Ισχυρές εκρήξεις και καπνοί από μεγάλη πυρκαγιά διακόπτουν τη μεσημεριανή ηρεμία των κατοίκων του Ολενεγκόρσκ, στον ρωσικό Βορρά, την περασμένη Κυριακή. Αμέσως τα ρωσικά και τα ουκρανικά κανάλια στο Telegram «παίρνουν φωτιά» από τις δεκάδες αναφορές ότι η πόλη δέχεται επίθεση από drones. Αυτόπτες μάρτυρες λένε πως απογειώνονται από μεγάλα φορτηγά που έχουν σταθμεύσει σε πάρκινγκ βενζινάδικου.
Περίπου την ίδια ώρα εκρήξεις συγκλονίζουν και το χωριό Σρέντνι, στην περιφέρεια του Ιρκούτσκ, στη Σιβηρία. Και εκεί οι κάτοικοι αναφέρουν ότι βλέπουν drones να υψώνονται από φορτηγό που είναι σταματημένο στον δρόμο.
Τα πλήγματα
Λίγες ώρες αργότερα το Κίεβο ανακοινώνει επίσημα πως εξαπέλυσε συντονισμένη επίθεση εναντίον τεσσάρων ρωσικών αεροπορικών βάσεων: την Ολένια στην περιφέρεια του Μούρμανσκ μέσα στον Αρκτικό κύκλο, την Μπέλαγια στη Σιβηρία, που απέχει 4.000 χιλιόμετρα από τα σύνορα με την Ουκρανία, καθώς και το Ντιαγκιλέβο και το Ιβάνοβο, όχι μακριά από τη Μόσχα.
Την παράτολμη επιχείρηση με το όνομα «Ιστός της Αράχνης» οργάνωσε η Ουκρανική Υπηρεσία Ασφαλείας τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, με στόχο να πλήξει τον στόλο της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας. Σύμφωνα με πληροφορίες ουκρανικών μέσων ενημέρωσης, στελέχη της Υπηρεσίας αρχικά έστειλαν στη Ρωσία περίπου 120 drones και στη συνέχεια ξύλινα σπιτάκια, στις οροφές των οποίων τοποθετήθηκαν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Φορτηγά μετέφεραν τα σπιτάκια κοντά στις αεροπορικές βάσεις και την κατάλληλη στιγμή τα drones ενεργοποιήθηκαν από απόσταση με στόχο ρωσικά βομβαρδιστικά.
Σύμφωνα με έρευνα ειδικών του ΝΑΤΟ, η επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης» ήταν η σημαντικότερη ουκρανική επίθεση σε ρωσικές στρατιωτικές υποδομές από την αρχή του πολέμου. Η εκτίμησή τους είναι ότι τα ουκρανικά drones έπληξαν περισσότερα από 40 ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη και κατέστρεψαν 10-13 από αυτά.
Τα περισσότερα είναι βομβαρδιστικά Tu-95 και Tu-22M3, αλλά έπληξαν και ένα αεροσκάφος εναέριας προειδοποίησης Α-50 – οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο αριθμός των αεροσκαφών αυτού του τύπου στον ρωσικό εναέριο στόλο δεν ξεπερνά τα πέντε. Τα Tu-95 εκτελούν το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών πυραυλικών επιθέσεων εναντίον της Ουκρανίας, καθώς μπορούν να μεταφέρουν σημαντικό αριθμό πυραύλων κρουζ.
Αναλυτές εκτιμούν πως ακόμα κι αν δεν έχουν καταστραφεί, η αποκατάσταση των ζημιών που έχουν υποστεί θα τα βγάλει εκτός υπηρεσίας ακόμη και για χρόνια, κυρίως εξαιτίας των διεθνών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία. Τα πλήγματα στα Tu-22M3 που μεταφέρουν υπερηχητικούς πυραύλους θεωρούνται ανεπανόρθωτα, καθώς, σύμφωνα με ειδικούς, είναι πολύ δύσκολο να επισκευαστούν.
Εκτιμάται επίσης πως έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές στρατηγικά βομβαρδιστικά Tu-160 με το προσωνύμιο «Λευκός Κύκνος» και μεταγωγικά αεροσκάφη AN-12, γεγονός που δυσχεραίνει τον ανεφοδιασμό των ρωσικών στρατευμάτων.
Ο ουκρανός πράκτορας
Ρωσικά κανάλια στο Telegram περιγράφουν ως πρόσωπο-κλειδί της επιχείρησης τον 37χρονο Ουκρανό Αρτιόμ Τιμοφέγεφ, ιδιοκτήτη της μεταφορικής εταιρείας στην οποία ανήκαν τα φορτηγά. Οι ρωσικές αρχές εξαπέλυσαν ανθρωποκυνηγητό για τον εντοπισμό του, την ώρα που πληροφορίες τον θέλουν να έχει διαφύγει στο Καζακστάν μαζί με τη σύζυγό του, τέσσερις ημέρες πριν από τις επιθέσεις. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, όσο ζούσε στην Ουκρανία ο Τιμοφέγεφ ήταν DJ και στη συνέχεια ίδρυσε βιοτεχνία ρούχων. Ηταν πολιτικοποιημένος και το 2013 συμμετείχε ενεργά στις διαδηλώσεις εναντίον του φιλορώσου προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, που οδήγησαν στην ανατροπή του.
Αργότερα ο Τιμοφέγεφ εγκαταστάθηκε στη ρωσική πόλη Τσελιάμπινσκ, 1.800 χλμ. ανατολικά της Μόσχας, όπου ίδρυσε τη μεταφορική εταιρεία, με την έδρα της να βρίσκεται απέναντι από τα τοπικά γραφεία της Ρωσικής Υπηρεσίας Ασφαλείας, όπως αποκάλυψε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Δύο από τους οδηγούς των φορτηγών υπέδειξαν τον Τιμοφέγεφ ως τον άνθρωπο που οργάνωσε τα δρομολόγια και τους ανέθεσε να μεταφέρουν τις ξύλινες κατασκευές. Οταν τα φορτηγά έφτασαν κοντά στις αεροπορικές βάσεις, οι οδηγοί λένε ότι δέχθηκαν κλήσεις από άγνωστο ρωσικό αριθμό και ότι τους ζητήθηκε να σταματήσουν. Εκείνη τη στιγμή, άνοιξαν οι οροφές των φορτηγών, τα drones απογειώθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα και πέταξαν προς τα στρατιωτικά αεροδρόμια όπου έπληξαν τα πολύτιμα για τη Μόσχα αεροσκάφη, κάποια εκ των οποίων έχουν την ικανότητα να φέρουν πυρηνικούς πυραύλους.
Συνολικά καταστράφηκε το 34% των ρωσικών στρατηγικών αεροσκαφών που μεταφέρουν πυραύλους τύπου κρουζ, τα οποία, από την αρχή της εισβολής, έχουν εκτοξεύσει περισσότερους από 3.000 τέτοιους πυραύλους εναντίον μη στρατιωτικών στόχων και υποδομών στην Ουκρανία, εκτιμά η Βορειοατλαντική Συμμαχία. Οπως λένε υψηλόβαθμα στελέχη της, η περίπλοκη αυτή επιχείρηση ανέδειξε τα τρωτά σημεία της Ρωσίας «σε μια στιγμή που ο Πούτιν θεωρεί ότι κερδίζει τον πόλεμο». Η Μόσχα αμφισβητεί τους ισχυρισμούς ότι η Ουκρανία κατάφερε να καταστρέψει τα στρατηγικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη της, λέγοντας πως έχουν υποστεί ζημιές που μπορούν να αποκατασταθούν.
Αντίθετα, αμερικανοί αξιωματούχοι, επικαλούμενοι στοιχεία των μυστικών υπηρεσιών, αναφέρουν ότι τα ουκρανικά drones αχρήστεψαν 20 ρωσικά αεροσκάφη, εκ των οποίων τα 10 καταστράφηκαν πλήρως και τα άλλα 10 έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές.
Η απάντηση της Μόσχας
Εν τω μεταξύ στις πρώτες δηλώσεις του, τέσσερις ημέρες μετά τις επιθέσεις, ο ρώσος πρόεδρος δεν έκανε καμία αναφορά σε αυτές, γεγονός το οποίο αναλυτές αποδίδουν στην πάγια τακτική του να μη συζητά δημόσια τις αδυναμίες της Ρωσίας. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν φαίνεται ότι δεν έμεινε ικανοποιημένος από την τηλεφωνική συνομιλία του με τον αμερικανό ομόλογό του στον απόηχο των επιθέσεων. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι η Μόσχα θα ήθελε να ακούσει τον Ντόναλντ Τραμπ να καταδικάζει τα χτυπήματα στις αεροπορικές βάσεις. Πρόσθεσε ότι ο αμερικανός πρόεδρος πληροφόρησε τον Πούτιν ότι η Ουάσιγκτον δεν είχε ενημερωθεί για τα σχέδια του Κιέβου.
Δημοσιεύματα του αμερικανικού Τύπου επισημαίνουν ότι ο λαλίστατος κατά τα άλλα Τραμπ δεν έχει σχολιάσει δημοσίως την επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης». Ωστόσο, σε ιδιωτικές συζητήσεις ο αμερικανός πρόεδρος εξέφρασε τον θαυμασμό του χαρακτηρίζοντάς την «αρκετά ισχυρή» και «άπαιχτη».
Την ίδια ώρα, η Μόσχα απάντησε με μπαράζ πυραύλων στο σαμποτάζ του Κιέβου, εξαπολύοντας τη μεγαλύτερη επίθεση με drones στην Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου.
