Υπόθεση με πολλαπλές προεκτάσεις και αρκετά «σκοτεινά» σημεία αποτελεί το όψιμο ενδιαφέρον του ΟΤΕ για τη Nova, δηλαδή τη συνδρομητική τηλεόραση του ομίλου της Forthnet, σύμφωνα με την κυρίαρχη άποψη της τηλεπικοινωνιακής αγοράς.
Η γνωστοποίηση της διερεύνησης της τύχης της Nova από τον ΟΤΕ κινητοποίησε το ένστικτο της αγοράς, η οποία εκτόξευσε την τιμή της μετοχής της Forthnet (20% την Τρίτη και 15% την Τετάρτη), αυξάνοντας την κεφαλαιοποίησή της και κάνοντας δυσκολότερη τη ζωή των «πολιορκητών» της Vodafone και Wind.
Η είδηση έφερε προ εκπλήξεως τους εναλλακτικούς παρόχους, οι οποίοι επιχειρούν να «ακτινογραφήσουν» τις εξελίξεις ενόψει της διαφαινόμενης και αναπόφευκτης συγκέντρωσης μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων.
Η ανάγκη συγκέντρωσης της αγοράς αποτελεί το μόνο σημείο στο οποίο συγκλίνουν ο ΟΤΕ και οι εναλλακτικοί πάροχοι, καθώς το μέγεθος του κλάδου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών από το 2009 έως το 2013, σύμφωνα με αναλύσεις της hol, έχει μειωθεί από τα 6,7 δισ. ευρώ σε 4,4 δισ. ευρώ το 2013, τα EBITDA από 2,1 δισ. ευρώ σε 1,4 δισ. ευρώ και η πελατειακή βάση από 17,3 εκατ. σε 15,4 εκατ. πελάτες λόγω της κρίσης.
Οι πάροχοι
Ωστόσο τα κίνητρα διαφέρουν. Ο επικεφαλής του ΟΤΕ κ. Μιχάλης Τσαμάζ τάχθηκε προ ημερών υπέρ μιας συγκεντρωμένης αγοράς «με λίγους, σοβαρούς και υγιείς ανταγωνιστές», υπενθυμίζοντας βέβαια ότι ένα δεύτερο (ή και τρίτο) αντίπαλον δέος καθιστά αναπόφευκτη την απορρύθμιση του ΟΤΕ από τον έλεγχο της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ).
Παράλληλα, οι εναλλακτικοί πάροχοι επιδιώκουν τη συγκέντρωση προκειμένου να καταστούν ικανοί να παράσχουν τετραπλές υπηρεσίες (Ιnternet – σταθερή – κινητή – τηλεόραση), να διευρύνουν την πελατειακή τους βάση, να συνεπενδύσουν σε δίκτυα, να αντλήσουν κεφάλαια και να εξυπηρετήσουν υποχρεώσεις.
Η επιλογή του ΟΤΕ να κινηθεί επιθετικά στο ζήτημα της Nova προκάλεσε έντονο προβληματισμό. Η κυρίαρχη άποψη είναι ότι το σενάριο «γάμου» του ΟΤΕ με τη Nova θα οδηγούσε σε αδιέξοδο λόγω της παραβίασης των κανόνων ανταγωνισμού, καθώς θα μετέτρεπε το υφιστάμενο δυοπώλιο σε μονοπώλιο. Και αυτό διότι η OTE TV προσεγγίζει τους 300.000 συνδρομητές ενώ η Nova σχεδόν διαθέτει 500.000 συνδρομητές και μαζί καταλαμβάνουν το συντριπτικό μερίδιο της αγοράς συνδρομητικής τηλεόρασης στη χώρα.
Ωστόσο, όπως σχολιάζουν στελέχη του κλάδου, η μετατροπή ενός δυοπωλίου σε μονοπώλιο δεν επιτρέπεται από το Εθνικό και το Κοινοτικό Δίκαιο. Και πόσω μάλλον σε μια αγορά που δεν συρρικνώνεται, αλλά αντίθετα αναπτύσσεται ραγδαία και φέρνει έσοδα. Ετσι, διαπιστώνουν ότι τυχόν επιχειρούμενη συγκέντρωση της πλειονότητας της πελατειακής βάσης της συνδρομητικής τηλεόρασης θα αποτελούσε ακραία περίπτωση παράβασης των κανόνων της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, εκφράζοντας την απορία τους για το πώς είναι δυνατόν να συζητείται δημοσίως κάτι τέτοιο.
«Διασωστικός»
Η υπόθεση, μάλιστα, δεν αποτελεί καν αρμοδιότητα της ΕΕΤΤ αλλά της Επιτροπής Ανταγωνισμού και της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει και τον πρώτο ρόλο λόγω των οικονομικών μεγεθών του ΟΤΕ και της Forthnet.
Σύμφωνα με κορυφαίο νομικό στο Δίκαιο του Ανταγωνισμού, μονάχα εάν υπάρχουν άτυπες διαβεβαιώσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο ότι ο «γάμος» θα βαφτιστεί «διασωστικός» υπάρχει πιθανότητα να περάσει από τα αρμόδια όργανα.
Το άλλο πρόβλημα είναι ότι τυχόν απόσχιση της Nova από τη Forthnet, η οποία χωρίς τη συνδρομητική της τηλεόραση θα ήταν ένα «κέλυφος» της σημερινής της υπόστασης, δεν μπορεί να γίνει με απόφαση Διοικητικού Συμβουλίου, αλλά μόνο έπειτα από τη σύμφωνη γνώμη της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. «Η Wind και η Vodafone ελέγχουν το 40% της Forthnet και αποτελούν κατασταστική μειοψηφία. Δεν υπάρχει περίπτωση να συναινέσουν σε κάτι τέτοιο» εξηγούν πηγές της αγοράς.
Σύμφωνα με έμπειρα στελέχη του κλάδου, η κίνηση του κ. Τσαμάζ ενδέχεται να επιταχύνει τις εξελίξεις στη Forthnet, οδηγώντας σε επίσπευση των διαπραγματεύσεων μεταξύ των αράβων μεγαλομετόχων και του σχήματος Wind – Vodafone.
Οπως λένε, η αύξηση της κεφαλαιοποίησης της Forthnet είναι βούτυρο στο ψωμί των αράβων μετόχων της, οι οποίοι μπορούν να επικαλεστούν ένα ακόμη επιχείρημα για μεγαλύτερο τίμημα, ενώ η εμπλοκή του ΟΤΕ στην υπόθεση προκαλεί εκνευρισμό στους υπόλοιπους εναλλακτικούς και περιπλέκει τους σχεδιασμούς τους.
Ερευνα
Οι προοπτικές της συνδρομητικής τηλεόρασης
Σύμφωνα με την έρευνα Satellite Monitor του διεθνούς παρόχου δορυφορικών υπηρεσιών SES Astra, ο μέσος όρος ημερήσιας τηλεθέασης στην Ελλάδα φτάνει τις 4 ώρες και 12 λεπτά, όταν στην Ευρώπη κυμαίνεται σε 3.55′ και στον κόσμο σε 3.17′. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η Ελλάδα διατηρεί την τρίτη υψηλότερη επίδοση στις ώρες τηλεθέασης ανά ημέρα και νοικοκυριό διεθνώς.
Σήμερα στην Ελλάδα το σήμα μέσω δορυφόρου καλύπτει περί τα 770.000 νοικοκυριά (Nova και ΟΤΕ), ενώ η μετάδοση τηλεοπτικού περιεχομένου μέσω ευρυζωνικών συνδέσεων (IPTV) φτάνει σε 110.000 νοικοκυριά (ΟΤΕ, HOL, Cyta και On Telecoms).
Παράλληλα, νέα πρωτόκολλα επικοινωνίας φέρνουν δορυφορικό σήμα υψηλής ευκρίνειας, αλλά και τη δυνατότητα να το διαμοιράσουν σε πολλαπλές συσκευές, μέσω router. Και κάπου εκεί κρύβονται οι μελλοντικές προοπτικές των παρόχων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, καθώς το 2017 κάθε νοικοκυριό θα βλέπει τηλεοπτικό περιεχόμενο σε επτά συσκευές.

Ο ΟΤΕ βλέπει σημαντική προοπτική ανάπτυξης στη συνδρομητική τηλεόραση, καθώς προεξοφλεί ότι η ελεύθερη τηλεόραση, λόγω της κρίσης, δεν έχει πια τους οικονομικούς πόρους για να εξασφαλίσει δυνατά προγράμματα, κάτι που ανοίγει την ψαλίδα μεταξύ της παραδοσιακής και της συνδρομητικής TV. Είναι ενδεικτικό ότι μέσα σε δύο χρόνια ο ΟΤΕ δημιούργησε από το μηδέν συνδρομητική βάση σχεδόν 300 χιλιάδων συνδρομητών.

Αντίστοιχα, η Forthnet αναπτύσσει ραγδαία τη συνδρομητική της βάση, η οποία μόνο μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2014 αυξήθηκε από 373 χιλιάδες σε 482 χιλιάδες. Για τη Forthnet η τηλεόραση είναι μάχη επιβίωσης. Από τον τζίρο των 96 εκατ. ευρώ που είχε στο πρώτο τρίμηνο του έτους, περί τα 40 εκατ. προέρχονται άμεσα ή έμμεσα από το τηλεοπτικό περιεχόμενο, που αποτελεί το βασικό όχημα προσέγγισης πελατείας, μέσω της προσφοράς τριπλών υπηρεσιών (σταθερού – Internet – τηλεόρασης).
Επίσης, η Nova συνδέεται με το δικό της «Μνημόνιο». Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας, η Forthnet δεν έχει συμμορφωθεί με μια σειρά από δείκτες (Καθαρός Τραπεζικός Δανεισμός, Προσαρμοσμένο EBITDA, Τόκοι) όσον αφορά τα υφιστάμενα και νέα Ομολογιακά Δάνεια «με τον ελάχιστο αριθμό των ενεργών συνδρομητών συνδρομητικής τηλεόρασης (PAY TV)», όπως ορίζουν οι δανειακές της συμβάσεις «και δεν έχει αποπληρώσει συμβατικές υποχρεώσεις ύψους € 61,5 εκατ.» ως το τέλος Μαΐου. Ετσι, ομολογιακά δάνεια ύψους 323,8 εκατ. ευρώ παραμένουν ως βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις.
Τόσο ο ΟΤΕ όσο και η Forthnet δέχονται «πυρά» από τον ανταγωνισμό ότι υποτιμολογούν τις τηλεοπτικές υπηρεσίες, «επιδοτώντας» έτσι την άντληση πελατείας. Για τον πρώτο, σημειώνουν, αυτό είναι μονόδρομος στο να παρακάμψει τον σκόπελο της ρύθμισης από την ΕΕΤΤ. Για τη Forthnet κρίνουν ότι είναι ο μόνος τρόπος να διαφοροποιηθεί σε μια αγορά που βαίνει σιγά-σιγά προς κορεσμό. Ωστόσο, στελέχη των δύο εταιρειών επιστρέφουν την κριτική περί υποτιμολόγησης, καθώς κρίνουν ότι οι υπόλοιποι εναλλακτικοί πάροχοι «σκοτώνουν την αγορά με συνέπεια», χάριν της προσέλκυσης πελατείας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ