Κανείς δεν προσδοκούσε ότι η Κίνα θα μετατόπιζε δραματικά τις πολιτικές της στα μεγάλα ζητήματα του μέλλοντος στη διάρκεια του 20ού Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ), το οποίο έκλεισε τις εργασίες του την περασμένη Κυριακή. Επειτα από μια δεκαετία στην εξουσία, οι προθέσεις και η στρατηγική του Σι Τζινπίνγκ είναι ξεκάθαρες και παραμένουν ως έχουν. Η μεγαλειώδης ωστόσο συνάντηση των 2.300 συνέδρων-μελών του ΚΚΚ ήταν περισσότερο ένα πολιτικό θέατρο, όπως επεσήμαιναν διεθνείς παρατηρητές. Μια καλά και επιμελώς ενορχηστρωμένη σκηνοθεσία με στόχο να στείλει το μήνυμα, εντός και εκτός συνόρων, ότι το κόμμα παραμένει ενωμένο υπό τη στιβαρή ηγεσία του Σι, καθώς επιδιώκει να μετασχηματίσει τα επόμενα χρόνια την Κίνα σε μια υπερδύναμη. Οι αρχές που έγιναν συντρίμμια Πιο σφιχτή από ποτέ η λαβή του Σι στην εξουσία, θεμελιώνεται πλέον πάνω στα συντρίμμια των αρχών που κάποτε ήταν ιερές για το κόμμα. Για παράδειγμα, ο κανόνας «στα 67 μένεις και μπορείς να προαχθείς, αλλά φεύγεις στα 68» καταργήθηκε. Ο πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ και ο Γουάνγκ Γιανγκ, πρόεδρος της Συμβουλευτικής Πολιτικής Διάσκεψης του Κινεζικού Λαού, διαγράφηκαν. Πληρούσαν μεν το ηλικιακό κριτήριο (αμφότεροι στα 67), ήταν όμως οι πλέον φιλελεύθερες φωνές στο κόμμα. Μαζί τους εκπαραθυρώθηκαν όλοι όσοι θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν την πολιτική του Σι, ενώ η έξωση του πρώην προέδρου της χώρας Χου Ζιντάο από τα έδρανα των κορυφαίων αξιωματούχων έδειξε και κάτι ακόμη. Οτι η εποχή όπου πρώην ηγέτες της Κίνας εξακολουθούν να έχουν επιρροή – ακόμη κι αν δεν ασκούν εξουσία – έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Ο σκληρός πολιτικός πυρήνας Με εξαίρεση τον Τσάο Λετζί, που ήταν μέχρι σήμερα επικεφαλής της κομματικής πειθαρχίας, συνεπώς με ρόλο-κλειδί στην καταπολέμηση της διαφθοράς, και τον Γουάνγκ Χουνίγκ, βασικό συμβουλάτορα του Σι, τους οποίους προήγαγε στην 3η και 4η θέση της ιεραρχίας, ο κινέζος ηγέτης τοποθέτησε τέσσερα νέα πρόσωπα, ανασχηματίζοντας ριζικά το κορυφαίο όργανο λήψης πολιτικών αποφάσεων, τη λεγόμενη Διαρκή Επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΚ, η οποία απαρτίζεται από επτά μέλη. Και είναι άξιο λόγου ότι δεν στάθηκε στην επάρκεια ή στα προσόντα των υποψήφιων μελών. Αυτό που μέτρησε ήταν η αφοσίωση, η πίστη τους στον ίδιο και η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Ετσι παρά τους χαοτικούς χειρισμούς του ως ανώτερου αξιωματούχου στη Σανγκάη στη διάρκεια της πανδημίας, ο Λι Τσιανγκ επιβραβεύτηκε με τη δεύτερη κορυφαία θέση στην ιεραρχία γιατί στήριξε μέχρι κεραίας τη σκληρή πολιτική μηδενικών κρουσμάτων COVID. Από τον προσεχή Μάρτιο αναλαμβάνει πρωθυπουργός της Κίνας και θα είναι υπεύθυνος για θέματα οικονομίας. Πέμπτος στην ιεραρχία γίνεται ο γραμματέας του κόμματος στο Πεκίνο Κάι Τσι και έκτος ο προσωπάρχης του προέδρου Ντινγκ Σουεσιάνγκ. Αμφότεροι είναι της απολύτου εμπιστοσύνης του Σι, ενώ ο Λι Σι, στενός φίλος του προέδρου εδώ και δεκαετίες, γίνεται έβδομος στη σειρά, αναλαμβάνοντας επικεφαλής επιβολής της κομματικής πειθαρχίας. Θα ακούγεται μόνο μία φωνή Αντίθετα με το παρελθόν όπου τα μέλη της Διαρκούς Επιτροπής είχαν δεσμούς με διαφορετικές παρατάξεις του κόμματος, με αποτέλεσμα να υφίσταται ένα συλλογικό στυλ λήψης αποφάσεων, πλέον ο σκληρός πυρήνας του Σι αποτελείται εξ ολοκλήρου από στενούς συμμάχους του. Το χειρότερο είναι, όπως σχολιάζουν παρατηρητές, ότι ο ίδιος δεν ένιωσε την ανάγκη να αναθέσει μια θέση σε εναλλακτική φατρία, παρά μόνο να προβάλει την κυριαρχία του και να δείξει ότι η λαβή του στην εξουσία θα είναι αμείλικτη. «Το κόμμα και η χώρα κινδυνεύουν να μετατραπούν σε μια αίθουσα συνεδριάσεων όπου θα ακούγεται μόνο μία φωνή» τονίζει στον «Guardian» ο Γουίλιαμ Λαμ, ανώτερος συνεργάτης για το Ιδρυμα Jamestown, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον, ενώ προβλέπει ότι η προσωπολατρία γύρω από τον Σι θα εκτραχυνθεί. Αλλαγές και στο Καταστατικό Πολλοί ανέμεναν ότι ο Σι θα βγει ισχυρότερος από το Συνέδριο του ΚΚΚ, όμως «λίγοι περίμεναν ότι θα έσπαγε τόσο πολλά ταμπού» έγραψε ο Φρεντερίκ Λεμέτρ της εφημερίδας «Le Monde», και αυτά δεν περιορίστηκαν μόνο στα πρόσωπα. Την τελευταία ημέρα του Συνεδρίου ανακοινώθηκαν αλλαγές στο Καταστατικό του κόμματος, όλες με προσανατολισμό να προστατεύσουν τη θέση του Σι. Απώτερος στόχος του ιδίου άλλωστε είναι να παραμείνει ισόβιος ηγέτης της Κίνας, και το γεγονός ότι δεν προέκυψε κανένας πιθανός διάδοχος από αυτό το Συνέδριο επιβεβαιώνει περίτρανα αυτή τη θέση. Απέναντι στις προκλήσεις με μια «αυλή» από δουλοπρεπείς μαριονέτες Οι επιλογές του κινέζου προέδρου εγείρουν ανησυχίες. Σε μια περίοδο με ταυτόχρονες προκλήσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της Κίνας, που ο ίδιος χαρακτήρισε «ταραγμένα νερά», θα βρίσκεται περικυκλωμένος από μια χούφτα δουλοπρεπείς μαριονέτες, μερικές από τις οποίες έχει ο ίδιος κατασκευάσει. Ανδρες που δεν θα τολμούν να τον συμβουλεύσουν ή να διαφωνήσουν μαζί του. Συνεπώς θα διοικεί τη χώρα με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου χωρίς να υφίσταται κανένα θεσμικό αντίβαρο για να κρατά τις ισορροπίες. Ούτε μία γυναίκα στο 25μελές Πολιτικό Γραφείο Τα ανώτερα κλιμάκια του ΚΚΚ είναι μια αυστηρά ανδρική υπόθεση. Για πρώτη φορά εδώ και 25 χρόνια δεν εξελέγη καμία γυναίκα ανάμεσα στα 25 μέλη του Πολιτικού Γραφείου, που είναι το όργανο λήψης αποφάσεων στο ΚΚΚ – στο οποίο προΐσταται ο Σι, ενώ τα επτά κορυφαία μέλη του Πολιτικού Γραφείου αποτελούν τη Διαρκή Επιτροπή. Παρά το γεγονός ότι ο Σι υποσχέθηκε να μείνει προσκολλημένος στη βασική πολιτική αρχή της ισότητας των δύο φύλων, το κόμμα έδειξε ότι είναι ένας πατριαρχικός θεσμός που δεν ενδιαφέρεται να προωθήσει το πολιτικό στάτους των γυναικών. Πλέον οι γυναίκες εκπροσωπούνται μόνο σε περιφερειακό επίπεδο, το οποίο σημαίνει ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για εκείνες να ακούγονται, πόσω μάλλον να διαμορφώνουν τις στρατηγικές του πολιτικού συστήματος…