Αίμα για όλους

Τι θα λέγατε αν σας έλεγαν ότι κάποια ημέρα οι παγκόσμιες ανάγκες για αίμα θα αποτελούν παρελθόν; Οτι θα μπορείτε να γίνετε, σε περίπτωση που χρειαστεί, δότες αίματος του… εαυτού σας χάρη στα ίδια τα βλαστικά κύτταρά σας, ή ότι ένα δόλωμα των ψαράδων, μια φυτεία ρύζι ή ακόμη και ένα προϊστορικό μαμούθ θα είναι δυνατόν να αποτελέσουν την πηγή μιας μετάγγισης ζωής; Οχι, δεν είναι ψέμα, μιλάμε για πραγματικά… «τεχνητό» ανθρώπινο αίμα που σύμφωνα με τους ειδήμονες μπορεί να γεμίσει τους… ασκούς της σωτηρίας για εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Οι έρευνες είναι πυρετώδεις σε εργαστήρια ανά τον κόσμο. Και πώς θα μπορούσαν άλλωστε να μην είναι, αφού το κόκκινο υγρό που σηματοδοτεί τη ζωή είναι ολοένα πιο «δυσεύρετο»… Σήμερα απαιτούνται περισσότερες από 75 εκατομμύρια μονάδες αίματος δοτών για χρήση στα νοσοκομεία παγκοσμίως, αλλά η δωρεά αίματος συνεχώς μειώνεται. Ετσι οι ευφάνταστες έρευνες διαφορετικών ομάδων μάς κάνουν να ελπίζουμε ότι στο (όχι και τόσο μακρινό) μέλλον οι άνθρωποι που έχουν ανάγκη μετάγγισης δεν θα ζουν με την αγωνία για την επιβίωσή τους στο… κόκκινο.

Ο ερευνητικός πυρετός για τη δημιουργία αίματος στο εργαστήριο έχει χτυπήσει… κόκκινο. Μια από τις κύριες στρατηγικές που ακολουθούνται για την παραγωγή «τεχνητών» ερυθρών αιμοσφαιρίων αφορά τα πολυσυζητημένα βλαστικά κύτταρα. Στην… πορφυρή βλαστοκυτταρική αρένα έχουν ριχθεί διαφορετικές ομάδες, όμως μια ομάδα από τη Γαλλία έχει – τουλάχιστον μέχρι στιγμής – πάρει… κεφάλι. Ο καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Pierre et Marie Curie στο Παρίσι Λυκ Ντουέ και η ομάδα του ήταν οι πρώτοι που επέτυχαν προσφάτως να δείξουν ότι ερυθρά αιμοσφαίρια που παράγονται από βλαστικά κύτταρα μπορούν να επιβιώσουν εντός του ανθρωπίνου σώματος.

Αιμοδοσία self-service!

Οι ειδικοί δημιούργησαν ερυθρά αιμοσφαίρια από ενήλικα βλαστικά κύτταρα ενός ασθενούς και στη συνέχεια τα εισήγαγαν με επιτυχία στο σώμα του, αποδεικνύοντας ότι τα κύτταρα αυτά είχαν τις ιδιότητες των φυσικών ερυθρών αιμοσφαιρίων. Το επίτευγμά τους, που χαιρετίστηκε από τους ειδικούς του τομέα και όχι μόνο, δημοσιεύθηκε πριν από περίπου δύο μήνες στο επιστημονικό περιοδικό «Blood» (δημοσίευση 1η Σεπτεμβρίου). Ο ίδιος ο καθηγητής Ντουέ εξηγεί στο «Βήμα» τη διαδικασία που ακολούθησε η ερευνητική ομάδα του: «Η μελέτη διεξήχθη σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση λάβαμε από δότη αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρα (HSCs) από τα οποία μπορούν να προκύψουν όλοι οι τύποι κυττάρων του αίματος και καταφέραμε να παραγάγουμε εκατοντάδες εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια στο εργαστήριο. Η επιτυχία μας βασίστηκε στο ότι χρησιμοποιήσαμε συγκεκριμένους αυξητικούς παράγοντες οι οποίοι ρυθμίζουν τον πολλαπλασιασμό των βλαστικών κυττάρων και την ωρίμανσή τους ώστε να μετατραπούν σε ερυθρά αιμοσφαίρια. Εγχύσαμε τα κύτταρα αυτά σε ποντίκια και επιβεβαιώσαμε ότι μπορούν να ολοκληρώσουν τη διαδικασία ωρίμανσης και μετατροπής τους σε ερυθρά αιμοσφαίρια». Η δεύτερη φάση της μελέτης ήταν όμως και η πιο καθοριστική: «Επαναλάβαμε τη διαδικασία με χρήση HSCs που εξήχθησαν από έναν ασθενή. Μετά την καλλιέργεια των κυττάρων στο εργαστήριο τα επανεγχύσαμε στον οργανισμό του».

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, πέντε ημέρες μετά την έγχυση των κυττάρων η επιβίωση των ερυθρών αιμοσφαιρίων ήταν της τάξεως του 94%-100%, ενώ 26 ημέρες αργότερα κυμαινόταν μεταξύ 41% και 63%. «Τα ποσοστά αυτά είναι πολύ θετικά, καθώς είναι συγκρίσιμα του μέσου χρόνου ημίσειας ζωής των φυσιολογικών ερυθρών αιμοσφαιρίων του ανθρώπινου οργανισμού» λέει ο καθηγητής και προσθέτει: «Η λογική μας είναι ότι, αφού δεν μπορούμε να υποκαταστήσουμε τη φύση, ας προσπαθήσουμε να τη μιμηθούμε για το καλό του ανθρώπου. Ισως μια ημέρα άτομα που έχουν ανάγκη μετάγγισης μπορούν να γίνουν δότες αίματος… του εαυτού τους».

Αίμα – μπαλαντέρ

Ο καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Pierre et Marie Curie στο Παρίσι Λικ Ντουέ είναι ο πρώτος ειδικός παγκοσμίως που εισήγαγε σε ασθενή «τεχνητά» ερυθρά αιμοσφαίρια που προέρχονταν από τα ίδια τα βλαστικά κύτταρά του

Παρόμοια «βλαστοκυτταρική» στρατηγική με τους γάλλους συναδέλφους τους ακολούθησαν και ειδικοί από τα πανεπιστήμια του Μπρίστολ και του Εδιμβούργου, όπως ανακοίνωσαν την προηγούμενη εβδομάδα. Οι βρετανοί ερευνητές δίνουν ορίζοντα δεκαετίας για ευρεία χρήση της μεθόδου τους σε ανθρώπους αν όλα πάνε κατ’ ευχήν με τις κλινικές δοκιμές που σχεδιάζουν να ξεκινήσουν μέσα στα επόμενα δύο με τρία χρόνια. Σημειώνουν ότι το «άγιο Δισκοπότηρο» για τους επιστήμονες που αναζητούν τρόπους δημιουργίας «τεχνητού» αίματος είναι η παραγωγή αίματος… εργαστηρίου που θα υπάρχει πάντα σε αφθονία, δεν θα συνδέεται με κινδύνους μετάδοσης λοιμώξεων και θα μπορεί να χορηγείται στον καθέναν, ανεξαρτήτως της ομάδας αίματός του. Οι ίδιοι έβαλαν ένα σημαντικό λιθαράκι προς αυτή την κατεύθυνση παράγοντας εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια από βλαστικά κύτταρα που είχαν ληφθεί από ανθρώπινο μυελό των οστών.

Αν και τα αποτελέσματά τους είναι ενθαρρυντικά, η πραγματικότητα δείχνει ότι η προσπάθειά τους πρέπει να ενταθεί, με δεδομένο ότι σε κάθε μετάγγιση αίματος περιέχονται περί τα 2,5 εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια. Ετσι, αναζητούνται επειγόντως καταλληλότερα κύτταρα που θα μπορούν να δώσουν πολύ μεγάλους αριθμούς ερυθρών αιμοσφαιρίων. Οι βρετανοί ερευνητές στρέφονται στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας προς τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα τα οποία είναι εύκολο να αποτελέσουν μια τέτοια πλούσια πηγή ερυθρών αιμοσφαιρίων λόγω του ότι πολλαπλασιάζονται σε μεγάλους αριθμούς. Θεωρούν ότι αν βρουν την κατάλληλη συνταγή ένα και μόνο έμβρυο πρώιμου σταδίου ανάπτυξης (στάδιο των τεσσάρων – πέντε ημερών) θα μπορούσε να προσφέρει τα απαιτούμενα ερυθρά αιμοσφαίρια για να καλυφθούν οι ανάγκες σε αίμα ολόκληρης της Βρετανίας επί ένα έτος!

Τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα βέβαια παρ’ όλες τις τεράστιες δυνατότητές τους θεωρούνται από κάποιους «αμαρτωλά», αφού εγείρουν ηθικά ζητήματα περί καταστροφής εμβρύων για τη λήψη τους. Οι βρετανοί επιστήμονες προκειμένου να υπερπηδήσουν αυτόν τον σκόπελο τονίζουν ότι τα κύτταρα που θα χρησιμοποιούν θα λαμβάνονται από έμβρυα που θα έφθαναν ούτως ή άλλως στον κάλαθο των αχρήστων των κλινικών εξωσωματικής γονιμοποίησης ή από έμβρυα που θα δωρίζονται για ερευνητικούς σκοπούς.

Το μέλλον στον επαναπρογραμματισμό

Ωστόσο η πρόσφατη ευρωπαϊκή απόφαση που απαγορεύει την κατοχύρωση ευρεσιτεχνιών στην ΕΕ σε ό,τι αφορά θεραπείες που βασίζονται σε εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα αποτελεί από μόνη της μια επιπλέον τροχοπέδη για τους επιστήμονες, που αναζητούν έτσι άλλα «αθώα» κύτταρα τα οποία θα τους προσφέρουν… ηθική αλλά και νομική κάλυψη. Μια τέτοια «αγία» (ως φαίνεται) οικογένεια κυττάρων είναι τα αποκαλούμενα κύτταρα iPS (induced pluripotent stem cells), τα οποία προκύπτουν από επαναπρογραμματισμό ενηλίκων κυττάρων ώστε να λαμβάνουν τις απεριόριστες δυνατότητες των εμβρυϊκών βλαστικών. Οπως είναι επόμενο, τα κύτταρα αυτά αποτελούν αντικείμενο έρευνας πολλών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των βρετανών ειδικών αλλά και της ομάδας από το Pierre et Marie Curie.

Ο καθηγητής Ντουέ δηλώνει στο «Βήμα» θιασώτης των iPS. «Πιστεύω ότι τα κύτταρα αυτά μπορούν να αποτελέσουν το μέλλον. Θα λαμβάνονται από ενηλίκους χωρίς να υπάρχουν οι ηθικές αντιρρήσεις που διέπουν τα κύτταρα εμβρύων και με χρήση των κατάλληλων τεχνικών θα μετατρέπονται στα κύτταρα που επιθυμούμε επιτρέποντας αλλογενείς μεταμοσχεύσεις. Δείξαμε ήδη από πέρυσι μέσω πειραμάτων στο εργαστήριο ότι κύτταρα iPS μπορούν να μετατραπούν σε ερυθρά αιμοσφαίρια. Δείξαμε επίσης ότι με χρήση ενηλίκων κυττάρων από μόλις τρεις δότες και με επαναπρογραμματισμό τους μπορούμε να δημιουργήσουμε ερυθρά αιμοσφαίρια που θα ανήκουν σε όλες τις ομάδες αίματος. Υπ’ αυτή την έννοια τα κύτταρα iPS είναι ανώτερα των εμβρυϊκών βλαστικών, αφού με τα iPS μπορούμε να επιλέξουμε τον δότη, ενώ με τα εμβρυϊκά βλαστικά δεν είναι δυνατόν να τον επιλέξουμε».

Σύμφωνα με τον καθηγητή, αυτή τη στιγμή η ομάδα από το Παρίσι βρίσκεται σε διαδικασία βελτίωσης των μεθόδων της προκειμένου να καταφέρει να παραγάγει μεγαλύτερους αριθμούς κυττάρων του αίματος από τα επαναπρογραμματισμένα κύτταρα. «Αν όλα πάνε καλά ελπίζουμε να περάσουμε σε κλινικές δοκιμές της μεθόδου σε ανθρώπους μέσα στα επόμενα τρία με τέσσερα χρόνια με στόχο κάποια ημέρα να δημιουργηθούν τράπεζες κυττάρων iPS που θα αποτελούν και την πηγή για τη δημιουργία όλων των ομάδων αίματος. Εκτιμούμε ότι μέσα σε δέκα χρόνια η μέθοδος θα μπορεί να έχει ευρεία εφαρμογή παγκοσμίως προς όφελος των ασθενών. Μια εξέλιξη που θα είναι μάλιστα άκρως σημαντική για την Ελλάδα, όπου υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ατόμων με θαλασσαιμία που χρειάζονται συχνά μεταγγίσεις».

Οποιος… βλαστικός δρόμος και αν ακολουθηθεί τελικώς για την παραγωγή τεχνητών ερυθρών αιμοσφαιρίων, ένα είναι το σίγουρο: ότι δεν θα συνδέεται με φόβους καρκινογένεσης – πρόκειται για έναν κίνδυνο υπαρκτό σε ό,τι αφορά τις μελέτες στα βλαστικά κύτταρα. Και αυτό διότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα: δεν διαθέτουν πυρήνα και έτσι χάρη στην έλλειψη πυρηνικού DNA δεν είναι δυνατόν να γίνουν καρκινικά.

ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΤΟΞΙΚΗ ΑΙΜΟΦΑΙΡΙΝΗ

Ο καθηγητής Βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο του Εσεξ Κρις Κούπερ με «πολύχρωμα» δείγματα αιμοσφαιρίνης… εργαστηρίου – η ποικιλία των χρωμάτων προκύπτει από τον βαθμό οξείδωσής τους

Μια διαφορετική προσέγγιση από αυτή των βλαστικών κυττάρων που έχει στόχο να δημιουργήσει προϊόντα αίματος που θα… διαρκούν στον χρόνο ώστε να μεταφέρονται σε πεδία μαχών ή μέσα σε ασθενοφόρα χωρίς να χρειάζεται να φυλάσσονται στα νοσοκομεία αναπτύσσει ο καθηγητής Βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο του Εσεξ Κρις Κούπερ και οι συνεργάτες του. Οπως σημειώνει ο καθηγητής Κούπερ στο «Βήμα», οι ως σήμερα προσπάθειες για την ανάπτυξη ασφαλών υποκατάστατων του αίματος δεν έχουν στεφθεί με τόση επιτυχία ώστε να φθάσουν στο κρεβάτι των ασθενών, εξαιτίας μιας πρωτεΐνης που αποτελεί «κλειδί» στην όλη διαδικασία. Δεν είναι άλλη από την αιμοσφαιρίνη, το κόκκινο εκείνο μόριο που βρίσκεται μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια και μεταφέρει το πολύτιμο οξυγόνο σε όλους τους ιστούς του οργανισμού. «Εκτός του προστατευμένου περιβάλλοντος των ερυθρών αιμοσφαιρίων η αιμοσφαιρίνη μπορεί να είναι τοξική για τον οργανισμό. Παράγει ελεύθερες ρίζες οι οποίες είναι πιθανό να καταστρέψουν την καρδιά και τους νεφρούς. Η μεγάλη πρόκληση λοιπόν όσον αφορά το τεχνητό αίμα είναι να καταφέρουμε να τροποποιήσουμε το μόριο αυτό ώστε να είναι λιγότερο τοξικό εκτός του περιβάλλοντος των ανθρωπίνων κυττάρων, επιτελώντας όμως συγχρόνως το καίριας σημασίας έργο της μεταφοράς του οξυγόνου εντός του σώματος».

Η ομάδα από το Εσεξ επέτυχε να παραγάγει μια τέτοια πολυπόθητη λιγότερο τοξική έκδοση της αιμοσφαιρίνης και έχει ήδη υποβάλει αίτηση για κατοχύρωση πατέντας η οποία ακόμη εκκρεμεί, όπως μας πληροφορεί ο ίδιος ο επικεφαλής της. Πώς ακριβώς παρήχθη η ασφαλής αιμοσφαιρίνη παραμένει μυστήριο (ο δρ Κούπερ δεν θέλει να αποκαλύψει την τεχνική, αφού βρίσκεται σε διαδικασία κατοχύρωσης της «πατρότητάς» της). Σε κάθε περίπτωση παραδέχεται ότι η σύνθεση πραγματικού… τεχνητού αίματος στο εργαστήριο είναι πολύπλοκη και απαιτεί ακόμη δρόμο ο οποίος αναμένεται να φθάσει στο (αίσιο) τέλος του σε μία δεκαετία (δεν είναι μάλλον τυχαίο ότι και ο καθηγητής Κούπερ δίνει αυτόν τον χρονικό ορίζοντα που φαίνεται να αποτελεί «ορόσημο» για το μέλλον του «τεχνητού» αίματος). «Υπάρχουν πολλά ζητήματα που πρέπει να λύσουμε, όπως το να δημιουργήσουμε έναν ασφαλή μηχανισμό μεταφοράς της τεχνητής αιμοσφαιρίνης στον οργανισμό, αλλά και να καταφέρουμε να παραγάγουμε όλες τις ομάδες αίματος μέσα στο εργαστήριο. Συγχρόνως χρειάζεται να δοκιμάσουμε και τη δική μας αιμοσφαιρίνη αρχικώς σε ζώα και αργότερα στον άνθρωπο προκειμένου να επιβεβαιώσουμε ότι δεν είναι τοξική. Πρόκειται για έναν αγώνα συναρπαστικό που βρίσκεται σε εξέλιξη».

Το σίγουρο είναι ότι είναι ένας αγώνας ιδιαίτερος, αφού σε αυτόν συμμετέχουν αποκλειστικώς «κόκκινες ομάδες» οι οποίες μάλιστα έχουν… κοινούς οπαδούς που εύχονται για τη νίκη τους. Οι οπαδοί αυτοί είναι μάλιστα επτά δισεκατομμύρια – ολόκληρη η ανθρωπότητα, αφού ο καθένας μας μπορεί εν δυνάμει να βρεθεί στην ανάγκη του κόκκινου υγρού της ζωής.

AΓΕΛΑΔΕΣ ΚΑΙ ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ, ΜΑΜΟΥΘ ΚΑΙ ΡΥΖΙ

Το μόνο τεχνητό υποκατάστατο αίματος που υπάρχει σήμερα στην αγορά βασίζεται σε αίμα αγελάδας και κυκλοφορεί στη Ρωσία και στη Νότια Αφρική

Σήμερα το μόνο τεχνητό υποκατάστατο αίματος που υπάρχει στην αγορά βασίζεται σε αίμα αγελάδας και κυκλοφορεί στη Ρωσία και στη Νότια Αφρική. Αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ, αλλά η αρμόδια αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) απέρριψε την αίτηση για κυκλοφορία του στη χώρα. Για ποιον λόγο; Το προϊόν κρίθηκε μη ασφαλές ύστερα από κλινικές δοκιμές που έδειξαν ότι αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακών προβλημάτων αλλά και παγκρεατίτιδας.

Ζωικοί οργανισμοί όμως, ακόμη και… εξαφανισμένοι, θεωρείται από διαφορετικές ερευνητικές ομάδες ότι μπορούν να αποτελέσουν σημαντικούς αρωγούς για τη δημιουργία ανθρωπίνου αίματος. Με δημοσίευσή τους στα μέσα Σεπτεμβρίου στο επιστημονικό περιοδικό «Biochemistry» ειδικοί του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon στο Πίτσμπουργκ ανέφεραν ότι το αίμα των μαμούθ – αυτών των προϊστορικών όντων που έμοιαζαν με ελέφαντες – μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να αναπτύξουν νέα προϊόντα αίματος για ασθενείς που υποβάλλονται σε «παγωμένες» σύγχρονες επεμβάσεις κατά τις οποίες το ανθρώπινο σώμα βρίσκεται σε υποθερμία ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος αιμορραγίας. Οι ειδικοί ανακάλυψαν ότι μαμούθ που ζούσαν στις κρύες περιοχές της Ευρασίας πριν από 1,2-2 εκατομμύρια χρόνια, εμφάνιζαν μεταλλάξεις στην αιμοσφαιρίνη τους προκειμένου να προσαρμόζονται στο παγωμένο περιβάλλον τους. Για να κάνουν την ανάλυση της αρχαίας αιμοσφαιρίνης οι ειδικοί ανασύνθεσαν την πρωτεΐνη στο εργαστήριο χρησιμοποιώντας τμήματα αλληλουχιών DNA από τρία μαμούθ που πέθαναν στη Σιβηρία πριν από 25.000 και 43.000 χρόνια. Είδαν ότι, σε αντίθεση με την αιμοσφαιρίνη των σύγχρονων ασιατικών ελεφάντων και του ανθρώπου, η πρωτεΐνη των τριχωτών μαμούθ ήταν πολύ λιγότερο ευαίσθητη στις αλλαγές της θερμοκρασίας, γεγονός που σημαίνει ότι μπορούσε να μεταφέρει οξυγόνο στους ιστούς ακόμη και υπό… συνθήκες ψύχους.

Χρήσιμη αιμοσφαιρίνη για τον άνθρωπο αναζητούν γερμανοί, γάλλοι και βέλγοι ερευνητές που συνεργάζονται με την εταιρεία Hemarina στο… καλάμι των ψαράδων. Αντικείμενο της έρευνάς τους είναι ένας θαλάσσιος σκώληκας με την επιστημονική ονομασία Arenicola marina ο οποίος αποτελεί συχνά δόλωμα για… καλή ψαριά. Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι άλλες προσπάθειες δημιουργίας αιμοσφαιρίνης με βάση ζωικούς οργανισμούς έχουν συνδεθεί με αποτυχία, καθώς συνδέονται με παρενέργειες όπως οι στενώσεις των αγγείων και οι οξειδωτικές βλάβες των ιστών. Το ταπεινό όμως θαλάσσιο σκουλήκι δείχνει να ξεπερνά αυτά τα εμπόδια καθώς προσφέρει αιμοσφαιρίνη χωρίς… παρατράγουδα. Οι ερευνητές, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη δοκιμάσει τη μέθοδό τους στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών, τονίζουν ότι μπορεί να βοηθήσει άτομα με αιμορραγικό σοκ αλλά και να φανεί πολύτιμη και στη συντήρηση των οργάνων πριν από τη χρήση τους σε μεταμοσχεύσεις.

Εκτός από τα ζώα και τα φυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή… ανθρωπίνου αίματος. Για την ακρίβεια, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βουχάν στην Κίνα σε συνεργασία με καναδούς και αμερικανούς συναδέλφους τους ανέφεραν μέσα σε αυτή την εβδομάδα ότι ανέπτυξαν μια μέθοδο για την εξαγωγή μιας πρωτεΐνης του αίματος από το ρύζι. Η πρωτεΐνη ονομάζεται αλβουμίνη και χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση των εγκαυμάτων, του αιμορραγικού σοκ και των τραυμάτων, καθώς και ηπατικών νόσων όπως η κίρρωση του ήπατος. Με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» οι ερευνητές ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να εξαγάγουν την αλβουμίνη από τους σπόρους γενετικώς τροποποιημένου ρυζιού και ότι μάλιστα η πρωτεΐνη που παρήγαγαν ήταν φυσικά και χημικά ισάξια με την αλβουμίνη του ανθρωπίνου ορού (ΗSA), απαλλάσσοντας παράλληλα από τον κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών όπως η ηπατίτιδα ή το AIDS, έναν κίνδυνο που είναι σήμερα υπαρκτός όσον αφορά τις μεταγγίσεις αίματος. Μπορεί τα αποτελέσματα αυτά να είναι ενθαρρυντικά, ωστόσο, όπως παραδέχονται οι ίδιοι οι ερευνητές, θα αργήσουν να μεταφραστούν σε κλινική πράξη. Και αυτό διότι απαιτούνται ευρείες μελέτες τόσο σε ζώα όσο και σε ανθρώπους ώστε να διαπιστωθεί η ασφάλεια της ρυζο-πρωτεΐνης του αίματος.