Την γνωρίζουμε ως καλλιτεχνική διευθύντρια του προγράμματος Residency της γκαλερί Καππάτος αλλά και μέσα από την πολιτιστική πλατφόρμα out of the box media την οποία έχει ιδρύσει. Αυτόν τον καιρό όμως και για τα επόμενα δυο χρόνια, η επιμελήτρια και διδάκτωρ θεωρίας της τέχνης, Σωζήτα Γκουντούνα, θα είναι στην Νέα Υόρκη και θα συνεργάζεται με τα μεγαλύτερα ονόματα στο χώρο της σύγχρονης τέχνης, και δη, της performance ως υπότροφος του Ιδρύματος Andrew W. Mellon.
Γιατί η επιμελητική θέση στη φοβερή και τρομερή Μπιενάλε «Performa» η οποία διεξάγεται μέχρι τις 22 Νοεμβρίου και συσπειρώνει 33 καλλιτεχνικούς φορείς της Νέας Υόρκης (Από το ΜοΜΑ και το Guggenheim έως το ΒΑΜ, το Martha Graham Studio και το πιο εναλλακτικό Participant Inc) είναι μία από τις δραστηριότητες που πρέπει να αναπτύξει στο πλαίσιο της υποτροφίας. Η «Performa» για όσους δεν γνωρίζουν είναι η σημαντικότερη πλατφόρμα για αυτό το φευγαλέο είδος τέχνης όπου έχουν παρουσιάσει δουλειά τους καλλιτέχνες του μεγαλύτερου διαμετρήματος με τους Μάικ Κέλλι, Πάβελ Αλχάμερ, Νάταλι Ντιούμπεργκ, Φραντσέσκο Βετζόλι να είναι μερικοί μόνο από αυτούς.
Το πνευματικό παιδί της Ρόουζλι Γκόλντμπεργκ, συγγραφέως της βίβλου της Performance («Performance Art: From Futurism to the Present») που κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1979 μετά από παρότρυνση του Νίκου Στάγκου από τον εκδοτικό οίκο Thames & Hudson, έχει γίνει πλέον o πιο ακαταμάχητος θεσμός της πόλης απ’ όταν πρωτοδιοργανώθηκε στη Νεα Υόρκη το 2005.
Η Γκουντούνα είναι η πρώτη επιμελήτρια που επιλέχτηκε γι αυτή την υποτροφία, στο πλαίσιο της οποίας θα ασκήσει και διδακτικά καθήκοντα ως βοηθός της Γκόλντμπεργκ στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και θα αναλάβει να επεκτείνει την κοινοπραξία των πολιτιστικών οργανισμών που τη συνδράμουν. «H υποτροφία έχει σχεδιαστεί για να εκπαιδεύσει τους νέους επιμελητές του 21ου αιώνα προκειμένου να εδραιώσουν τον ρόλο του Live Art σε διεθνή μουσεία που ιδρύουν εξειδικευμένα τμήματα για την επιμέλεια της περφόρμανς» λέει και φαίνεται ότι το timing είναι το καλύτερο καθώς η έντονη τάση της εποχής είναι η επιστροφή ή η επανεξέταση της άυλης performance με το παράδειγμα της κατεύθυνσης που προτίθεται να πάρει το νέο κτίριο της Tate Modern να είναι ένα από τα πιο πρόσφατα.
«Η performance δεν έπαψε ποτέ να είναι επίκαιρη. Η ‘Performa’ προσπαθεί να καταρρίψει την αντίληψη ότι performance είναι μόνο τα δρώμενα, οι ασκήσεις αντοχής και οι εννοιολογικοί πειραματισμοί. Γι αυτό τον λόγο συνδέει κινήματα όπως το Dada, ο φουτουρισμός, η ρώσικη πρωτοπορία με την πρόσφατη ιστορία, και υποστηρίζει ότι η performance είναι η πραγματική ιστορία της τέχνης που ήταν πάντα διατομεακή καθώς συνδύαζε όλα τα καλλιτεχνικά μέσα όπως η ποίηση, η μουσική, η αρχιτεκτονική, ο χορός κτλ. Αυτό το διατομεακό χαρακτήρα του performance παρατηρούμε, όπως λέει και η Γκόλντμπεργκ, στο Παρίσι το 1920 με το Μπαλέτο Suedois, στο έργο του Οσκαρ Σλέμερ στο Bauhaus στη Γερμανία, στο έργο του Βσέβολοντ Μέγιερχολντ στη Ρωσία, και στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του 1950-60 με τον Τζον Κέιτζ, τον Κάνινγχαμ, τον Ράουσενμπεργκ, αλλά και στη δεκαετία του 1960-70 με Τρίσα Μπράουν, Ρόμπερτ Ουίλσον, Στιβ Ράιχ, Φιλ Γκλας, Λόρι Αντερσον και πιο πρόσφατα με τους Πίνα Μπάους, Τζερόμ Μπελ και Μπορίς Σαρμάτζ».
