Το τένις είναι από τα πιο ατομικά και ψυχικά απαιτητικά αθλήματα, αλλά για πολλά παιδιά πρωταθλητές, ο πιο σκληρός αντίπαλος δεν βρισκόταν ποτέ στην άλλη πλευρά του φιλέ, αλλά στο ίδιο τους το σπίτι. Ένα ολόκληρο κεφάλαιο της ιστορίας του τένις είναι γραμμένο με σκληρότητα, φόβο και υπερβολικές προσδοκίες και οι πρωταγωνιστές είναι οι γονείς–προπονητές. Από τη Στέφι Γκραφ έως τον Στέφανο Τσιτσιπά, από την Τζένιφερ Καπριάτι έως τις αδελφές Γουίλιαμς, το τένις είναι γεμάτο ιστορίες όπου το όνειρο της επιτυχίας μετατράπηκε σε εφιάλτη, λόγω γονεϊκής καταπίεσης και αυταρχικής προπονητικής.
Χαστούκια
Η Στέφι Γκραφ ήταν μόλις λίγων ωρών, όταν ο πατέρας της Πέτερ Γκραφ δήλωσε ότι η κόρη του θα γινόταν πρωταθλήτρια. Από τα τρία της χρόνια κρατούσε ρακέτα, ενώ σε ηλικία 6 ετών κέρδιζε ήδη τουρνουά. Η απόλυτη δόξα ήρθε το 1988, όταν η Στέφι κέρδισε και τα τέσσερα Grand Slam, καθώς και το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ. Ωστόσο, η επιτυχία είχε τίμημα: δημοσιεύματα αποκάλυψαν πως ο πατέρας της τη χαστούκιζε όταν έκανε λάθη και περηφανευόταν για τη σκληρότητά του.
Παρόμοια – και ακόμη πιο σκοτεινή – είναι η ιστορία του μετέπειτα συζύγου της Γκραφ, Αντρέ Αγκάσι. Ο πατέρας του, Μάικ Αγκάσι, ιρανοαρμενικής καταγωγής, πρώην πυγμάχος, ήταν το αρχέτυπο του αυταρχικού προπονητή-πατέρα. Από τη βρεφική ηλικία, έδενε τη ρακέτα στο χέρι του Αντρέ, τού έφτιαξε γήπεδο στην αυλή και μια μηχανή που εκτόξευε μπάλες με ταχύτητα άνω των 100 χλμ./ώρα. Ο Αντρέ μεγάλωσε με φόβο και πίεση και αργότερα χαρακτήρισε τον πατέρα του «τύραννο».
Η Τζένιφερ Καπριάτι, ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα των 90s, οδηγήθηκε στα όρια από τον πατέρα της, Στέφανο. Εκείνος την πίεζε ασφυκτικά για προπονήσεις και τουρνουά. Ο ίδιος παραδέχτηκε αργότερα πως της άσκησε υπερβολική πίεση. Η υπόθεση Καπριάτι οδήγησε τη WTA σε αλλαγή των κανονισμών για τους ανήλικους αθλητές, επιβάλλοντας περιορισμούς για τους κάτω των 18.
Ένα άλλο τρανταχτό παράδειγμα είναι ο Τζιμ Πιρς, πατέρας της Μέρι Πιρς. Το 1992, μετακόμισε με την οικογένεια στη Γαλλία, για να συνεχίσει η κόρη του την καριέρα της. Ο ίδιος όμως εξελίχθηκε σε μία από τις πιο αρνητικές φιγούρες στον χώρο: φώναζε, προσέβαλε αντιπάλους και γονείς, χτυπούσε ακόμη και φιλάθλους. Σε ένα τουρνουά φώναξε: «Σκότωσέ την, Μέρι!». Η συμπεριφορά του οδήγησε στη δημιουργία του «Κανόνα Τζιμ Πιρς», που επιτρέπει στον διοργανωτή τουρνουά να αποκλείσει μέλη τού περιβάλλοντος ενός παίκτη, ακόμη και τους γονείς του.
Οι αδελφές Βίνους και Σερένα Γουίλιαμς δεν ξέφυγαν από τη σκληρή καθοδήγηση του πατέρα τους, Ρίτσαρντ. Με καταγωγή από τη Λουιζιάνα και παρελθόν γεμάτο φυλετικές διακρίσεις, ο Ρίτσαρντ εκπαίδευσε τις κόρες του με σχέδιο 78 σελίδων. Δεν επέτρεπε σχέσεις, κατέστρεφε τις κούκλες της Βίνους και έγραφε πινακίδες με εντολές στον κήπο. Η προσέγγισή του ήταν στρατιωτική, αλλά ο ίδιος πίστευε πως τις έσωσε από τη φτώχεια και τον ρατσισμό.
Επέστρεψε
Η ιστορία επαναλαμβάνεται και στη σύγχρονη εποχή. Ο κόσμος του τένις, και όχι μόνο, ξέρει καλά ότι ο Στέφανος Τσιτσιπάς έχει ανατραφεί από τον πατέρα του και προπονητή, Απόστολο. Πρόσφατα, όμως, διέκοψε προσωρινά τη συνεργασία με τον πατέρα του και συνεργάστηκε με τον Γκόραν Ιβανίσεβιτς. Λίγο μετά τον αποκάλεσε «δικτάτορα» και δήλωσε ότι δεν ένιωθε καθόλου σε αρμονία μαζί του. Ο Ιβανίσεβιτς, αιφνιδιασμένος, απάντησε: «Με αυτή τη γενιά δεν μπορείς να πεις τίποτα. Κάθε λέξη μεγεθύνεται». Τελικά, ο Τσιτσιπάς επέστρεψε ξανά στον πατέρα του, ο οποίος, όπως είπε ο Ιβανίσεβιτς, «είναι ο μόνος που μπορεί να τον προπονήσει».
Το μοτίβο δεν είναι καινούργιο. Η Σουζάν Λενγκλέν, η οποία κυριάρχησε στο τένις μεταξύ των δύο παγκοσμίων πολέμων, προπονούνταν από τον πατέρα της, ο οποίος την εξανάγκαζε να χτυπάει μαντίλια στο γήπεδο και της έδινε κονιάκ για να ηρεμεί. Πέθανε στα 39 της από λευχαιμία και τα τελευταία της λόγια στους δημοσιογράφους ήταν: «Αφήστε με να ζήσω λίγο».
