Βιβλία

Ντ. Λίντερ, Ντ. Κόρφιλντ
Γιατί αρρωσταίνουν οι άνθρωποι;
Εκδόσεις Μεταίχμιο,
σελ. 416, τιμή 13,95 €

Διαβάζοντας τον τίτλο θαρρείς ότι θα μάθεις επιτέλους το μυστικό της σωματικής παρακμής που μας στερεί την αθανασία. Αμέσως μετά όμως διαβάζεις τον υπότιτλο «Πώς οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας επηρεάζουν την υγεία μας», οπότε υποψιάζεσαι ότι δεν επακολουθεί δοκίμιο κλασικής κλινικής ιατρικής. Και δεν θα μπορούσε, άλλωστε, καθώς οι συγγραφείς Darian Leader και David Cornfield είναι ο πρώτος ψυχαναλυτής και ο δεύτερος φιλόσοφος.

Ξεκινώντας με την ανάγνωση της 11σέλιδης εισαγωγής διαπιστώνεις ότι πρόκειται για ένα στρωτό και εύληπτο γράψιμο που θυμίζει ρεπορταζιακή αρθρογραφία. Αλλά όταν διαβάσεις τη ρήση «το 25%-50% των επισκέψεων σε παθολόγους παραμένουν χωρίς διάγνωση, ενώ το συχνότερο πόρισμα στην παθολογία σήμερα είναι η απουσία ασθένειας», αρχίζεις να αναρωτιέσαι αν το βιβλίο γράφτηκε με… χορηγία του έλληνα υπουργού Υγείας!

Γρήγορα πάντως οι συγγραφείς βάζουν τα πράγματα στη θέση τους δηλώνοντας ότι «δεν υπάρχουν ψυχοσωματικές ασθένειες» και αρχίζουν να παραθέτουν ανά κεφάλαιο τα «κλειδιά των ασθενειών» που εντόπισαν στην έρευνά τους: το ενοχικό σύνδρομο της κληρονομικότητας (κεφ. 1), η ποιοτική ακρόαση του ασθενούς (κεφ. 2), η προβληματική ερμηνεία του στρες (κεφ. 3), ο χρόνος εκδήλωσης της ασθένειας (κεφ. 4), η επίδραση και η σημασία των λέξεων (κεφ. 5-8), τα βιώματα και οι σχέσεις (κεφ. 9-10), η αντίδραση του ανοσοποιητικού στις απειλές (κεφ. 11), η προδιάθεση στον καρκίνο (κεφ. 12) και η υποχώρηση της συναισθηματικής ζωής (κεφ. 13). Στο 14ο κεφάλαιο αποφαίνονται ότι η ψυχανάλυση είναι χρήσιμη στη διάγνωση αλλά άχρηστη στη θεραπεία μιας νόσου. Και στο τελευταίο κεφάλαιο (15ο) «περνούν από ψυχανάλυση» τον ίδιο τον γιατρό της σύγχρονης εποχής.

Τι αποκομίζουμε μετά την ανάγνωση του βιβλίου; Ιατρικά μάλλον χλωμό το να γίνουν αποδεκτές οι παραινέσεις των συγγραφέων για υιοθέτηση των μεθόδων του νεοφροϊδιστή Jacques Lacan. Ωστόσο οι κυνικά αντιμετωπιζόμενοι ασθενείς των εσχάτως δεινοπαθούντων γιατρών του ΕΣΥ θα βρουν απολύτως θετική την έκκληση των Λίντερ – Κόρνφιλντ για προσεκτικότερη λήψη του ιστορικού τους και συσχέτιση των συμπτωμάτων με όσα παράλληλα συμβαίνουν στη ζωή τους. «Οι ασθένειες είναι σαν τις ιστορίες» μας λένε. «Αν οι γιατροί άκουγαν περισσότερο, θα ανακάλυπταν ότι οι άνθρωποι που έχουν πρόβλημα στο να αφηγηθούν τις αλλαγές στην ιστορία της ζωής τους –είτε πρόκειται για γέννες και θανάτους είτε για απολύσεις και προαγωγές –είναι εκείνοι που αρρωσταίνουν σοβαρά. Και ενώ τα φάρμακα μπορούν να συγκαλύπτουν τα συμπτώματα, η ασθένεια θα επιστρέφει με διαφορετική μορφή ώσπου η υποκείμενη αιτία να αποκαλυφθεί και να αντιμετωπιστεί».

Ως αναγνώστες, λοιπόν, πιστεύω ότι θα μείνετε ικανοποιημένοι από το γνωσιακό υλικό και το πλήθος των περιστατικών που παραθέτουν οι συγγραφείς, από το ανάλαφρο και κατανοητό στυλ γραφής τους, από τη σωστή ελληνική μετάφραση και τη χαμηλή τιμή αγοράς του. Δεν θα μείνετε ικανοποιημένοι όμως από το τύπωμα με… νερωμένη μελάνη σε ανακυκλωμένο χαρτί που σε κάποιες σελίδες κάνει το κείμενο «αιθέριο». Πιθανόν βέβαια να συνέβη μόνο στο αντίτυπο που έφτασε στα χέρια μου, αλλά για σιγουριά ανοίξτε το βιβλίο προτού το αγοράσετε.