκαν οι συμβατικές τιμές κατά ποσοστά 105% και 60%, αντίστοιχα. Μάλιστα, έκανε λόγο για ένταξή τους στη συμπληρωματική σύμβαση με «επιτηδειότητα» που προκάλεσε ζημιά στο Δημόσιο.
«Ολα καλώς…»


Οι «Ράμπο» των δημοσίων έργων «ξεψάχνισαν» την υπόθεση και διαπίστωσαν ότι όλα έγιναν καλώς. Αναφορικά με την οριστική μελέτη και την τροποποίησή της τονίζουν ότι αυτή κατέστη αναγκαία λόγω των απρόβλεπτων γεωλογικών περιστάσεων, κάτι που τεκμηριώθηκε από έκθεση εμπειρογνωμοσύνης του καθηγητή του ΕΜΠ κ. Μ. Καββαδά, ο οποίος υπογράμμισε ότι οι ιδιότητες του Καλλιδρόμου δεν μπορούσαν ούτε να προβλεφθούν ούτε να προσδιοριστούν με γεωτεχνικές έρευνες. Το ίδιο επιβεβαίωσε και ο καθηγητής κ. Βάλτερ Βίτκε, ο οποίος επεσήμανε ότι οι συνθήκες δεν είναι συγκρίσιμες διεθνώς με κανένα άλλο παρόμοιο έργο.
Παράλληλα, στην έκθεση γίνεται αναδρομή σε όλες τις δυσκολίες του έργου, που οδήγησαν σε διαρκείς αλλαγές των μεθοδολογιών και των τεχνικών κατασκευής προκαλώντας αναπόφευκτα χρονικές καθυστερήσεις. Λόγω αυτών των δυσκολιών, όπως προκύπτει, η εγκεκριμένη μελέτη με την οποία δημοπρατήθηκε το έργο δεν εφαρμόστηκε σε ποσοστό 42,93%. «Η εκτέλεση των εργασιών κατασκευής της σήραγγας εγένετο, όπως και συμβατικά προβλεπόταν, επί εικοσιτετραώρου βάσεως και 30 ημέρες τον μήνα» επισημαίνουν οι επιθεωρητές.

«Ακραία γεωλογικά φαινόμενα»
Οι «Ράμπο» μιλούν για δυσκολίες, όχι παρανομίες
Οι επιθεωρητές δημοσίων έργων σημειώνουν ότι «δικαιολογείται η απρόβλεπτη περίσταση», όπως άλλωστε προέκυψε από την εγκριτική απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο απεφάνθη ότι οι εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης «κατέστησαν αναγκαίες όχι συνεπεία παραλείψεων ή σφαλμάτων, αλλά λόγω της ιδιαίτερα «δυσμενούς ερπυστικής συμπεριφοράς» των πετρωμάτων.
Επίσης, σημειώνουν ότι δεν έγινε υπέρβαση του συνολικού χρονοδιαγράμματος, ενώ σε σχέση με την καταγγελία για νέες τιμές μονάδος, επισημαίνουν ότι «δικαιολογημένα συντάχθηκαν», καθώς ανταποκρίνονται στις ακραίες γεωλογικές συνθήκες και «δεν αφορούν τροποποιήσεις που οδηγούν υποχρεωτικά στην αλλοίωση θεμελιωδών συμβατικών όρων, βάσει των οποίων δημοπρατήθηκε το έργο».
Σε σχέση με τις εγκρίσεις και τον έλεγχο νομιμότητας της συμπληρωματικής σύμβασης, αλλά και πρότερων φάσεων του έργου, οι επιθεωρητές υπογραμμίζουν ότι «τηρήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες από τον νόμο διαδικασίες» και νομίμως υπεγράφη η συμπληρωματική σύμβαση.
Ακόμη, επιβεβαιώνουν ότι «εργασίες συμπληρωματικές που εκτελέστηκαν από τον ανάδοχο, κυρίως λόγω εφαρμογής της τροποποιημένης μελέτης του έργου, δεν πληρώθηκαν πριν από την υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης Εργασιών» και επισημαίνουν ότι νομίμως συμπεριελήφθησαν στους επίμαχους λογαριασμούς.
«Ορθώς ενήργησε η ΕΡΓΟΣΕ και δεν διέκοψε τις εργασίες κατασκευής της σήραγγας, μέχρι οριστικοποίησης της τροποποίησης της εγκεκριμένης μελέτης, της εγκρίσεώς της και της σύναψης της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης (από Ιανουάριο 2009 ως Δεκέμβριο 2011), καθ’ όσον, η έγκαιρη ολοκλήρωση του έργου είναι προϋπόθεση για την εκτέλεση», αναφέρουν, των εργασιών για τη νέα γραμμή. «Διακοπή των εργασιών για το ως άνω χρονικό διάστημα μονοσήμαντα θα οδηγούσε σε απώλεια σημαντικών κοινοτικών πόρων ζημία του Δημοσίου» συμπεραίνουν.
«Η ΕΡΓΟΣΕ όχι μόνο διασφάλισε τους αρχικά διατεθέντες κοινοτικούς πόρους για την κατασκευή του υπόψη έργου, αλλά δρώντας αποτελεσματικά εξασφάλισε υπέρ του δημοσίου συμφέροντος και τη χρηματοδότηση της 1ης ΣΣΕ» καταλήγουν, σχολιάζοντας τη χρηματοδότηση του έργου.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ