Την περασμένη εβδομάδα ανακοινώθηκε ο εντοπισμός ενός μυστηριώδους νέφους στον Αρη με τους επιστήμονες να προσπαθούν να βρουν στοιχεία για την ταυτότητά του. Τα τελευταία χρόνια οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει και άλλα μυστηριώδη και εντυπωσιακά σε έκταση και χαρακτηριστικά νέφη στο ηλιακό μας σύστημα αλλά και έξω από τον γαλαξία μας. Ας δούμε ορισμένα από τα πιο ενδιαφέροντα κοσμικά νέφη.


Το νέφος του Τιτάνα

Το διαστημικό σκάφος Cassini που μελετά εδώ και μία δεκαετία το σύστημα του Κρόνου εντόπισε στον μεγαλύτερο και πιο ενεργό γεωλογικά δορυφόρο του, τον Τιτάνα, ένα μυστηριώδες νέφος. Το νέφος αυτό βρίσκεται στον Βόρειο Πόλο του Τιτάνα και, σύμφωνα με τη NASA, αποτελείται από πάγο μεθανίου.
Το ενδιαφέρον είναι ότι το νέφος έχει πολλές ομοιότητες με νέφη που σχηματίζονται πάνω στους πόλους της Γης, γεγονός το οποίο ενισχύει αυτό που υποστηρίζουν οι ειδικοί, ότι δηλαδή ο Τιτάνας προσομοιάζει γεωλογικά στις συνθήκες που υπήρχαν στη Γη όταν αυτή βρισκόταν στη βρεφική της ηλικία.
Ετσι η μελέτη του Τιτάνα προσφέρει από τη μια πλευρά σημαντικά στοιχεία για την εξέλιξη της Γης ενώ από την άλλη πλευρά επιτρέπει στους επιστήμονες να κάνουν προβλέψεις με αυξημένες πιθανότητες να αποδειχθούν σωστές για το μέλλον του Τιτάνα.
Το νέφος-καμικάζι

Ενα μυστηριώδες νέφος βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τον γαλαξία μας

Ενα γιγάντιο νέφος βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τον γαλαξία μας. Η σύγκρουση αναμένεται να προκαλέσει τη γέννηση εκατοντάδων χιλιάδων νέων άστρων.

Το νέφος ανακαλύφθηκε πριν από 50 χρόνια από τη νεαρή τότε αμερικανίδα αστρονόμο Γκέιλ Σμιθ και πήρε το όνομά της. Το νέφος «Σμιθ» εντοπίστηκε από την αστρονόμο να κινείται σε απόσταση δεκάδων χιλιάδων ετών φωτός από τον γαλαξία μας. Εκτοτε τα δεδομένα που είχαν συγκεντρώσει για το νέφος αυτό οι επιστήμονες δεν ήταν ικανά να αποκαλύψουν σημαντικά στοιχεία όπως η ταχύτητα, η κατεύθυνσή του κ.ά. Τώρα ομάδα ειδικών, χρησιμοποιώντας νέα ισχυρά τηλεσκόπια, εντόπισε το νέφος και την πορεία του.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα τηλεσκόπια VLA και GBT και εντόπισαν το νέφος σε απόσταση 8.000 ετών φωτός από τον Γαλαξία. Οπως διαπίστωσαν, το νέφος κινείται προς τον γαλαξία μας με ταχύτητα 255 χλμ./δευτ. Οι υπολογισμοί που έκαναν δείχνουν ότι αν το νέφος συνεχίσει να κινείται έτσι θα πέσει πάνω στον Γαλαξία σε περίπου 30 εκατομμύρια έτη. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η σύγκρουση αυτή θα δημιουργήσει μια νέα περιοχή στις παρυφές του γαλαξία μας στην οποία θα γεννιούνται με εξαιρετικά ταχύ ρυθμό νέα άστρα.
Με βάση προηγούμενες παρατηρήσεις η ποσότητα υδρογόνου που υπολογίζεται ότι περιέχει το νέφος Σμιθ οδηγεί τους ειδικούς στην εκτίμηση ότι η σύγκρουση μπορεί να οδηγήσει στη γέννηση 1 εκατομμυρίου άστρων σαν τον Ηλιο. Τέτοιου είδους συγκρούσεις οδηγούν παράλληλα και στη γέννηση μεγάλου αριθμού άστρων που θα έχουν μικρή διάρκεια ζωής και θα αυτοκαταστρέφονται σε εκρήξεις σουπερνόβα.
Το νέφος που «τυλίγει» γαλαξίες

Διεθνής ομάδα επιστημόνων, ανάμεσα στους οποίους είναι και ο Ανδρέας Ζέζας, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, μελέτησε ένα γιγάντιο νέφος αερίων που βρίσκεται σε απόσταση 400 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra για να μελετήσουν το νέφος αερίων NGC 6240 που αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ενδιαφέροντα νέφη στο Σύμπαν.

Το νέφος αυτό έχει έκταση 300.000 έτη φωτός και μάζα που υπολογίζεται ότι είναι παρόμοια με εκείνη 10 δισ. άστρων σαν τον Ηλιο. Εκτός από το μέγεθός του, ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι εντός του NGC 6240 βρίσκονται δύο σπειροειδείς γαλαξίες με μέγεθος παρόμοιο με εκείνο του δικού μας γαλαξία.
Οι δύο γαλαξίες βρίσκονται μάλιστα σε διαδικασία σύγκρουσης από την οποία αναμένεται να προκύψει μια τεράστια μελανή οπή.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, από τις κοσμικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα κατά τη διαδικασία προσέγγισης των δύο γαλαξιών γεννιούνται συνεχώς νέα άστρα, ορισμένα από τα οποία ζουν πολύ γρήγορα και εξελίσσονται σε υπερκαινοφανείς αστέρες (σουπερνόβα). Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal».

HeliosPlus