Κλειστά κράτησε τα χαρτιά του την Πέμπτη στη Βουλή ο υπουργός Υποδομών, κ. Μ. Βορίδης για το ζήτημα των τεσσάρων εκ των πέντε μεγάλων οδικών έργων που πραγματοποιούνται με συμβάσεις παραχώρησης και έχουν «παγώσει» εδώ και πολλούς μήνες, προσκεκλημένος της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου.

Ο υπουργός Υποδομών δέχθηκε βροχή ερωτημάτων από βουλευτές όλων των κομμάτων, οι οποίοι ζητούσαν να πληροφορηθούν λεπτομερώς για την πορεία των τριμερών διαπραγματεύσεων μεταξύ του δημοσίου, των παραχωρησιούχων και των τραπεζών, καθώς και για το ενδεχόμενο συρρίκνωσης του φυσικού αντικειμένου των έργων και αλλαγών των οικονομικών ισορροπιών τους. Και όλα αυτά στον απόηχο σχετικών δηλώσεών του, που ερμηνεύθηκαν ως «μπλόκο» στη πολλάκις εξαγγελθείσα μείωση των διοδίων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε στα μέλη της Επιτροπής, έως τα τέλη του 2010 είχαν εισπραχθεί από τις παραχωρήσεις συνολικά κεφάλαια ύψους 3,1 δισ. ευρώ, τα οποία περιλαμβάνουν ίδια κεφάλαια, δάνεια, εθνική – κοινοτική συμμετοχή και διόδια. Σημειωτέον ότι το ποσό προσεγγίζει το 50% του συνολικού κόστους κατασκευής (6,4 δισ. Ευρώ) και το 36% του αθροίσματος χρήσεων (κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία, ήτοι 8,5 δισ. ευρώ).

Ο κ. Βορίδης αφ’ ότου ξεκαθάρισε ότι «το δημόσιο δεν εμπλέκεται σε απ’ευθείας διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες», σημείωσε ότι βρίσκονται υπό εξέταση πολλαπλά σενάρια για το μέλλον των έργων, όπως η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), υπογραμμίζοντας, ωστόσο, ότι βούληση του υπουργείου «είναι να παραμείνουν οι τράπεζες στη δουλειά» και όλα να προχωρήσουν, σύμφωνα με τον νόμο και τις κυρωθείσες από την Βουλή συμβάσεις παραχώρησης.

Ο υπουργός Υποδομών χαρακτήρισε τις απαιτήσεις των παραχωρησιούχων ως «ισχυρισμούς», επισημαίνοντας ότι το δημόσιο δεν τις έχει αποδεχθεί και τις αντικρούει. Ωστόσο, σημείωσε ότι η κυβέρνηση έχει την διάθεση να επιλύσει τα θέματα και περιμένει να δει «πως ποσοτικοποιούνται», προκειμένου να ξεκινήσει ένας νέος γύρος διάλογου, που θα μπει στην ουσία της υπόθεσης, δηλαδή τα οικονομικά.

Σε ό,τι αφορά τα τεχνικά ζητήματα, ο κ. Βορίδης σημείωσε ότι «οι συμβάσεις είναι ισχυρές και πάνω στις συμβάσεις συζητάμε», συμπληρώνοντας ότι το Μνημόνιο Κατανόησης που υπεγράφη τον Ιούλιο μεταξύ παραχωρησιούχων και δημοσίου θέτει τις αρχές αυτής της συζήτησης. «Υπάρχει ένα διαφορετικό οικονομικό περιβάλλον», το οποίο επηρεάζεται τόσο από την μείωση της κίνησης – και άρα των εισπράξεων από τα διόδια – αλλά και από το «πάγωμα» της χρηματοδότησης των έργων από τις τράπεζες.

«Είναι μία δύσκολη διαπραγμάτευση» σημείωσε και απέφυγε να πει περισσότερα, καθώς αυτό θα αποτελούσε – κατά την άποψή του – πολιτική δέσμευση. Ο κ. Βορίδης αναφέρθηκε στην δουλειά των Ομάδων Εργασίας που έχουν συγκροτηθεί στο υπουργείο, οι οποίες έχουν επεξεργαστεί σε βάυος τις τεχνικές απαιτήσεις των κοινοπραξιών και υποσχέθηκε ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα θα γνωστοποιηθούν περισσότερες λεπτομέρειες για κάποιες συμβάσεις παραχώρησης.

Ακόμη, έκανε γνωστό ότι στις συζητήσεις εμπλέκεται πλέον ανοιχτά και το Ταμείο Αξιοποίησης ΙδιωτικήςΠεριουσίαςτου Δημοσίου, που έχει προικοδοτηθεί με τα δικαιώματα από τα μελλοντικά έσοδα του κράτους από τα διόδια. «Αν δεν έχουμε γρήγορα κατάληξη, θα υπάρξουν οικονομικές επιπτώσεις για τις εταιρίες και τις τράπεζες» κατέληξε ο υπουργός Υποδομών.

Ενστάσεις από τους βουλευτές

Ο βουλευτής Μεσσηνίας, κ. Δημ. Κουσελάς αντέδρασε στο ενδεχόμενο «κούρεμα» του τμήματος Πύργος – Τσακώνα της Ολυμπίας Οδού, αμφισβητώντας το οικονομικό όφελος μίας τέτοιας κίνησης, ενώ η βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας, κυρία Σοφία Γιαννακά σημείωσε ότι εδώ και έναν χρόνο το υπουργείο Υποδομών λέει περίπου τα ίδια πράγματα χωρίς να υπάρχει κάποια πρόοδος στα έργα.

«Ή βρείτε τα ή ας διαλυθούν οι συμβάσεις» σημείωσε ο ανεξάρτητος βουλευτής, κ. Π. Κουρουμπλής, ενώ ο βουλευτής Λευκάδας, κ. Σπ. Μαργέλης τόνισε ότι «είμαστε αποφασισμένοι να στηρίξουμε μία λύση».

Σειρά κρίσιμων ερωτημάτων, όπως η τύχη του φυσικού αντικειμένου της Ολυμπίας Οδού, οι προτάσεις των τεχνοοικονομικών συμβούλων του δημοσίου, το Ταμείο Εγγυοδοσίας των έργων και τα διόδια έθεσε με έντονο τρόπο ο βουλευτής Ηλείας κ. Μιχ. Κατρίνης.

Ως σοβαρότατο σφάλμα χαρακτήρισε ο βουλευτής Τρικάλων, κ. Ν. Λέγκας το να έρθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εν μέσω κρίσης και με τις δεδομένες δημοσιονομικές δυσκολίες το δημόσιο και οι κοινοπραξίες, ο οποίος έθεσε κι ερωτήματα για το τι μέλλει γενέσθαι με το βόρειο τμήμα της Κεντρικής Οδού (Ε65), καθώς αντιμετωπίζει νομικές επιπλοκές στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

«Να μπούμε στο «μαύρο κουτί» των διαπραγματεύσεων» ζήτησε ο βουλευτής Ηλείας, κ. Κ. Τζαβάρας, ο οποίος αναφερόμενος στην Ολυμπία Οδό, σημείωσε την απορία του για ποιο λόγο το δημόσιο βάζει από μόνο του «φρένο» στο έργο, καθώς, όπως είπε, πάρεδρος του Δημοσίου «μπλόκαρε» στο Εφετείο τμήμα των κατασκευαστικών εργασιών.

Χωρίς σαφείς απαντήσεις και η δευτερολογία

Απαντώντας ο κ. Βορίδης μίλησε για πολλαπλότητα επιλογών, όμως απέφυγε εκ νέου να μπει σε λεπτομέρειες, διότι αυτό θα δημιουργούσε «νομικές δεσμεύσεις».

Στη συνέχεια, τη σκυτάλη πήρε ο υφυπουργός Υποδομών, κ. Ι. Μαγκριώτης, ο οποίος αναφέρθηκε στα σημεία των συμβάσεων παραχώρησης που έχουν εκπέσει στη Δικαιοσύνη, όπως το τμήμα που περνάει από την Λίμνη Καιάφα, το οποίο και πρέπει να επαναχαραχθεί, η παράκαμψη στην Κάτω Αχαγιά (εκκρεμεί στο ΣΤΕ), η σήραγγα της Κλόκοβας και η σύνδεση του Ε65 με την Εγνατία, στο ύψος του Μουργκανίου.

Επίσης, μίλησε για την πρωτοβουλία να χρησιμοποιηθούν πόροι του ΕΣΠΑ ως εγγύηση για τα έργα, μοντέλο το οποίο έχει γίνει κατ’ αρχήν αποδεκτό από την Ευρωπαϊκή Eνωση. Ο κ. Μαγκριώτης τόνισε ότι οι τράπεζες ζητούν το σύνολο των διοδίων για τον χρόνο ισχύος των συμβάσεων παραχώρησης, σημείωσε ότι ετοιμάζονται εναλλακτικές λύσεις, ενώ συμπλήρωσε ότι τα εισπραχθέντα διόδια από τους παραχωρησιούχους θα συνυπολογιστούν στην τελική διαπραγμάτευση για το ξαναγράψιμο των συμβάσεων.

Στη δευτερολογία τους, σχεδόν όλοι οι βουλευτές δήλωσαν την απογοήτευσή τους από το έλλειμμα πληροφόρησης, ζητώντας να διαφωτιστεί περισσότερο η Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων.

Απαντώντας, ο κ. Μαγκριώτης δήλωσε ότι «εάν διαμορφωθεί συμφωνία με την οποία θα διαφωνώ, δεν θα την ψηφίσω». Επίσης, αναφέρθηκε στην επικείμενη επίσκεψη στην Αθήνα του Επιτρόπου Περιφερειακής Πολιτικής, κ. Γιοχάνες Χαν και του επικεφαλής της Ομάδας Δράσης για την Ελλάδα, κ. Χορστ Ράιχενμπαχ την επόμενη εβδομάδα, εν αναμονή της αλλαγής των κοινοτικών κανονισμών για την μείωση της εθνικής συμμετοχής στο ΕΣΠΑ.

Η πρόοδος των έργων και τα διόδια

Ο Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας παρουσιάζει συνολική πρόοδο της τάξεως του 16%, και έως το τέλος του 2010 είχε εισπράξει κεφάλαια 427,7 εκατ. ευρώ (από διόδια σχεδόν 120 χιλιάδες ευρώ).

Η Ολυμπία Οδός εμφανίζει πρόοδο μόλις 28%, ενώ έως το τέλος του 2010 είχε εισπράξει κεφάλαια 851 εκατ. ευρώ (από διόδια 187,8 εκατ. ευρώ).

Ο ΜΟΡΕΑΣ έχει συνολική πρόοδο 71%, ενώ ως και το 2010 είχε εισπράξει κεφάλαια 662 εκατ. ευρώ (από διόδια 46 εκατ. ευρώ)

Η Ιόνια Οδός εμφανίζει συνολική πρόοδο 25% και έως το 2010 είχε εισπράξει κεφάλαια 489 εκατ. ευρώ (από διόδια 193,8 εκατ. ευρώ).

Ο Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου παρουσιάζει συνολική πρόοδο 62%, ενώ μέχρι το 2010 είχε δεχθεί κεφάλαια ύψους 700 εκατ. ευρώ (εκ διοδίων 128 εκατ. ευρώ).