Η μεταπολιτευτική παράδοση θέλει τον εκάστοτε πρωθυπουργό να ανεβαίνει στη ΔΕΘ ως «μάγος με τα δώρα». Το καλάθι των παροχών φουσκώνει ή συρρικνώνεται, ανάλογα με την πολιτική συγκυρία και την οικονομική πραγματικότητα, αφήνοντας συχνά βαρύ – ενίοτε οδυνηρό – τίμημα.
Αντί να καταγράψουμε τα συνήθη «θέλω», επιχειρούμε το αντίστροφο: να αναδείξουμε τα «δεν θέλω». Κοινός παρονομαστής των απαντήσεων; Εξαγγελίες όχι αποσπασματικές, αλλά ενταγμένες σε συνεκτικό οδικό χάρτη με διαρκές και δίκαιο αποτύπωμα.
Εξαγγελίες βραχυπρόθεσμης ανακούφισης
Γιάννης Μπρατάκος, Πρόεδρος του ΕΒΕΑ
Στη φετινή ΔΕΘ αυτό που δεν θα ήθελα να ακούσω είναι εξαγγελίες βραχυπρόθεσμης ανακούφισης. Τα μέτρα στήριξης είναι αναμφισβήτητα ωφέλιμα, όμως η ελληνική οικονομία χρειάζεται κάτι βαθύτερο: έναν οδικό χάρτη μεταρρυθμίσεων που θα απαντά στις επόμενες μεγάλες προκλήσεις. Η Ελλάδα έχει ήδη αποδείξει ότι μπορεί να ξεπερνά κρίσεις και να πετυχαίνει· τώρα χρειάζεται ένα νέο κεφάλαιο, ένα ξεκάθαρο όραμα.
Η πρόοδος είναι αναμφισβήτητη: η οικονομία αναπτύσσεται, η ανεργία μειώνεται, οι αγορές μας εμπιστεύονται. Ομως το πραγματικό στοίχημα είναι μπροστά μας: να μετατρέψουμε αυτή την πρόοδο σε διατηρήσιμη ευημερία. Δεν χρειαζόμαστε μόνο διορθωτικές παρεμβάσεις. Χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις που θα κάνουν τη χώρα πιο δυναμική, πιο ανταγωνιστική, πιο εξωστρεφή. Ενα σταθερό φορολογικό περιβάλλον.
Στρατηγικές επενδύσεις στη βιομηχανία, στην καινοτομία, στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Σύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς. Δημόσιο και ιδιωτικός τομέας να συνεργαστούν, όχι απλώς να συνυπάρχουν. Η ΔΕΘ είναι η στιγμή να πούμε ότι η Ελλάδα δεν θα ακολουθεί, θα προηγείται. Οτι μπορούμε να παράγουμε περισσότερο και καλύτερα, να επενδύουμε στο ανθρώπινο κεφάλαιο, να αξιοποιούμε τις δυνάμεις μας στο έπακρο. Η χώρα μας έχει όλες τις δυνατότητες. Αυτό που χρειάζεται είναι σχέδιο, συνέπεια και πίστη στις δυνάμεις μας.
Να μην εξελιχθεί σε φιέστα χωρίς απαντήσεις
Γιώργος Κουτσιμπογεώργος, Πρόεδρος της Ανώτατης Γενικής Συνομοσπονδίας Συνταξιούχων Ελλάδας (ΑΓΣΣΕ)
Δεν θα ήθελα να ακούσω αυτή την κακόηχη λέξη για τα «λεφτόδεντρα». Οχι μόνο γιατί η χώρα παρουσίασε θηριώδη υπερπλεονάσματα της τάξης του 4,8% του ΑΕΠ (11,4 δισ.) το 2024 και πάμε για νέο ρεκόρ φέτος, αλλά κυρίως γιατί αυτά προήλθαν από τη φορολογική αφαίμαξη των συνταξιούχων και εργαζομένων, όλων των καταναλωτών.
«Ματωμένα» πλεονάσματα από τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, με αποτέλεσμα να γίνεται παρακράτηση φόρου 22% σε κάθε ονομαστική αύξηση αποδοχών για μεικτές συντάξεις της τάξης των 830 ευρώ (συν την εισφορά Υγείας 6%), τη διπλή φορολόγηση των συνταξιούχων με την αυθαίρετη και χωρίς προοδευτική κλίμακα επιβολή της Εισφοράς «Αλληλεγγύης» Συνταξιούχου (ΕΑΣ), την ακρίβεια στην αγορά την οποία εκμεταλλεύεται η Εφορία και επί ακριβότερων αγαθών εφαρμόζει υψηλότατους συντελεστές ΦΠΑ (24%). Αυτά επιβάλλεται να διορθωθούν. Γιατί «ΔΕΝ βγαίνουμε».
Δεν θέλω να ακούσω ότι η πολιτεία δεν συμμορφώνεται με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας μην καταβάλλοντας τα αναδρομικά των δώρων (2015-16) με το πρόσχημα ότι η συμμόρφωση κοστίζει…
Δεν θέλω να ακούσω ότι η κυβέρνηση δίνει αύξηση 2,5%, ενώ ο επίσημος πληθωρισμός «τρέχει» με 3%. Οτι 700.000 συνάδελφοί μας δεν θα (ξανα)πάρουν αύξηση με το τρικ της προσωπικής διαφοράς.
Και ένα δικό μας «ΔΕΝ»: Δεν θα θέλαμε η ΔΕΘ να εξελιχθεί σε μια «κυβερνητική φιέστα» χωρίς να πάρουμε απαντήσεις για τα δίκαια αιτήματα των συνταξιούχων.
Οτι θα τιμωρηθεί ο φτωχός επειδή είναι φτωχός
Στράτος Ι. Παραδιάς, Δικηγόρος ΑΠ, πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ
Οτι θα επιβληθεί «φόρος αδράνειας» στις κενές κατοικίες, ότι δηλαδή θα τιμωρηθεί ο φτωχός επειδή είναι φτωχός (που δεν έχει χρήματα να επισκευάσει την κατοικία του για να μπορεί να τη νοικιάζει…). «Διαζύγιο» με τη λογική η σκέψη, «διαζύγιο» με τη μεσαία τάξη το πολιτικό αποτέλεσμα…
Οτι δεν αλλάζει η κλίμακα φορολόγησης των ενοικίων, αλλά παραμένει η ίδια, ή θα γίνει κάποια συμβολική τροποποίησή της που δεν θα άρει τη σημερινή αδικία, και δεν θα αποτελεί κίνητρο για την προσφορά κατοικιών για εκμίσθωση.
Οτι λήγει και δεν παρατείνεται, ούτε επεκτείνεται σε κάθε κατοικία που για οποιονδήποτε λόγο είναι σήμερα εκτός μισθωτικής αγοράς, η διάταξη για την τριετή φορολογική απαλλαγή κάθε νέας μίσθωσης από τη φορολογία εισοδήματος.
Οτι δεν θα ανακοινωθούν μέτρα ουσιαστικής υποβοήθησης των ιδιοκτητών ακινήτων να ανακαινίσουν και να εκσυγχρονίσουν τα ακίνητά τους, σύμφωνα και με τις νέες απαιτήσεις της ΕΕ για εξοικονόμηση ενέργειας που θα ενεργοποιηθούν τα επόμενα χρόνια ως υποχρεώσεις της χώρας μας.
Οτι δεν θα ανακοινωθεί η ρύθμιση για τη δυνατότητα κάθε συναλλασσομένου (π.χ. υποψήφιου ενοικιαστή) να μπορεί ο ίδιος να αποδεικνύει απλά και άμεσα τη φερεγγυότητά του μέσω πιστοποίησης από δημόσια εξουσιοδοτημένο φορέα, ώστε οι ιδιοκτήτες να ενοικιάζουν αμέσως τα σπίτια τους και σε λογική τιμή, βάζοντας τέρμα στη δικαιολογημένη επιφυλακτικότητα των ιδιοκτητών απέναντι σε άγνωστους αντισυμβαλλόμενους.
Η αίσθηση του ανικανοποίητου
Παναγιώτης Ε. Πετράκης, Ομ. καθηγητής ΕΚΠΑ
Η οπτική του αναλυτή οικονομολόγου από αυτή του πολιτικού, που τελικά αποφασίζει, είναι διαφορετική. Ο πολιτικός υπηρετεί τη δημοκρατία που είναι πολίτευμα του μέλλοντος αλλά παίρνει αποφάσεις στο παρόν και υπάρχει πάντα το κριτήριο της επανεκλογής του. Τον κοινωνικό αναλυτή αντιθέτως τον ενδιαφέρει να έχει πρωτίστως κοινωνική αποτελεσματικότητα και να αντιμετωπίζει θέματα του μέλλοντος.
Προφανώς το επίδικο είναι ο διαμοιρασμός των δημοσιονομικών πλεονασμάτων που μπορούν και πρέπει να επιστρέψουν στην κοινωνία αφού αποκτήθηκαν από νέες δημοσιονομικές πηγές (νέο ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο, διαχείριση αμυντικών περιθωρίων). Τα ποσά αυτά υπολογίζονται γύρω στα 2 με 2,4 δισ.
Προφανώς τα ποσά δεν φαίνεται να επαρκούν για την κάλυψη των εισοδηματικών κενών που έχει δημιουργήσει κυρίως η μνημονιακή περίοδος. Μπορεί να έχουμε μια συστηματική βελτίωση της εισοδηματικής μας κατάστασης αλλά κινούμεθα σε μια χαμηλότερη παράλληλη πορεία. Συνεπώς η εξαιρετικά αποσπασματική ενίσχυση των εισοδημάτων μπορεί από μια άποψη να δίνει την αίσθηση της φροντίδας όλων (που είναι σημαντικό πολιτικά) αλλά ταυτοχρόνως μεγεθύνει την αίσθηση του ανικανοποίητου και είναι πολύ εύκολο δημαγωγικά κάποιος να υπερακοντίσει σε απαιτήσεις.
Κατά τη γνώμη μας είναι προτιμότερο να ενισχυθούν με μαζικό τρόπο διαρθρωτικές δράσεις που έχουν εθνική συναινετική διάσταση όπως π.χ. η μείωση της φορολογίας στα πλέον δημιουργικά στρώματα του πληθυσμού, η ενίσχυση της οικογένειας για την απελευθέρωση αργούντος εργατικού δυναμικού και της υπογεννητικότητας, στρατηγικές επενδύσεις (λειψυδρία), bonus παραγωγικότητας στον δημόσιο τομέα.
Οχι ημίμετρα, αλλά τομές και γενναίες αποφάσεις
Σταύρος Καφούνης, Πρόεδρος της ΕΣΕΕ
Στη φετινή ΔΕΘ θα ηχούσε παράταιρο να εξαγγελθούν μέτρα στήριξης της μεσαίας τάξης χωρίς να ενσωματώνουν ρυθμίσεις ειδικά για τις ανάγκες του εμπορικού κόσμου, που είναι ο κύριος εκφραστής της.
Δεν θα ήταν σκόπιμο να ακούσουμε μόνο παραδοχές για την – πράγματι – θετική έως τώρα πορεία της οικονομίας, χωρίς να συνοδεύονται από ουσιαστικές παρεμβάσεις για την ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας, την οποία καθηλώνουν οι μειωμένοι τζίροι, το υπέρογκο λειτουργικό κόστος και η αδυναμία πρόσβασης στη χρηματοδότηση.
Επίσης, θα είναι παράδοξο να ακούσουμε στη ΔΕΘ για το υπό διαμόρφωση νέο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας, χωρίς να έχουν ληφθεί πρόνοιες ώστε το εμπόριο, ο ισχυρότερος κλάδος και μεγαλύτερος εργοδότης της οικονομίας, να λειτουργήσει τα επόμενα χρόνια ως ο καταλύτης και πολλαπλασιαστής της ανάπτυξης όπως μπορεί και πρέπει να είναι ο ρόλος του. Το προειδοποιητικό καμπανάκι για την κατάσταση της αγοράς έχει ηχήσει πολλές φορές από την αρχή της χρονιάς.
Χρειαζόμαστε όχι ημίμετρα, αλλά τομές και γενναίες αποφάσεις, στην κατεύθυνση της πραγματικής ελάφρυνσης των φορολογικών και ασφαλιστικών βαρών και διευκόλυνσης της πρόσβασής τους σε χρηματοδοτικά εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να επενδύσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό, την εξωστρέφεια και την πράσινη μετάβαση.
Με τη χώρα να βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις, ο επιχειρηματικός κόσμος δεν ζητά επί μέρους «διευθετήσεις», αλλά μία ολοκληρωμένη φιλοεπιχειρηματική μεταρρύθμιση, η οποία θα δίνει ανάσα σε χιλιάδες μικρομεσαίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις που σήμερα ασφυκτιούν.
Οι ίδιες υποσχέσεις που δεν συνοδεύονται από πράξεις
Γιώργος Καββαθάς, Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ
Κάθε Σεπτέμβρη, η Διεθνής Εκθεση Θεσσαλονίκης γίνεται βήμα εξαγγελιών, μεγαλόπνοων υποσχέσεων και έντονης επικοινωνιακής προβολής. Ως εκπρόσωποι της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, αυτό που δεν θέλουμε να ακούσουμε ξανά είναι οι ίδιες υποσχέσεις και φράσεις που δεν συνοδεύονται από πράξεις.
Δεν αρκεί να ακούμε ότι «η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας». Αν όντως είμαστε η ραχοκοκαλιά, γιατί παραμένουμε οι πρώτοι που πλήττονται από φορολογικά βάρη, ενεργειακό κόστος και γραφειοκρατία; Οι μικρές επιχειρήσεις δεν χρειάζονται κολακευτικούς χαρακτηρισμούς, αλλά στοχευμένα μέτρα στήριξης. Το ίδιο ισχύει και με τις εξαγγελίες για «μείωση φόρων» που ακούγονται κάθε χρόνο αλλά σπανίως αφορούν τη μικρή και πολύ μικρή επιχειρηματικότητα.
Εξίσου συχνή είναι η διακήρυξη ότι «η ψηφιοποίηση και η καινοτομία είναι μονόδρομος». Συμφωνούμε, όμως η συντριπτική πλειονότητα των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων δεν έχουν τους πόρους για επενδύσεις σε τεχνολογία, ούτε την πρόσβαση σε προγράμματα που συχνά ευνοούν λίγους. Αντί για γενικόλογες αναφορές, χρειαζόμαστε χρηματοδοτικά εργαλεία και προγράμματα προσαρμοσμένα στις δικές μας ανάγκες.
Παρόμοια, ακούμε ότι «η ανάπτυξη θα ωφελήσει όλους», αλλά η εμπειρία δείχνει ότι συχνά μας προσπερνά, αφήνοντάς μας εκτός ίσων όρων ανταγωνισμού, περιορίζοντας την πρόσβασή μας στη χρηματοδότηση και οδηγώντας σε όλο και μεγαλύτερη συγκέντρωση της αγοράς. Οι μικρές επιχειρήσεις δεν ζητούν προνόμια, αλλά σταθερότητα, σεβασμό και δημόσιες πολιτικές που να τις λαμβάνουν υπόψη.
Ενα ακόμη αφήγημα που…
Γιάννης Παναγόπουλος, Πρόεδρος της ΓΣΕΕ
Οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα ΔΕΝ θα ήθελαν να ακούσουν στη ΔΕΘ ένα ακόμη αφήγημα…
…που αγνοεί τις πραγματικές ανάγκες του κόσμου της μισθωτής εργασίας, θεωρώντας ότι η κοινωνία αποτελείται μόνο από μια θολή «μεσαία» τάξη εργοδοτών και εισοδηματιών.
…που θα εξυμνεί την πρακτική του «κράτους-πατερούλη» να κρατά για τον εαυτό του τη ρύθμιση των κατώτατων αμοιβών του ιδιωτικού τομέα και να αντιμετωπίζει με ευχές και παροτρύνσεις προς τους εργοδότες την αύξηση των μέσων αμοιβών, αντί να προτείνει την αποκατάσταση του πλαισίου των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων, το οποίο διαλύθηκε με τους μνημονιακούς νόμους όλων των κυβερνήσεων.
…που αντιμετωπίζει την αναγκαία ενίσχυση των εισοδημάτων ως μια σειρά φορολογικών μικροδιευθετήσεων που δεν καλύπτουν καν τις στοιχειώδεις ανάγκες των νοικοκυριών.
…που απουσιάζει η αναφορά για την ανάγκη ελέγχων στην εργασία για να αντιμετωπιστούν η εργοδοτική ασυδοσία και τα ανεξέλεγκτα πλέον εργατικά ατυχήματα και δυστυχήματα.
…που δεν θέτει ως πρώτιστο στόχο την καταπολέμηση των αυξανόμενων ανισοτήτων.
…που δεν περιέχει σοβαρά μέτρα για την καταπολέμηση του πληθωρισμού κερδών (κομψή απόδοση του πληθωρισμού της απληστίας και αισχροκέρδειας) και της μονοπωλιακής συγκρότησης και καρτελοποίησης της αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών.
…που δεν προωθεί προγράμματα κοινωνικής κατοικίας ως του μόνου μέτρου καταπολέμησης της στεγαστικής κρίσης.
…που αδιαφορεί για την επελαύνουσα εμπορευματοποίηση της παιδείας και της υγείας, η οποία περιθωριοποιεί όλο και μεγαλύτερα τμήματα της κοινωνίας.
Δυστυχώς, όμως, κάτι μας λέει ότι και σε αυτή τη ΔΕΘ το ίδιο αφήγημα θα ακούσουμε…
Το κόστος παραγωγής και την πληρωμή αποζημιώσεων
Μόσχος Κορασίδης, Γενικός διευθυντής της Εθνικής Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών
Το πακέτο μέτρων της ΔΕΘ χρησιμοποιήθηκε και για τη δημιουργία ελπίδας λύσεων των προβλημάτων αγροτών και συνεταιρισμών. Η εμπειρία δείχνει ότι ανακοινώνονται, διαμορφώνουν το πολιτικό κλίμα αρχές Σεπτεμβρίου και εξαντλούνται.
Ο,τι ακούγεται συνήθως αφήνει έξω από τη λύση ζωτικά προβλήματα, ενώ συμβαίνει και το αντίθετο, ό,τι ακούγεται πολύ εύκολα ξεχνιέται, γιατί στις εξαγγελίες συμπεριλαμβάνονται πολλά θέματα χωρίς αξιολόγηση. Ετσι τα ποσά υλοποίησης των εξαγγελιών προσαρμόζονται για να χωρέσουν στο συνολικό πακέτο και έτσι πολλές λύσεις δεν ικανοποιούνται. Για τον λόγο αυτόν ως αγρότες και συνεταιρισμοί δεν θα θέλαμε να ακούσουμε για το κόστος παραγωγής (ενέργεια, εισροές, εφόδια κ.λπ.).
Θα ήταν πολύ ουσιαστικό ο ΔΕΔΔΗΕ να δώσει πρόσβαση στο δίκτυο για τις ΑΠΕ των αγροτών, να διορθωθεί η αγορά των φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων και να μειωθούν οι τιμές. Θα θέλαμε στις σπορές του φετινού φθινοπώρου να δούμε εκλογίκευση των τιμών. Δεν θα θέλαμε να ακούσουμε για ευκολία εξεύρεσης κεφαλαίων με προσιτά επιτόκια. Θα θέλαμε πηγαίνοντας στην τράπεζα να λάβουμε με χαμηλότερο επιτόκιο κεφάλαια κίνησης ή για επενδύσεις.
Δεν θα θέλαμε να ακούσουμε πάλι για τον ΕΛΓΑ και την πληρωμή αποζημιώσεων για τις ζημιές από την κλιματική κρίση. Θα θέλαμε να κληθούμε στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή για να συζητήσουμε επί συνταγμένου σχεδίου νόμου για νέο καθεστώς ΕΛΓΑ που να αντιμετωπίζει τις νέες ζημιές και επαρκή κρατική χρηματοδότηση.
