Βιβλία

Michael A. Peters, Tina Besley, Daniel Araya (επιμελητές)
The New Development Paradigm – Education,
Knowledge Economy and Digital Futures
Εκδόσεις Peter Lang Pub Inc.,
2014 σελ. 285,
τιμή €29,88 (Amazon.it),
€31,05 (Amazon.de)
ή €31,86 (Amazon.fr)

Κάποτε, στο μακρινό μέλλον, τα εγγόνια των εγγονιών μας θα αναπτύξουν ένα νέο ισοδύναμο των αιθουσών διδασκαλίας μας. Θα περνούν πολλές ώρες μπροστά σε κουτιά που από μέσα τους θα φεγγοβολάει φωτιά. Εύχομαι να έχουν τη σοφία να ξεχωρίζουν τη διαφορά ανάμεσα στο φως και τη γνώση.

Πλάτων (428-348 π.Χ.) –σελ. 243 του βιβλίου

Εννοείται πως οι διακοπές του Πάσχα είναι κατ’ εξοχήν περίοδος ανάπαυλας εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων. Ωστόσο μια ολόφρεσκη έκδοση που έφθασε στα χέρια μου (στα αγγλικά) με σκανδαλίζει να τους βάλω σε εργασιακές σκέψεις (αμφότερους). Πρόκειται για το βιβλίο με πλήρη τίτλο «Το Νέο Μοντέλο Ανάπτυξης –Εκπαίδευση, Οικονομία της Γνώσης και Ψηφιακά Μέλλοντα» (The New Development Paradigm – Education, Knowledge Economy and Digital Futures), που επιμελήθηκαν οι πανεπιστημιακοί καθηγητές και ερευνητές της εκπαίδευσης Michael A. Peters και Tina Besley (των πανεπιστημίων Waikato της Νέας Ζηλανδίας και του Ιλινόι των ΗΠΑ) μαζί με τον Daniel Araya (των πανεπιστημίων της Καλιφόρνιας και του Τορόντο).

Καθώς πρόκειται για συλλογή άρθρων από επίλεκτους μελετητές της εκπαίδευσης, δεν έχω πολλά να πω σχετικά με την «πλοκή του βιβλίου», αλλά ομολογουμένως η διάταξη των άρθρων είναι τέτοια που επιτρέπει τη συνεχή ροή ανάγνωσης. Ποια είναι τα θέματα που εξετάζονται; Μας αποκαλύπτονται από τους τίτλους των 14 κεφαλαίων-άρθρων, όπως π.χ.: «Η εκπαίδευση ως μετασχηματισμός: η μεταβιομηχανική εποχή και η πρόκληση της συνεχούς καινοτομίας» (Daniel Araya), «Οι αντιθετικές σχέσεις και η αισθητική της επιβίωσης» (Jonathan Beller), «Εργασία, αισθητική και πολιτισμικές σπουδές στην εποχή του ψηφιακού καπιταλισμού» (Ergin Bulut), «Η εκπαίδευση στην εποχή της ακραίας ψηφιακής εξερεύνησης, ανακάλυψης και καινοτομίας» (Fernando Α. Hernandez, Kevin D. Franklin, Judith Washburn, Alan B. Craig, Simon και J. Appleford), «Ομορφα μυαλά και άσχημα κτίρια: η δημιουργία αντικειμένων, η ψηφιακή παραγωγή και το ερευνητικό πανεπιστήμιο – προβληματισμοί σχετικά με την αισθητική οικολογία του εγκεφάλου» (Peter Murphy), «Ανοιχτή μάθηση, Ανοιχτή αξιολόγηση; Η μάθηση, η αξιολόγηση και η πιστοποίηση στο πλαίσιο ενός παγκόσμιου εκπαιδευτικού ανταγωνισμού» (Harry Torrance) ή «Προς το πολυφωνικό πανεπιστήμιο» (Ronald Barnett).

Οπως υποψιάζεστε, τα άρθρα αυτά δεν προσφέρονται για ανάλαφρη και βιαστική ανάγνωση: κάθε τους παράγραφος είναι συμπυκνωμένη γνώση από πορίσματα πρόσφατων μελετών, προσεκτικά διατυπωμένη και ζυγισμένη. Ομως δεν είναι «ξύλινος λόγος», δυσκολοχώνευτος ή βαρετός. Είναι γραμμένα με ειρμό, μεράκι και πραγματικό μόχθο ώστε να διαβαστούν από όσο γίνεται περισσότερους. Διότι αυτά που μας λένε είναι βήματα μετρημένα, στιβαρά, τα οποία θα μας επιτρέψουν να κάνουμε το άλμα προς μια εκπαίδευση και μια κοινωνία όχι απλώς «πιο μοντέρνα» αλλά πιο ποιοτική, αποδοτική και «φιλάνθρωπη» από αυτήν που έχουμε σήμερα. Είναι άκρως αντιπροσωπευτική αυτού του πνεύματος η τελευταία πρόταση του «Υστερόγραφου» που έχει γράψει στο βιβλίο ο επικεφαλής επιμελητής, δρ Μάικλ Πίτερς: «Το πάντρεμα της ανοιχτότητας (openness) και της δημιουργικότητας σε μυριάδες μορφές, κοινωνικά ενταγμένες, αρχίζει πραγματικά να υπερβαίνει το δυτικό μοντέλο (ανάπτυξης), διότι δίνει έμφαση σε ένα ριζοσπαστικό κοινωνικοπολιτισμικό ενδεχόμενο».

Εν κατακλείδι θεωρώ ότι το βιβλίο αυτό είναι πολύτιμο για όσους θέλουν να γευτούν το απόσταγμα όσων έχουν συμβεί στην εκπαίδευση μετά την εμφάνιση του Παγκόσμιου Ιστού και να βρουν «βατήρες» για να επιχειρήσουν το διανοητικό άλμα προς το αύριό της. Είναι βέβαια άσκηση κάπως κοπιώδης για μέρες διακοπών… αλλά οι ερωτευμένοι με την παιδεία θα συμφωνήσουν μαζί μου.