Η θεωρία ότι «μόνο ο Τραμπ μπορεί να σταματήσει τον Νετανιάχου» δοκιμάζεται στην πράξη από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, όταν ξεκίνησε το γαϊτανάκι των δηλώσεων σε ΗΠΑ, Ισραήλ και Κατάρ για ενδεχόμενη κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Υπό την πίεση του αυστηρού αμερικανικού τελεσιγράφου η Χαμάς ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμη να απελευθερώσει τους ισραηλινούς ομήρους για να σώσει τον λαό της Γάζας από τον αφανισμό. Κατόπιν ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε πεπεισμένος ότι η ισλαμιστική οργάνωση «είναι έτοιμη για μια διαρκή ειρήνη» και αξίωσε από το Ισραήλ να σταματήσει αμέσως τους βομβαρδισμούς. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε με τη σειρά του ότι το Ισραήλ «είναι έτοιμο να εφαρμόσει άμεσα το πρώτο στάδιο του σχεδίου Τραμπ για την απελευθέρωση όλων των ομήρων».
Οι ισραηλινές στρατιωτικές μονάδες που βρίσκονται μέσα στην πόλη της Γάζας διατάχθηκαν να σταματήσουν την προέλαση και να καταλάβουν «αμυντικές θέσεις», όπως μετέδωσαν τα μέσα ενημέρωσης του Ισραήλ. Η Χαμάς ευχαρίστησε προσωπικά τον Τραμπ για τις προσπάθειές του, όμως ζήτησε διαπραγμάτευση για τα περισσότερα σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου, όπως το χρονοδιάγραμμα της αποχώρησης του ισραηλινού στρατού και η μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας. Απέφυγε πάντως να σχολιάσει τις πρόνοιες του σχεδίου για αφοπλισμό, χορήγηση αμνηστίας ή ασφαλή έξοδο στελεχών της από τη Λωρίδα.
Καχυποψία για προβοκάτσια
Οι αχτίδες ελπίδας για τερματισμό του διετούς πολέμου συνοδεύονται από καχυποψία καθώς ένα τυχαίο, απρόβλεπτο γεγονός ή μια προβοκάτσια θα μπορούσε να υπονομεύσει τη διαδικασία. Αν η Χαμάς απελευθερώσει τελικά τους 20 εν ζωή ομήρους και παραδώσει τις σορούς των υπολοίπων 28 Ισραηλινών, θα χάσει το μοναδικό διαπραγματευτικό χαρτί που της απέμεινε στην ερειπωμένη Γάζα.
Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση Νετανιάχου απαιτεί να μην υπάρξουν χρονοτριβές ή άλλα εμπόδια στην απελευθέρωση όλων των ομήρων. Ο Μούσα Αμπού Μαρζούκ, μέλος του Πολιτικού Γραφείου της οργάνωσης, δήλωσε στο Al Jazeera ότι υπό τις παρούσες συνθήκες δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένεται η απελευθέρωση των ομήρων εντός 72 ωρών που προβλέπει το σχέδιο ενώ τόνισε ότι «οι Παλαιστίνιοι ουδέποτε θα δεχθούν να κυβερνώνται από ξένους, πόσο μάλλον να έχουν ως κυβερνήτη τον πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας Τόνι Μπλερ που κατέστρεψε το Ιράκ».
Δύο χρόνια από την 7η Οκτωβρίου
Σαν σήμερα, πριν από δύο χρόνια, οι αρχηγοί της Χαμάς στη Γάζα έκαναν τις τελευταίες ετοιμασίες για την επίθεση που θα «έπιανε στον ύπνο» τις υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ τα ξημερώματα της 7ης Οκτωβρίου. Μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό, το μακελειό με τους 1.200 νεκρούς στα κιμπούτζ και στο φεστιβάλ Νόβα, ο ισραηλινός στρατός πέρασε στην αντεπίθεση κατά των «θηρίων» που άρπαξαν 250 ομήρους, πλήττοντας όμως μαζικά και τον άμαχο παλαιστινιακό πληθυσμό. Οι πολεμικές επιχειρήσεις επεκτάθηκαν στον Λίβανο, στο Ιράν (με άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ που βομβάρδισαν τις εγκαταστάσεις του πυρηνικού προγράμματος), στη Συρία και στην Υεμένη γεννώντας καινούργια αδιέξοδα αλλά και «ευκαιρίες» για αλλαγή των περιφερειακών συσχετισμών.
Η Λωρίδα της Γάζας ισοπεδώθηκε, σχεδόν όλος ο πληθυσμός της εκτοπίστηκε και λιμοκτονεί, οι Παλαιστίνιοι μετρούν πάνω από 66.000 νεκρούς και 170.000 τραυματίες. Οι περισσότεροι από τους εγκεφάλους της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου είναι νεκροί. Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου επιβίωσε μεν πολιτικά και διεκδικεί ρόλο αντίστοιχο του βασιλιά Δαβίδ επειδή κατάφερε βαριά πλήγματα στους μεγαλύτερους εχθρούς της χώρας, όμως το εβραϊκό κράτος κατηγορείται από την αρμόδια επιτροπή του ΟΗΕ για γενοκτονία των Παλαιστινίων και ο ίδιος κατηγορείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου.
Διεθνές προτεκτοράτο για 5 έτη
Οι ΗΠΑ προσέφεραν στο Ισραήλ διέξοδο από τη διεθνή απομόνωση με το σχέδιο που παρουσίασαν από κοινού ο Τραμπ και ο Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο. Ο αμερικανός πρόεδρος έδωσε πολιτική κάλυψη στον Νετανιάχου να «τελειώσει τη δουλειά» στη Γάζα εφόσον δεν υποκύψει η Χαμάς, ενώ έφερε στα δικά του μέτρα το σχέδιο της Γαλλίας και της Σαουδικής Αραβίας, απομακρύνοντας τη λύση των δύο κρατών που παραμένει κόκκινο πανί για τον ισραηλινό πρωθυπουργό.
Ο Νετανιάχου καθησύχασε τους ακροδεξιούς εταίρους του ότι στην πραγματικότητα ο στρατός θα παραμείνει σε μεγάλο μέρος της Λωρίδας της Γάζας καθώς το σχέδιο Τραμπ δεν έχει σαφή χρονοδιαγράμματα, ούτε ξεκαθαρίζει ποιος και με ποιους όρους θα επιβλέψει την τήρησή τους. Παρ’ όλα αυτά οι εταίροι του τον κατηγορούν για υπερβολικές παραχωρήσεις και απειλούν ότι θα ρίξουν την κυβέρνηση. Σε αυτή την περίπτωση το Ισραήλ θα πάει σε πρόωρες εκλογές ακόμα και αν ο Νετανιάχου στηριχθεί προσωρινά από κόμματα της νυν αντιπολίτευσης.
Το σχέδιο μετατρέπει τη Γάζα σε ένα διεθνές προτεκτοράτο για τουλάχιστον πέντε χρόνια, ορίζει τον Τραμπ πρόεδρο ενός Συμβουλίου Ειρήνης που θα επιβλέψει την αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής και τη διαχείριση της καθημερινότητας από «απολίτικους» ντόπιους και ξένους τεχνοκράτες. Ολα αυτά υποτίθεται ότι θα γίνουν με τη βοήθεια μιας διεθνούς ένοπλης δύναμης από αραβικές και μουσουλμανικές χώρες, με πιθανή συμμετοχή και της Τουρκίας.
Ουσιαστικά η Λωρίδα της Γάζας αποσπάται διοικητικά και νομικά από την Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία μπαίνει στο περιθώριο και δεν αναγνωρίζεται καν ως επίσημος συνομιλητής από τον Νετανιάχου. Πάντως η Χαμάς κυβερνούσε μόνη της τη Γάζα μετά τη νίκη της στις παλαιστινιακές εκλογές του 2006 και τη σύγκρουση με τη Φατάχ το 2007 ενώ λάμβανε οικονομική βοήθεια από το Κατάρ με την ανοχή της ισραηλινής κυβέρνησης. Ο Νετανιάχου από τη μια μιλούσε για «Χαμαστάν» στη Γάζα και από την άλλη ψαλίδιζε την επιρροή της Παλαιστινιακής Αρχής, μέχρι που ήλθε η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.
Τα δύο πρόσωπα της Χαμάς
Μέχρι την περασμένη Παρασκευή η ισλαμιστική οργάνωση εμφανιζόταν με δύο πρόσωπα: Η πολιτική ηγεσία διαπραγματευόταν από την Ντόχα το μέλλον της οργάνωσης ενώ η τοπική ηγεσία στη Γάζα δήλωνε αποφασισμένη να πάρει μαζί της στον άλλο κόσμο τους ισραηλινούς ομήρους παρά να αποδεχθεί το σχέδιο Τραμπ – Νετανιάχου. Τώρα η Χαμάς θα επιχειρήσει να παρουσιάσει τη συμφωνία ως μια «νίκη της παλαιστινιακής αντίστασης» στα χαλάσματα της Γάζας ενώ ο Νετανιάχου θα ισχυριστεί ότι με την απελευθέρωση των ομήρων «εκπληρώθηκαν όλοι οι στόχοι του πολέμου». Και οι δύο θα δυσκολευτούν να πείσουν τα ακροατήριά τους.
