Σε μια εποχή της υπερπληροφόρησης και της ελεύθερης διακίνησης της οποιασδήποτε πληροφορίας, η καλή δημοσιογραφία αποδεικνύεται περισσότερο απαραίτητη από ποτέ. Στέκεται ανάχωμα στην παραπληροφόρηση και στη διασπορά ψευδών ειδήσεων, συμβάλλει στον έλεγχο της εξουσίας και στην υπεράσπιση των θεσμών, θέτει τα όρια ανάμεσα στην είδηση και στην υπερβολή. Η δημοσιογραφία είναι απολύτως απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία της Δημοκρατίας. Ο καλά ενημερωμένος πολίτης είναι προϋπόθεση για την πρόοδο μιας ευημερούσας κοινωνίας.
Μιχάλης Μπλέτσας στο ΒΗΜΑ: «Οποιος ελέγχει την πλατφόρμα έχει ασύμμετρη δύναμη»
Βρισκόμαστε παγκοσμίως σε μια καμπή όπου βιομηχανίες ολόκληρες βλέπουν τις εργασίες τους να αναστατώνονται και να αλλάζουν, εξαιτίας της τεχνολογικής επιτάχυνσης. Η 4η βιομηχανική επανάσταση δεν αφήνει καμία πτυχή της οικονομικής και κοινωνικής ζωής ανεπηρέαστη, πόσο μάλλον τη δημοσιογραφία, που παίζει έναν τόσο κεντρικό ρόλο στη διάχυση της πληροφορίας από και προς τους πολίτες. Η συνθήκη αυτή δημιουργεί μια υπόσχεση με τρεις άξονες:
Πρώτον, όπως μας δίδαξε η πανδημία και η επιτυχημένη ψηφιακή εκστρατεία του εμβολιασμού, η χρήση των ψηφιακών εργαλείων, βάσει αρχών και αξιών, μπορεί να προσφέρει λύσεις που ενδυναμώνουν και ενισχύουν τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών. Η δημοσιογραφία, ως οξυγόνο της Δημοκρατίας, εφόσον προσαρμοστεί στις κατακλυσμιαίες αλλαγές, κάνοντας ορθή και υπεύθυνη χρήση των νέων εργαλείων, θα παίξει καταλυτικό ρόλο στη δημιουργία ενός καλύτερου αύριο για όλους. Μπορεί τα επιχειρηματικά μοντέλα της να κλυδωνιστούν πρόσκαιρα, και να υπάρξει ένα διάστημα πειραματισμών, αλλά στον μακρύ ορίζοντα η εμπεριστατωμένη δημοσιογραφία θα ωφεληθεί, ασκώντας με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ευθύνη τον κρίσιμο ρόλο της.
Δεύτερον, το κράτος μπορεί να σταθεί αρωγός στην προσπάθεια των δημοσιογράφων να αναδεικνύουν παθογένειες, αλλά και ιστορίες επιτυχιών και καλών πρακτικών, εξασφαλίζοντας πρόσβαση σε υψηλής αξίας ανοικτά δεδομένα. Σήμερα, περισσότερο απ’ οποτεδήποτε άλλοτε, χρειαζόμαστε μια δημοσιογραφία που βασίζεται σε αντικειμενικά στοιχεία, μια evidence-based δημοσιογραφία, που μειώνει την αξία της διαίσθησης και εστιάζει περισσότερο σε μετρήσιμα γεγονότα. Η δημοσιογραφία των δεδομένων, το επονομαζόμενο data journalism, μπορεί να αξιοποιεί τον πλούτο που παράγουν τα δεδομένα, και να συνδράμει έτσι στην αποτύπωση μιας πιο ευκρινούς εικόνας της πραγματικότητας. Στο https://www.data.gov.gr/ συγκεντρώνουμε διαρκώς νέα σύνολα ανοικτών δεδομένων, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατάλληλα για ερευνητικούς σκοπούς. Η τεκμηριωμένη δημοσιογραφία μπορεί να αποδειχθεί ο ακριβέστερος αισθητήρας της Δημοκρατίας μας.
Τρίτον, στο κατώφλι αυτής της νέας εποχής, οι αναδυόμενες τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το blockchain, αν χρησιμοποιηθούν εμπνευσμένα, συνετά και ανθρωποκεντρικά, θα σταθούν επίσης αρωγοί στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης του κοινού, αντιμετωπίζοντας τεκμηριωμένα τα ολοένα και πιο σοβαρά κρούσματα παραπληροφόρησης. Με τη βοήθεια των πανίσχυρων αυτών τεχνολογιών μπορεί να ενισχυθεί η ικανότητα των Μέσων να ερευνούν, να εμβαθύνουν και να ενημερώνουν ουσιαστικά. Η συνεπικουρούμενη απ’ τις μηχανές και τους αλγόριθμους δημοσιογραφία θα λειτουργήσει τελικά προς το συμφέρον όλων μας. Η τεχνολογία μπορεί και πρέπει να είναι μια δύναμη που υπηρετεί το κοινό καλό.
Σ’ έναν κόσμο όπου η πληροφορία κινείται με ασύλληπτες ταχύτητες, μπορεί τα εργαλεία της διακίνησής της συνεχώς να μεταβάλλονται, αλλά η ουσία της αναγκαιότητάς της παραμένει ίδια
Σ’ έναν κόσμο όπου η πληροφορία κινείται με ασύλληπτες ταχύτητες, μπορεί τα εργαλεία της διακίνησής της συνεχώς να μεταβάλλονται, αλλά η ουσία της αναγκαιότητάς της παραμένει ίδια. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός που έχουμε θέσει δυναμικά σε κίνηση, μόνο οφέλη μπορεί να φέρει στα μέσα ενημέρωσης και στους δημοσιογράφους. Το μέλλον της δημοσιογραφίας δεν μπορεί παρά να συμβαδίζει με την επιδίωξη ενός καλύτερου και πιο δίκαιου μέλλοντος. Με αυτή την έννοια, αξίζει ανεπιφύλακτα να στηρίξουμε τη βιωσιμότητά της, έτσι ώστε η αξία της να μεταφερθεί αυτούσια και στους ουσιαστικούς φορείς του αύριο, δηλαδή στις επόμενες γενιές.