Έναν αναπάντεχο πιθανό «ένοχο» για την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ… ξετρύπωσαν οι επιστήμονες. Ποιος είναι; Ο ιός του έρπητα! Μάλιστα οι ερευνητές από τα Πανεπιστήμια του Μάντσεστερ και του Εδιμβούργου οι οποίοι έκαναν τη σύνδεση μεταξύ του ιού HSV 1(herpes simplex virus type 1) και της νόσου Αλτσχάιμερ εκτιμούν ότι τα αντι-ιικά φάρμακα ίσως θα μπορούσαν να μειώσουν τον κίνδυνο για τη νευροεκφυλιστική νόσο.

Δέκα φορές μικρότερος κίνδυνος με αντι-ιικά

Οι ερευνητές των δύο πανεπιστημίων δημοσιεύουν σχετικό σχόλιο για το θέμα στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης «Journal of Alzheimer’s Disease». Το σχόλιο αφορά μελέτη επιδημιολόγων από την Ταϊβάν η οποία δημοσιεύθηκε πριν από κάποιους μήνες στο «Neurotherapeutics». Από τη μελέτη εκείνη προέκυψε ότι άτομα που είχαν εμφανίσει σοβαρή λοίμωξη με τον ιό του έρπητα και έλαβαν επιθετική θεραπεία με αντι-ιικά φάρμακα, παρουσίασαν μείωση κατά δέκα φορές του κινδύνου για Αλτσχάιμερ. «Η συγκεκριμένη μελέτη καθώς και δύο άλλες από διαφορετικές ερευνητικές ομάδες στην Ταϊβάν είναι οι πρώτες που παρέχουν ενδείξεις στον πληθυσμό σχετικά με αιτιώδη σχέση μεταξύ της μόλυνσης με τον ιό του έρπητα και της νόσου Αλτσχάιμερ, ένα εύρημα τεράστιας σημασίας» ανέφερε η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ Ρουθ Ιτζάκι. Σημειώνεται ότι η δρ Ιτζάκι διερευνά μια τέτοια πιθανή σύνδεση τα τελευταία 30 χρόνια και τώρα οι μελέτες από την Ταϊβάν που έχουν διεξαχθεί όχι στο εργαστήριο αλλά σε ανθρώπους έρχονται να ενισχύσουν σημαντικά την επιστημονική υπόθεσή της.

Αντι-ιικά και εμβολιασμός

Η καθηγήτρια προσέθεσε ότι τα ευρήματα είναι πιθανό να αλλάξουν άρδην το τοπίο αντιμετώπισης της νόσου Αλτσχάιμερ για την οποία σήμερα δεν υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες. «Πιστεύουμε ότι αντι-ιικά φάρμακα που κυκλοφορούν και έχουν αποδείξει την ασφάλειά τους και τα οποία είναι εύκολα προσβάσιμα μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη μάχη ενάντια στην Αλτσχάιμερ. Επίσης είναι πιθανή στο μέλλον και η πρόληψη της νόσου μέσω εμβολιασμού ενάντια στον ιό HSV1 κατά τη βρεφική ηλικία».

Όταν ο ιός HSV1 «τρυπώσει» στον ανθρώπινο οργανισμό παραμένει εντός του για πάντα σε «κατάσταση ύπνωσης» – συγκεκριμένα «κατοικεί» στο περιφερικό νευρικό σύστημα. Από καιρού εις καιρόν «ξυπνά» και σε ορισμένα άτομα προκαλεί ορατές βλάβες με τη μορφή των χαρακτηριστικών πληγών του έρπητα.

Μελέτη σε μεγάλο δείγμα

Στο πλαίσιο της μελέτης των ειδικών από την Ταϊβάν περιελήφθησαν 8.362 άτομα 50 ετών και άνω που είχαν διαγνωσθεί το 2000 με σοβαρή λοίμωξη από τον ιό του έρπητα. Η ομάδα αυτή συγκρίθηκε με μια ομάδα ελέγχου 25.086 ατόμων που δεν είχαν μολυνθεί με τον ιό HSV1. Στη συνέχεια οι ερευνητές εξέτασαν την πιθανή εμφάνιση άνοιας σε όλους τους εθελοντές για μια περίοδο 10 ετών (μεταξύ του 2001 και του 2010).

Όπως προέκυψε, ο κίνδυνος εμφάνισης άνοιας στην ομάδα των ατόμων με HSV ήταν αυξημένος κατά περισσότερο από δύο φορές σε σύγκριση με την ομάδα που δεν είχε μολυνθεί με τον ιό. Όταν μάλιστα έγινε σύγκριση μεταξύ ατόμων με HSV που έλαβαν αντι-ιική θεραπεία και ασθενών με HSV που δεν έλαβαν, εμφανίστηκε μια μείωση του κινδύνου κατά 10 φορές στην ομάδα που έλαβε θεραπεία σε σχέση με εκείνη που δεν έλαβε μέσα στο διάστημα των 10 ετών.

Ο ιός «τρυπώνει» στον εγκέφαλο και ενεργοποιείται

Η καθηγήτρια Ιτζάκι σημείωσε ότι «το 1991 πρωτοανακαλύψαμε πως σε πολλά ηλικιωμένα άτομα που έχουν μολυνθεί με HSV1 ο ιός εντοπίζεται και στον εγκέφαλο. Το 1997 δείξαμε ότι σε κάποια άτομα με ένα συγκεκριμένο γενετικό προφίλ ο ιός συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για Αλτσχάιμερ. Το 2009 εντοπίσαμε το DNA του ιού μέσα στις χαρακτηριστικές πλάκες β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ασθενών με τη νευροεκφυλιστική νόσο. Εκτιμούμε ότι ο ιός πλήττει και τον εγκέφαλο και επανενεργοποιείται από καταστάσεις όπως το στρες, η ανοσοκαταστολή ή κάποια φλεγμονή. Πιθανότατα λοιπόν ο κύκλος επανενεργοποίησης του HSV1 στον εγκέφαλο τελικώς οδηγεί σε Αλτσχάιμερ, τουλάχιστον σε κάποιους ασθενείς».