Πρόβλημα Ράπανου προέκυψε αιφνιδίως στην κυβέρνηση. Ο υπουργός Οικονομικών, λίγες ώρες προτού ορκιστεί και αναλάβει επισήμως τα καθήκοντά του, μεταφέρθηκε την Παρασκευή το μεσημέρι στο νοσοκομείο με λιποθυμικό επεισόδιο και έντονη καταβολή δυνάμεων. Αύριο αναμένεται, εκτός απροόπτου, να λάβει εξιτήριο, ωστόσο οι βαθύτερες αιτίες που προκάλεσαν την αναστάτωση στην υγεία του δεν θεραπεύονται ιατρικώς. Ο κ. Β. Ράπανος αποδέχθηκε τα βαριά καθήκοντα του υπουργού Οικονομικών με την πεποίθηση ότι έχει τη στήριξη των τριών αρχηγών που συνεργάζονται στην κυβέρνηση και τη συνδρομή μιας ισχυρής υπουργικής ομάδας. Πολύ σύντομα αντιλήφθηκε ότι θα βιώσει τη μοναξιά ενός αριστερού οικονομολόγου σε μια κυβέρνηση δεξιών προδιαγραφών, χωρίς ισχυρά στηρίγματα γύρω του. Το θέμα ασφαλώς δεν είναι προσωπικό αλλά βαθιά πολιτικό.

Η ασθένεια του κ. Ράπανου δεν είναι διπλωματική. Ο κ. Ράπανος αντιμετωπίζει (με επιτυχία) σοβαρό πρόβλημα στο πεπτικό σύστημα, αλλά αυτό δεν στάθηκε μέχρι στιγμής εμπόδιο στην επαγγελματική του δραστηριότητα. Από τη στιγμή που αποδέχθηκε τη πρόταση του κ. Αντ. Σαμαρά για το υπουργείο Οικονομικών άρχισε να εκτυλίσσεται μια σειρά ατυχών συμβάντων. Ο κ. Ι. Στουρνάρας, ο οποίος εθεωρείτο φαβορί για το υπουργείο Ανάπτυξης, έμεινε εκτός κυβέρνησης, ενώ ούτε οι κκ. Γ. Ζανιάς, Τ. Γιαννίτσης και Ν. Μαραβέγιας περιελήφθησαν τελικώς στα σχέδια των τριών αρχηγών.

Στα υπουργεία Υγείας και Εργασίας οι ηγεσίες θεωρούνται ασθενείς για τις απαιτήσεις που έχει η κατάσταση της χώρας, ενώ εκτιμάται ότι το υπερυπουργείο Ανάπτυξης θα χρειαστεί χρόνο να συντονιστεί, την ώρα που αναδεικνύεται επιτακτική η ανάγκη αξιοποίησης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Κάπως έτσι το υπουργείο Οικονομικών δεν μετετράπη σε ένα επιτελικό υπουργείο το οποίο θα συντόνιζε την προσπάθεια ανάκαμψης της χώρας, όπως είχε συζητηθεί αρχικώς.

Χωρίς δικούς του ανθρώπους

Επιπλέον ναυάγησαν και τα σχέδια του για τη «μεταγραφή» έμπειρων οικονομολόγων στο επιτελείο του υπουργείου Οικονομικών. Ο κ. Π. Μυλωνάς, γενικός διευθυντής Στρατηγικής Διακυβέρνησης του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας και συντάκτης της πρόσφατης έκθεσης για τις συνέπειες της επιστροφής στη δραχμή, η οποία προκάλεσε πολιτική αντιπαράθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, προτίμησε τελικώς να παραμείνει στην Εθνική. Αλλά και ο κ. Γκ. Χαρδούβελης, ο οποίος ήταν οικονομικός σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου δεν δέχθηκε, για προσωπικούς λόγους, να τοποθετηθεί πρόεδρος του Σώματος Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ), στη θέση που κατείχε ο κ. Ζανιάς προτού αναλάβει υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών.
Βεβαίως, ο κ. Ράπανος, ο οποίος είχε διατελέσει παλαιότερα πρόεδρος του ΣΟΕ, γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα στο υπουργείο και είναι σε θέση να κινητοποιήσει τα δυναμικά στοιχεία της διοίκησης ώστε να δημιουργήσει μια εσωτερική ομάδα υψηλών επιδόσεων. Αρκεί όμως αυτό;
Το ερώτημα είναι αν οι προσωπικές και πολιτικές περιπλοκές θα του επιτρέψουν να αναλάβει κανονικά τα καθήκοντά του. Την Παρασκευή δέχθηκε στο νοσοκομείο επισκέψεις από τον αναπληρωτή υπουργό του κ. Χρ. Σταϊκούρα και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Εθνικής Τράπεζας κ. Απ. Ταμβακάκη, και συνομίλησε μαζί τους και για υπηρεσιακά ζητήματα.
Οι στενοί φίλοι του κ. Ράπανου λένε ότι επειδή πρόκειται για άνθρωπο με υψηλή αίσθηση του καθήκοντος δεν πρόκειται να το βάλει κάτω και θα προτιμήσει ακόμη να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του παρά να παραιτηθεί από την προσπάθεια. Βεβαίως, παραμένει άγνωστη αυτή τη στιγμή η γνωμάτευση των γιατρών του, οι οποίοι θα καθορίσουν αν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στο πολύωρο και πιεστικό πρόγραμμα που τον περιμένει και στα συνεχή ταξίδια στο εξωτερικό.

Προβληματισμοί και αλλαγές

Το πρωί της Παρασκευής ο κ. Ράπανος είχε πάει στο γραφείο του στην Εθνική Τράπεζα και μάζευε τα προσωπικά του αντικείμενα. Οσοι συνομίλησαν μαζί του τον άκουσαν προβληματισμένο. Λέγεται ότι προτού αναχωρήσει από εκεί, δέχθηκε ένα τηλεφώνημα το οποίο ενδέχεται να μην είναι άσχετο με τις αλλαγές που προετοιμάζονται στο τραπεζικό σύστημα, τόσο σε πρόσωπα όσο και σε σχήματα. Ορισμένοι μάλιστα τοποθετούν αυτές τις αλλαγές ακόμη και εντός του επόμενου δεκαημέρου και ο κ. Ράπανος θα εκαλείτο να διαχειριστεί και αυτό το τραπεζικό τσουνάμι παράλληλα με την προσπάθεια ανάταξης μιας εξαθλιωμένης οικονομίας.
Την προηγούμενη ημέρα το βράδυ, έπειτα από τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, έμεινε στο Μέγαρο Μαξίμου για μια κατ’ ιδίαν σύσκεψη με τον πρωθυπουργό κ. Σαμαρά. Εκεί επισημάνθηκαν τα σοβαρά ταμειακά προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση. Το κύριο πρόβλημα είναι τα μεγάλα ανοίγματα των ασφαλιστικών ταμείων, οι διοικήσεις των οποίων ζητούν να καλυφθούν με επιχορηγήσεις από τον προϋπολογισμό. Επίσης μείζον πρόβλημα έχει δημιουργηθεί με την αναχρηματαδότηση των δανείων της ΔΕΗ ύψους 545 εκατ. ευρώ, τα οποία λήγουν στο τέλος Ιουνίου.

Διαπραγματεύσεις
Γυρίζει η τρόικα, αρχίζουν τα δύσκολα

Εχοντας να αντιμετωπίσει δυσμενή δεδομένα θα υποδεχθεί αύριο την τρόικα η νέα κυβέρνηση προκειμένου να ξεκινήσει ο έλεγχος της δημοσιονομικής κατάστασης αλλά και οι συζητήσεις για την αναδιαπραγμάτευση του μνημονίου. Η δαμόκλειος σπάθη της αδυναμίας καταβολής μισθών και συντάξεων τον Ιούλιο κρέμεται πάνω από την κυβέρνηση, η οποία θα επιζητήσει πάση θυσία την ευνοϊκή αξιολόγηση της τρόικας προκειμένου να εκταμιευτεί το συντομότερο δυνατόν η επόμενη δόση.

Σε αυτό το περιβάλλον θα επιχειρηθεί και η έναρξη των διαπραγματεύσεων για την αναθεώρηση του μνημονίου, οι οποίες αναμένεται να κινηθούν στο πλαίσιο της προγραμματικής συμφωνίας των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση και η οποία προβλέπει μεταξύ άλλων τα εξής:
  • την υποβολή αιτήματος για διετή παράταση της δημοσιονομικής προσαρμογής,
  • «πάγωμα» των μέτρων του μνημονίου για περικοπές αμοιβών στα ειδικά μισθολόγια,
  • μείωση των συντελεστών ΦΠΑ για την εστίαση και τα αγροτικά εφόδια,
  • «πάγωμα» απολύσεων στο Δημόσιο,
  • αντικατάσταση του τέλους ακινήτων (που επιβάλλεται με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ) με έναν νέο, ενιαίο προοδευτικό φόρο ακινήτων από το 2013.
Αντικείμενο της επαναδιαπραγμάτευσης θα είναι οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις και η κατάργηση της μετενέργειας ενώ αν επέλθει συμφωνία αναμένεται να ακολουθήσουν ευρύτατες αλλαγές στο φορολογικό σύστημα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ