Η συμμετοχή της Τουρκίας στον μηχανισμό στήριξης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας (SAFE) έχει νόημα χωρίς να είναι βέβαιο ότι έχει λογική.
Νόημα έχει για όσους επιδιώκουν τη δημιουργία ενός διευρυμένου ευρωπαϊκού συστήματος. Το οποίο θα καθίσταται ισχυρότερο από τη συμμετοχή χωρών που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Λογική δεν έχει όταν οι χώρες αυτές καταφανώς δεν συμμερίζονται την ανάγκη ευρωπαϊκής άμυνας, ούτε δείχνουν καμία διάθεση να την υποστηρίξουν. Θέλουν απλώς να πάρουν κανένα φράγκο για την αμυντική τους βιομηχανία.
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στις Βρυξέλλες υποτίθεται ότι διασφαλίζει στην ευρωπαϊκή άμυνα το πρώτο περιορίζοντας τον κίνδυνο να συμβεί το δεύτερο.
Τίποτα δεν διασφαλίζει. Από τη στιγμή που μια πλειοψηφία κρατών έχει αποφασίσει ακόμη και για λόγους σκοπιμότητας να μεταχειρίζεται την Τουρκία σαν σημαντικό εταίρο, τίποτα δεν είναι σαφές και δεδομένο.
Φυσικά η κυβέρνηση αντιτείνει ότι έβαλε στη συμφωνία «ασφαλιστικές δικλίδες». Εννοεί τη μη απειλή πολέμου ή την ανάγκη ομοφωνίας για τη σύναψη συγκεκριμένων συμφωνιών που θα προκύψουν με τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία.
Δεν είμαι καν βέβαιος ότι η Τουρκία το παρατήρησε.
Ουδέποτε η Τουρκία έχει ασχοληθεί με την παραμικρή «ασφαλιστική δικλίδα» και ούτε έχει σκοτιστεί με ενστάσεις που διατυπώνονται εναντίον της.
Κάνει ό,τι νομίζει ότι την εξυπηρετεί και γι’ αυτό άλλωστε οδηγήθηκε σε ναυάγιο η ανόητη ιδέα να μετονομαστεί σε «ευρωπαϊκή χώρα». Δεν είναι.
Αυτό φυσικά δεν απαλλάσσει την κυβέρνηση και την ελληνική πολιτική γενικότερα από την ανάγκη να ενσωματώσουν στην αντιμετώπιση της Τουρκίας τα νέα δεδομένα. Ακόμη και εκείνα που προκύπτουν από μια ευνοϊκή για εκείνη συγκυρία.
Κακά τα ψέματα, συζητούμε για ευρωπαϊκή άμυνα όταν και στα δύο μεγάλα θέματα της εποχής και της περιοχής η Τουρκία είναι με τους «άλλους» (Ουκρανία, Μέση Ανατολή).
Το σόι άμυνα θα είναι αυτή;
Από την άλλη πλευρά βεβαίως οι ενστάσεις δεν αποτελούν πολιτική.
Δεν έχει νόημα λοιπόν να αυτο-αποκλείεται η χώρα από το ευρωπαϊκό περιβάλλον στο όνομα μιας αντίθεσης που πολλοί στην Ευρώπη θεωρούν επιζήμια και δευτερεύουσα.
Δεν θα κάνουμε λοιπόν μούτρα.
Το ζητούμενο όμως είναι να περιοριστεί όσο γίνεται η εμπλοκή της Τουρκίας στα ευρωπαϊκά πράγματα, αν δεν συνοδευτεί από ισχυρές εγγυήσεις ότι θα συμπεριφερθεί σαν σύγχρονη ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Και επειδή τέτοιες εγγυήσεις και τέτοιες συμπεριφορές δεν πρόκειται να δοθούν ή να υπάρξουν, τότε θα μπορέσει η ευρωπαϊκή άμυνα να οικοδομηθεί εκ των πραγμάτων πάνω σε βάσεις που θα έχουν και νόημα και λογική.
