Τα «Ανεμοδαρμένα ύψη» ξανά στις αίθουσες

«Ανεμοδαρμένα ύψη».
{{{ moto }}}
Γραμμένο το 1847 το μυθιστόρημα της Μπροντέ που έχει τροφοδοτήσει πολλάκις τον κινηματογράφο, είναι ο ορισμός της βρετανικής ερωτικής τραγωδίας, ένα ανεξίτηλο ρομάντζο με ήρωες έναν Τσιγγάνο, τον Χίθκλιφ και μια κοπέλα υψηλότερης κοινωνικής τάξης, την Κάρι. Περιεχόμενο πολύ μακρινό για τα μέτρα της Αρνολντ, οι ταινίες της οποίας είναι σύγχρονα έργα που αφουγκράζονται το τώρα: το «Red Road» (2006) είναι ένα σχόλιο για τον εφιάλτη της μόνιμης κρατικής παρακολούθησης με αφορμή μια ιστορία εκδίκησης και το «Fish Tank» (2009) μια άγρια ιστορία αγάπης τοποθετημένης σε ένα μικροαστικό περιβάλλον της βρετανικής υπαίθρου.

Ωστόσο, παρ’ ότι η Αρνολντ δηλώνει κάθε άλλο παρά φίλη των κινηματογραφικών διασκευών από μυθιστορήματα, εν τέλει ενέδωσε στην πρόκληση και ανέλαβε τη διασκευή του κλασικού έργου της Μπροντέ. «Πρώτον μου αρέσουν τα φρέσκα πράγματα και δεύτερον θεωρώ ότι η λογοτεχνία είναι τόσο πολύ διαφορετική από το σινεμά, που προσωπικά νιώθω ότι μια ταινία δεν μπορεί ποτέ να υπηρετήσει με ολότητα ένα βιβλίο» μας είπε στο περασμένο Φεστιβάλ Βενετίας η Αρνολντ, που βρέθηκε εκεί για την παγκόσμια πρώτη της ταινίας, εντός διαγωνιστικού προγράμματος.

Η απόφασή της να σκηνοθετήσει τα «Ανεμοδαρμένα ύψη» ήταν ενστικτώδης, είπε. Είχε αρχίσει να γράφει κάτι άλλο όταν δέχθηκε ένα e-mail από τον ατζέντη της που τη ρωτούσε αν ενδιαφερόταν για μια μεταφορά αυτού του μυθιστορήματος. «Ναι! Ναι!» του απάντησε με ενθουσιασμό βάζοντας στην άκρη τις απόψεις της περί διασκευών. Η ζήλια έπαιξε κάποιο ρόλο στην απόφασή της. Οταν έμαθε ότι δύο σκηνοθέτες είχαν ήδη ενδιαφερθεί για την ταινία, την έπιασε το πείσμα και διεκδίκησε τη σκηνοθεσία. Και την κέρδισε με τους δικούς της όρους. Ξανάγραψε το σενάριο. Από το μηδέν. Στην κυριολεξία.

Ως γνωστόν, το βιβλίο της Μπροντέ έχει κινηματογραφηθεί πολλές φορές στο παρελθόν – το έχουν γυρίσει σκηνοθέτες όπως ο Λουίς Μπουνιουέλ, ο Ζακ Ριβέτ αλλά και ο Γουίλιαμ Γουάιλερ, από την εκδοχή του οποίου (με πρωταγωνιστές τους Λόρενς Ολίβιε και Μερλ Ομπερον) η Αρνολντ ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο σε εφηβική ηλικία. Για να αποφύγει κάθε είδους επανάληψη η σκηνοθέτις αποφάσισε να δουλέψει τη δική της εκδοχή όσο πιο πρωτότυπα και φρέσκα μπορούσε.

Εκανε λοιπόν τον Χίθκλιφ μαύρο ενώ για πρώτη φορά εστιάζει στην ιστορία του ζευγαριού από τη στιγμή που άρχισε, δηλαδή όταν και οι δύο ήρωες ήταν παιδιά και ο Χίθκλιφ υιοθετήθηκε από τον πατέρα της Κάθι (τους ήρωες υποδύονται οι Σόλομον Γκλέιβ και Σάνον Μπέερ σε μικρή ηλικία και οι Τζέιμς Χόουσον, Κάγια Σκοντελάριο σε μεγάλη). Η σημαντικότερη όμως παρέμβαση της Αρνολντ ήταν να απογυμνώσει το ερωτικό στοιχείο από το έργο. Μεγαλώνοντας, όταν διάβασε ξανά το μυθιστόρημα της φάνηκε περίεργο που δεν επρόκειτο απλά για μια ιστορία αγάπης, αλλά για κάτι πολύ πιο σκοτεινό, περίεργο και βαθυστόχαστο.

«Η Εμιλι Μπροντέ επεσήμανε πολλά ενδιαφέροντα πράγματα γύρω από το τι σήμαινε γυναίκα στην εποχή που το μυθιστόρημα γράφτηκε» είπε η Αρνολντ, που αρχικώς ήθελε να τοποθετήσει την κινηματογραφική διασκευή του στη σημερινή εποχή για να δει τι μπορεί να έχει αλλάξει σήμερα σε σχέση με το τότε. Η έμπνευση της ήρθε όταν βρέθηκε σε μια περιοχή του Γιόρκσαϊρ, είδε έναν hoodie να περπατά με σκυφτό το κεφάλι και με την κουκούλα. «Σκέφτηκα, ο Χίθκλιφ με κουκούλα στο σήμερα» είπε η σκηνοθέτις γελώντας.

Η ιδέα της άρεσε όμως σύντομα, όταν άρχισε να γράφει το σενάριο, η Αρνολντ αντιλήφθηκε ότι αν το διασκεύαζε σε σύγχρονη ιστορία δεν θα υπηρετούσε σωστά το έργο της Μπροντέ. «Πώς θα μπορούσα εκσυγχρονίζοντας το μυθιστόρημα να αποδώσω το γεγονός ότι στις γυναίκες της εποχής της Μπροντέ δεν επιτρεπόταν να αισθάνονται, ή να ερωτεύονται; Τα πράγματα σήμερα έχουν αλλάξει τόσο πολύ». Ετσι, προτίμησε να αφήσει το μυθιστόρημα άθικτο και στην εποχή του.

Πραγματικά στις μέχρι σήμερα κινηματογραφικές μεταφορές του βιβλίου, το ενδιαφέρον των δημιουργών εστιάζεται κυρίως στον παθιασμένο δεσμό μεταξύ του Χίθκλιφ και της Κάθριν. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που το αποτέλεσμα μοιάζει πάντα σαν το απόλυτο love story. Σύμφωνα όμως με την Αρνολντ, στην πραγματικότητα «η ιστορία μιλάει για την ακραία συναισθηματική αγριότητα, για τη σωματική κακοποίηση, τις ψυχοφθόρες εμμονές, την απόλυτη απομόνωση, την αναπόφευκτη τραγωδία». Οταν π.χ. η Αρνολντ ξαναδιάβασε το βιβλίο, είδε ότι στενοχωριόταν για τον Χίθκλιφ. «Είναι το απόλυτο outsider» λέει. «Ενας ουρανοκατέβατος εισβολέας. Ηθελα να διηγηθώ την ιστορία για χάρη του, για τον τρόπο που τον κακοποίησαν όταν ήταν παιδί, την κτηνωδία που είχε ζήσει και το πώς εξελίχθηκε μεγαλώνοντας: ήταν αποτέλεσμα των τραυματικών εμπειριών του, ή ήταν αυτή η πραγματική του φύση; Η Κάθι λέει ότι εκείνη είναι ο Χίθκλιφ. Εγώ νομίζω ότι η Εμιλι (Μπροντέ) είναι ο Χίθκλιφ. Ολοι μας κατά βάθος είμαστε Χίθκλιφ».