Το όνειρο της γάτας

Ο αφηγητής ονειρεύεται έναν κήπο-παράδεισο γεμάτο γατιά που ζουν νωχελικά και όμορφα, όπως αρμόζει στο είδος τους. Ενας σκύλος που τους χαλάει την ησυχία θα μετανιώσει: τα γατιά θα τον κατασπαράξουν. Αυτά όμως συμβαίνουν στον ύπνο του συγγραφέα. Στην πραγματικότητα η νιρβάνα των γατιών δεν υπάρχει, ζουν πολλοί κακοί σκύλοι που κερδίζουν την παρτίδα.

Ολα τα μικρά πεζά του Λευτέρη Ξανθόπουλου κινούνται μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, μεταξύ ρεαλισμού και φαντασίας και ποτέ δεν ξέρεις αν μπαίνει από το φανταστικό πεδίο στο πραγματικό ή το ανάποδο.

Οι ιστορίες του ποικίλες. Ενα μηχανάκι φορτωμένο με αγροτικά προϊόντα που το οδηγεί ένας λαϊκός τύπος και μία αστραφτερή Μερσεντές κάνουν έναν αγώνα ήθους στην Εθνική οδό Αθηνών – Κορίνθου. Ο κύριος Νι περιδιαβαίνει τις γειτονιές της Αθήνας κρατώντας νοερά σημειώσεις για ό,τι βλέπει: βιαστικούς ανθρώπους, σαλεμένα μυαλά, μικρομέγαλα παιδάκια, κτίρια, προτομές, αυτοκίνητα, μηχανάκια, βρώμικους δρόμους, λαϊκούς πραγματευτάδες… Για να αναφωνήσει στο τέλος: «Επιτέλους, βρίσκομαι στην πόλη μου».

Τα κείμενα του Λ. Ξανθόπουλου πολλές φορές κυλούν συνειρμικά. Ο συγγραφέας μεταβαίνει με χάρη από το ένα θέμα στο άλλο μέσα στο ίδιο διήγημα και ενώ μοιάζει να συνθέτει παράταιρα πράγματα υπάρχει ως ενοποιητική ουσία το συναίσθημα, το βλέμμα που ψάχνει «αλλού» να βρει το νόημα. Πολλές ιστορίες του διαθέτουν κάτι σουρεαλιστικό, όπως η αλληλογραφία του με τον ποιητή Γ. Πατίλη για το πώς πρέπει να γραφτεί το μακρόσυρτο όνομα του πεζογράφου Ηλία Παπαδημητρακόπουλου, ή όταν ένας καθωσπρέπει κύριος την ώρα του ντους αντιλαμβάνεται ότι πέφτει κάτω ένα τμήμα του πέους του αλλά αποφασίζει να ασχοληθεί με αυτό έπειτα από μια σημαντική συνεδρίαση στην οποία πρέπει να συμμετάσχει.

Το χιούμορ, όπως διαπιστώνει κανείς, δεν λείπει από τα γραπτά του. Ακόμη και έναν κινέζο ποιητή επινοεί, που τον τσιτάρει στην πρώτη σελίδα και λίγο παρακάτω αναδημοσιεύει τα ανύπαρκτα ποιήματά του. Παρά το παιγνιώδες τού ύφους, τα μικρά αυτά πεζά έχουν μια σοβαρότητα ως προς την αντιμετώπιση της ζωής. Ο συγγραφέας αναδεικνύει την αξία των καθημερινών, ασήμαντων σε πρώτη ματιά πραγμάτων, τα οποία όμως θα μπορούσαν να ανατρέψουν τη στατική εικόνα για τη ζωή που έχουν οι περισσότεροι.

Η ελαφράδα, η κινητικότητα, το χαμόγελο, η ποιητικότητα υπερτερούν σε αυτό το πεζογραφικό παζλ, που όμως ποτέ δεν συνθέτει την ίδια εικόνα: ο εκάστοτε αναγνώστης καλείται να συνθέσει τη δική του.