Με το Αριστείο Μποδοσάκη 2011 θα τιμηθούν δύο εξέχοντες έλληνες γιατροί και καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο κ. Χαράλαμπος Μουτσόπουλος και ο κ. Γεώργιος Χρούσος. Το Αριστείο, το οποίο απονέμεται κάθε δύο χρόνια, αποσκοπεί στο να προβάλλει καταξιωμένους διεθνώς έλληνες επιστήμονες των Θετικών, Τεχνολογικών και Ιατροβιολογικών Επιστημών, που μπορούν να αποτελέσουν γνήσια πρότυπα προς μίμηση και πηγή εξαιρετικής εθνικής υπερηφάνειας.

Οι υποψήφιοι για το βραβείο πρέπει να είναι εν ζωή έλληνες επιστήμονες, κατά την ιθαγένεια ή το γένος, ανεξαρτήτως ηλικίας, και να έχουν συμβάλει καθοριστικά στην προαγωγή του επιστημονικού κλάδου τους, με πρωτοποριακό και ολοκληρωμένο έργο, διεθνώς αναγνωρισμένο. Οι εφετινοί τιμώμενοι, οι οποίοι επελέγησαν από τη 12μελή Διεθνή Επιστημονική Επιτροπή του Ιδρύματος Μποδοσάκη, πληρούν απολύτως τα παραπάνω κριτήρια: σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, ο κ. Μουτσόπουλος τιμάται «για τη σημαντική συμβολή του στην κατανόηση της παθογένειας των αυτοάνοσων συστηματικών ρευματικών παθήσεων», ενώ ο κ. Χρούσος «για τις πρωτοποριακές μελέτες του σχετικά με την παθοφυσιολογία του στρες και τους μηχανισμούς που ρυθμίζουν τον άξονα υποθαλάμου – υπόφυσης – επινεφριδίων».

Οι δύο τιμώμενοι θα μοιραστούν το χρηματικό έπαθλο του Αριστείου Μποδοσάκη, ύψους 150.000 ευρώ. Η τελετή απονομής θα λάβει χώρα στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών την ερχόμενη Τετάρτη, 18 Μαΐου 2011, στις 19.30, παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Μ. ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος είναι
Ο κ. Χαράλαμπος Μ. Μουτσόπουλος είναι καθηγητής της Κλινικής και του Εργαστηρίου Παθολογικής Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αριστούχος, πτυχιούχος (1968) και διδάκτορας της ίδιας σχολής, ο κ. Μουτσόπουλος ειδικεύθηκε στην Παθολογία (1972-1974, Πανεπιστήμιο Georgetown, Washington DC, ΗΠΑ) και στη Ρευματολογία/Ανοσολογία (1974-1976, Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, San Francisco). Εργάστηκε ως ερευνητής στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH, Bethesda, Maryland, ΗΠΑ, 1976-1980) και δίδαξε ως κλινικός αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Georgetown (1977). Είναι εταίρος του Αμερικανικού Κολεγίου Παθολόγων και του Αμερικανικού Κολεγίου Ρευματολογίας. Από το 1980 υπηρέτησε ως καθηγητής – διευθυντής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ως το 1993 και από τότε ως σήμερα ως καθηγητής της Κλινικής και του Εργαστηρίου Παθολογικής Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Διετέλεσε ειδικός κλινικός σύμβουλος στο NIH (1980-1985) και επισκέπτης καθηγητής Ανοσολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βρέστης στη Γαλλία (1989-1990).

Πέρα από τα καθήκοντά του ως κλινικού γιατρού, ο καθηγητής Μουτσόπουλος συμμετείχε και συμμετέχει ενεργά στην πρωτοπορία της κλινικής και βασικής έρευνας στην Ανοσολογία και στην Παθολογία. Ειδικότερα, εργαζόμενος αρχικά με πειραματόζωα και στη συνέχεια με μεταμοσχευμένους ασθενείς, ο κ. Μουτσόπουλος κατέδειξε πρώτος ότι τα αυτοάνοσα νοσήματα δεν προκύπτουν από κάποια δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, αλλά από την υπερλειτουργία του. Επιπροσθέτως, ήταν ο πρώτος που προσείλκυσε το ενδιαφέρον των μελετητών των αυτοάνοσων νοσημάτων από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος στα κύτταρα-στόχους του. Επιλέγοντας το σύνδρομο Sogren ως μοντέλο αυτοάνοσου νοσήματος, ο κ. Μουτσόπουλος κατέδειξε τη σημασία του επιθηλίου στην ανάπτυξη της αυτοανοσίας, καθώς επίσης και τη συμβολή των ιών σε αυτή.

Είπε…
– Με αφορμή τη βράβευσή του
«H βράβευση από διεθνή επιτροπή αποτελεί ύψιστη ηθική ικανοποίηση. Για τα μέλη της ερευνητικής ομάδας του βραβευθέντος δημιουργεί ελπίδα ότι, εφόσον συνεχίσουν να επιτελούν το ακαδημαϊκό τους έργο με αφοσίωση, εργατικότητα, επιμονή, υπομονή και στόχο την αριστεία, οι κόποι τους θα αναγνωριστούν».

– Για τις δαπάνες και τα πρωτόκολλα
Σε άρθρο του σχετικά με το Εθνικό Σύστημα Υγείας στο «Βήμα» (7.2.2010), «η λίστα είναι κατάλογος όλων των αποδεδειγμένα αποτελεσματικών και ασφαλών φαρμακευτικών ουσιών. Η αυστηρή τήρησή της αποσκοπεί αφενός στην προστασία της δημόσιας υγείας, αφετέρου στην περιστολή της φαρμακευτικής σπατάλης. Η εφαρμογή της λίστας δεν είναι η μόνη θεραπεία για την περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης. Τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, τόσο για περιπατητικούς όσο και για νοσηλευόμενους ασθενείς, είναι η άλλη αναγκαία συνθήκη για εξοικονόμηση μεγάλων χρηματικών ποσών. Τι είναι το θεραπευτικό πρωτόκολλο; Είναι η διαδοχική εφαρμογή θεραπειών ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου και την απόκριση του ασθενούς στη θεραπεία. Η εφαρμογή των θεραπευτικών πρωτοκόλλων δεν περιορίζει μόνο άσκοπες φαρμακευτικές δαπάνες αλλά αποτελεί σημαντικό εργαλείο συνεχιζόμενης εκπαίδευσης των γιατρών».


ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡΟΥΣΟΣ
Ποιός είναι

Ο Γεώργιος Χρούσος είναι καθηγητής και διευθυντής της Πρώτης Παιδιατρικής Κλινικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ από το 2010 κατέχει την Εδρα της UNESCO στην Εφηβική Ιατρική (UNESCO Chair on Adolescent Health Care) του ίδιου πανεπιστημίου. Από το 2011 κατέχει τη Διακεκριμένη Εδρα Τζον Κλούγκε στην Τεχνολογία και Κοινωνία, Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, Ουάσιγκτον, ΗΠΑ (Kluge Distinguished Chair in Technοlogy and Society, Library of Congress, USA).

Προτού επιστρέψει στην Ελλάδα ήταν διευθυντής του Τμήματος Παιδιατρικής και Αναπαραγωγικής Ενδοκρινολογίας του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και της Ανθρώπινης Ανάπτυξης στη Βηθεσδά της Πολιτείας του Mέριλαντ και καθηγητής της Παιδιατρικής, Φυσιολογίας και Βιοφυσικής του Πανεπιστημίου Georgetown στην Ουάσιγκτον.
Εχει συγγράψει περισσότερες από 650 πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες και το έργο του έχει αναφερθεί διεθνώς σε περισσότερες από 52.000 επιστημονικές δημοσιεύσεις, μια αδιάψευστη μαρτυρία της σημασίας και της επιρροής της έρευνάς του. Σύμφωνα με το Institute of Scientific Information, είναι ένας από τους πιο υψηλά αναφερόμενους επιστήμονες στον κόσμο (ISI highly cited), όχι μόνο στην Κλινική Ιατρική αλλά και στη Βιολογία και Βιοχημεία, και ο υψηλότερα αναφερόμενος κλινικός παιδίατρος και ενδοκρινολόγος παγκοσμίως.

Ο Γ. Χρούσος έχει αναγνωρισθεί παγκοσμίως για την έρευνά του στο μοριακό σύστημα μετάδοσης του σήματος των γλυκοκορτικοειδών στο κύτταρο, στις νόσους του άξονα των επινεφριδίων και στους φυσιολογικούς και μοριακούς μηχανισμούς του στρες. Εχει συνεισφέρει σημαντικά στη βιοϊατρική βιβλιογραφία και η προσφορά του έχει ανοίξει νέους ορίζοντες σε ένα φάσμα χρόνιων σύμπλοκων διαταραχών του ανθρώπου, όπως η κατάθλιψη, το μεταβολικό σύνδρομο και οι αυτοάνοσες παθήσεις.

Είπε…
– Με αφορμή τη βράβευσή του
«Ως έλληνας επιστήμων και κλινικός ερευνητής αισθάνομαι άκρως υπερήφανος, εξαιρετικά ευγνώμων και βαθύτατα ικανοποιημένος από τη βράβευσή μου με το Αριστείο Μποδοσάκη. Τη θεωρώ αποκορύφωση της επιστημονικής σταδιοδρομίας μου».

– Για την «επιδημία» της παχυσαρκίας
Σε άρθρο του στο «Βήμα» (31.8.2003) σχετικά με την αύξηση της παχυσαρκίας στην Ελλάδα επισημαίνει ότι «είναι επείγουσα ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε όλοι, παιδίατροι, γονείς, δάσκαλοι κ.ά., ότι η πανδημία παχυσαρκίας που έχει ενσκήψει στη χώρα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Αν αποτύχουμε, το κόστος θα είναι τεράστιο, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο… Ο μισός σημερινός πληθυσμός, όσο και ο μισός της επόμενης γενιάς, κινδυνεύει να αναπτύξει ώσπου να γίνει 50 ετών το μεταβολικό σύνδρομο, ή αλλιώς σύνδρομο του σπλαχνικού λίπους. Με τον όρο αυτόν περιγράφεται το σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από παχυσαρκία, αντίσταση στην ινσουλίνη, δυσανοχή στους υδατάνθρακες και/ή σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, υπερπηκτικότητα του αίματος, καθώς και παρουσία παραγόντων φλεγμονής σε αυτό. Ολα τα παραπάνω αποτελούν παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθειες και εγκεφαλικά επεισόδια και ευθύνονται κατά μεγάλο ποσοστό για τη νοσηρότητα και τη θνητότητα που παρατηρούνται στον πληθυσμό».