Αυξημένη μεταβλητότητα, με συχνές εναλλαγές στη διάθεση για ανάληψη επενδυτικού κινδύνου, παρατηρείται στις διεθνείς αγορές, απόρροια των αμφιλεγόμενων και κατά το δοκούν ορισμένες φορές τοποθετήσεων του Ντόναλντ Τραμπ που ανεβοκατεβάζουν ταχύτατα τα περιουσιακά στοιχεία, με αποτέλεσμα τρισεκατομμύρια δολάρια να αλλάζουν χέρια.
Τις πρώτες 100 ημέρες της νέας διακυβέρνησής του, σύμφωνα με αναλυτές, αγορές και οικονομίες ανέβηκαν στο «τρενάκι του τρόμου» με οδηγό τον «Πορτοκαλί Ανδρα» (Orange man), όπως είναι μεταξύ άλλων το παρατσούκλι του προέδρου των ΗΠΑ στους επενδυτικούς κύκλους.
Καταφύγια
Η πτώση του δολαρίου, των αμερικανικών μετοχών και η αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων, δηλαδή του κόστους δανεισμού των ΗΠΑ, παραπέμπουν μάλιστα περισσότερο σε ευάλωτες στην κρίση αναδυόμενες αγορές παρά στην ηγέτιδα δύναμη του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, ενώ το να πέφτουν ταυτόχρονα αμερικανικές μετοχές, ομόλογα και δολάριο τα τελευταία 25 χρόνια συνέβη μόνο το 2008 με την κατάρρευση της Lehman Brothers.
Κλασικά ασφαλή καταφύγια, όπως ο χρυσός, το ελβετικό φράγκο και το γεν Ιαπωνίας, έχουν πάντως σημειώσει σημαντική άνοδο τις πρώτες 100 ημέρες του νέου προέδρου.
Προπύργιο
Τις τελευταίες ημέρες, μετριάζοντας για μία ακόμη φορά τις τοποθετήσεις του, ο αμερικανός πρόεδρος έστειλε σήμα ότι δεν σχεδιάζει να απομακρύνει από τη θέση του τον πρόεδρο της Federal Reserve Τζερόμ Πάουελ, ο οποίος αποτελεί σταθεροποιητική δύναμη για την αγορά, η οποία έχει κλονιστεί από τη χαοτική πολιτική του Τραμπ, με την ανεξαρτησία της Fed είναι ένα από τα τελευταία προπύργια του χρηματοπιστωτικού συστήματος στον ανεπτυγμένο κόσμο, με την αξιοπιστία της ως πιο ισχυρής κεντρικής τράπεζας του κόσμου να βασίζεται ακριβώς στην ιστορική της ανεξαρτησία.
Επίσης, εμφανίζεται πρόθυμος να ακολουθήσει μια πιο συγκρατημένη προσέγγιση στις εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Κίνα. Πρώτα, η «Wall Street Journal» μετέδωσε την πληροφορία ότι οι ΗΠΑ εξετάζουν τη σημαντική μείωση των δασμών στις κινεζικές εισαγωγές μεταξύ 50% και 65% και ιδίως σε προϊόντα που δεν θεωρούνται στρατηγικής σημασίας. Και λίγο μετά οι «Financial Times» έγραψαν ότι ο Λευκός Οίκος σκέφτεται να περιορίσει τους δασμούς στα αυτοκίνητα.
Αναλυτές εκτιμούν πως το περιορισμένο ράλι ανακούφισης που ακούστηκε, αφότου ο Τραμπ και μέλη του οικονομικού επιτελείου του υιοθέτησαν πιο συμφιλιωτικό τόνο, βλέποντας τη ζημιά που κάνει ο εμπορικός πόλεμος στις αγορές, δύσκολα θα έχει συνέχεια. Η ραγδαία άνοδος του χρυσού φέτος υποδηλώνει εξάλλου, όπως αναφέρουν οι αναλυτές, πως οι αγορές έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ από ποτέ, ενώ το στοίχημα του «Trump Trade» που έπαιξαν οι επενδυτές κατά την επάνοδό του στην εξουσία έχει εξελιχθεί σε ένα αφήγημα του «sell America».
Αμφισβητήσεις
Οι εμπορικές εντάσεις αναστάτωσαν τις αγορές και διέβρωσαν την εμπιστοσύνη στις δολαριακές επενδύσεις, με τους επενδυτές να αμφισβητούν τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των «ασφαλών» κρατικών ομολόγων, κάνοντας ορισμένους αναλυτές να αποφανθούν πως ο χρυσός είναι πλέον «το μόνο πραγματικά ασφαλές περιουσιακό στοιχείο που έχει απομείνει».
Αν και οι αγορές έχουν ανακάμψει από τα χαμηλά της 2ας Απριλίου – την «ημέρα της αμερικανικής οικονομικής ανεξαρτησίας» των δασμών Τραμπ –, για την Capital Economics, καθώς η αποκλιμάκωση των δασμών έχει σε μεγάλο βαθμό προεξοφληθεί και αξιωματούχοι από όλες τις πλευρές τονίζουν ότι η επίτευξη συμφωνιών για κάτι τέτοιο απέχει σημαντικά, ακόμα και εάν ΗΠΑ και Κίνα καταλήξουν σε κάποια συμφωνία, οι δασμοί στις κινεζικές εισαγωγές των ΗΠΑ θα παραμείνουν γύρω στο 50%-60%, που είναι ένα ιστορικά υψηλό επίπεδο.
Ανταγωνισμός
Επιπλέον, η πιθανότητα οι δασμοί σε στρατηγικά σημαντικούς κλάδους να παραμείνουν σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα, υπενθυμίζει ότι ακόμα και εάν ο εμπορικός πόλεμος αποκλιμακωθεί, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου παραμένουν σε έναν ανταγωνισμό υπερδυνάμεων. Επομένως, ακόμα και εάν υπάρξει κάποια συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου, οι βαθύτερες εντάσεις θα παραμείνουν. Η Κίνα απαιτεί εξάλλου από τις ΗΠΑ να ανακαλέσουν όλους τους μονομερείς δασμούς δηλώνοντας ότι δεν υπάρχουν συνομιλίες για την επίτευξη εμπορικής συμφωνίας.
Η Capital Economics εκτιμά μάλιστα πως εν μέσω αυξημένης μεταβλητότητας ο δείκτης-σηματωρός των διεθνών μετοχικών τάσεων S&P 500 μπορεί να βρεθεί στις 5.500 μονάδες στα τέλη του έτους, με τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων πιθανότατα να κινούνται ως το 4,5% το ίδιο διάστημα.
Συστάσεις
Στο βασικό σενάριο της UBS (10% καθολικοί δασμοί και περίπου 60% – κατόπιν διαπραγματεύσεων – στην Κίνα), η ανάπτυξη, η εσωτερική ζήτηση και τα εταιρικά κέρδη θα πληγούν, συστήνοντας στους επενδυτές να «μειώνουν τις θέσεις τους στα ράλι των αγορών», την ώρα που οι αποτιμήσεις αναμένεται να προσαρμοστούν ακόμη χαμηλότερα καθώς ο αμερικανικός εξαιρετισμός θα συνεχίσει να υποχωρεί. «Θα δυσκολευτείτε πολύ να βρείτε έναν οικονομολόγο που να πιστεύει ότι αυτό το επίπεδο δασμών και εμπορικού προστατευτισμού είναι μια καλή ιδέα» ανέφεραν αναλυτές της αγοράς.
Η αυξημένη μεταβλητότητα παραμένει χαρακτηριστικό και της ελληνικής αγοράς, με μια ομάδα traders και επενδυτών να ψάχνουν ευκαιρίες για να πάρουν κέρδη όταν η αγορά ανεβαίνει, ενώ άλλοι θεωρούν πως οι προοπτικές της εγχώριας αγοράς, απόρροια των αποτιμήσεων, του ρυθμού ανάπτυξής της οικονομίας και των εταιρικών κερδών, θα συνεχίσουν να στηρίζουν το ελληνικό χρηματιστήριο.
Στην Ελλάδα
Η χρηματιστηριακή αξία των ελληνικών μετοχών αυξήθηκε κατά 14 δισ. ευρώ από την αρχή του έτους, με την κεφαλαιοποίηση της αγοράς να αντιπροσωπεύει το 39% του ΑΕΠ της χώρας έναντι του 83% του μέσου όρου των ευρωπαϊκών αγορών, ενώ έχει ξεκινήσει και η διαδικασία ανάκτησης του ΧΑ του στάτους της ανεπτυγμένης αγοράς. Παράλληλα, η Barclays θεωρεί πως οι συνεχείς αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών τραπεζών από τους οίκους αξιολόγησης καθιστούν ελκυστικά και τα ομόλογα υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας (senior preferred) των ελληνικών τραπεζών, τα οποία έχουν πλέον καταστεί επιλέξιμα σε ορισμένους διεθνείς δείκτες επενδυτικής βαθμίδας.
Ενας νέος κόσμος
Για την BlackRock, εδώ και μερικά χρόνια οι «μεγα-δυνάμεις» που διαμορφώνουν τον παγκόσμιο καμβά – όπως η γεωπολιτική κατακερματισμένη τάξη πραγμάτων – δημιουργούν έναν νέο κόσμο, με τη νέα εμπορική πολιτική των ΗΠΑ να προστίθεται ως καταλύτης σε αυτόν τον μετασχηματισμό. Αυτό δεν είναι ένας επιχειρηματικός κύκλος, αλλά μια μακροπρόθεσμη διαρθρωτική αλλαγή. Εγείρει μεγάλα ερωτήματα σχετικά με την πορεία των παγκόσμιων αγορών, καθιστώντας τις μακροπρόθεσμες προσδοκίες πιο ευαίσθητες στις βραχυπρόθεσμες ειδήσεις.
Ο υψηλότερος πληθωρισμός και τα διαρθρωτικά υψηλότερα επιτόκια σε μια εποχή αυξημένου χρέους δημιουργούν μια «εύθραυστη ισορροπία» ακόμη και για τα αμερικανικά ομόλογα, που είναι ευάλωτα στις μεταβολές της επενδυτικής εμπιστοσύνης, δεδομένου μάλιστα πως το 30% του χρέους των ΗΠΑ βρίσκεται στα χέρια ξένων επενδυτών.
Γιατί ο χρυσός σημειώνει ιστορικά υψηλά
Σε μια περίοδο που οι χρηματιστηριακές αγορές έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά ασταθείς, ο χρυσός με κέρδη 26% φέτος βρέθηκε σε ιστορικά υψηλά, διαδραματίζοντας πολύτιμο ρόλο διαφοροποίησης στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια, την ώρα που ανταγωνιστικά στοιχεία ενεργητικού, όπως τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και το δολάριο, σημειώνουν πτώση, αποτελώντας και επενδυτικό καταφύγιο λόγω αυξημένων φόβων για πιθανά σοκ στις οικονομίες από πολιτικές Τραμπ που μεταβάλλουν τις ισορροπίες στο παγκόσμιο εμπόριο και στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Σύμφωνα με τη Fidelity International, η ισχυρή απόδοση του χρυσού μέχρι στιγμής φέτος σημαίνει ότι όποιος θέλει να αγοράσει τώρα θα πληρώσει υψηλό τίμημα – αλλά ερώτημα αποτελεί αν θα ανταμειφθεί με ακόμη υψηλότερες τιμές στο μέλλον. Η αβεβαιότητα που οδήγησε στην εκτίναξη των τιμών φαίνεται πάντως απίθανο να εξαφανιστεί, ενώ η θέση του χρυσού ως αντιστάθμιση κινδύνου σε έναν αβέβαιο κόσμο φαίνεται να ενισχύεται μετά τα γεγονότα του τρέχοντος έτους.
Αναμένει ισχυρή ζήτηση
Για τους αναλυτές της Fidelity International, σε όλους θέλουν να επιτύχουν διαφοροποίηση του επενδυτικού τους χαρτοφυλακίου το 5%-10% θα μπορούσε να περιλαμβάνει θέσεις στο πολύτιμο μέταλλο είτε μέσω διαπραγματεύσιμων αμοιβαίων κεφαλαίων (ETFs) χρυσού είτε μέσω εξειδικευμένων αμοιβαίων μετοχών εξόρυξης χρυσού. Οι αναλυτές της Goldman Sachs προβλέπουν τώρα ότι ο χρυσός θα κυμανθεί στα 3.700 δολάρια ανά ουγγιά μέχρι το τέλος του έτους και στα 4.000 δολάρια ανά ουγγιά μέχρι τα μέσα του 2026.
Η UBS που «βλέπει» την τιμή του χρυσού στα 3.500 δολ. στο τέλος του έτους, αναμένει ισχυρή ζήτηση από διάφορα τμήματα της αγοράς – συμπεριλαμβανομένων των κεντρικών τραπεζών, των διαχειριστών μακροπρόθεσμων περιουσιακών στοιχείων, των μακροοικονομικών κεφαλαίων, του ιδιωτικού πλούτου και των ιδιωτών επενδυτών – καθώς το μεταβαλλόμενο εμπορικό και γεωπολιτικό περιβάλλον ενισχύει την ανάγκη για ασφαλείς επενδύσεις. Η JP Morgan εκτιμά ότι το πολύτιμο μέταλλο θα κυμανθεί κατά μέσο όρο στα 3.675 δολάρια ανά ουγγιά στο τέταρτο τρίμηνο του 2025 και θα φτάσει τα 4.000 δολάρια το δεύτερο τρίμηνο του 2026. Αλλοι αναλυτές πάντως εμφανίζουν ήπια αρνητική θέση, καθώς θεωρούν πως η τιμή του χρυσού έχει ενσωματώσει σε μεγάλο βαθμό ένα γεωπολιτικό premium, με αποτέλεσμα σε περίπτωση τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία ή αποκλιμάκωσης των εμπορικών πολέμων να αναμένεται να προκαλέσει ισχυρή κατοχύρωση κερδών και επιθετικές πωλήσεις ώστε να καλυφθούν άλλες θέσεις τους (margin calls).
Διαχειριστές κεφαλαίων εκτιμούν ωστόσο πως σε μια περίοδο μειούμενης εμπιστοσύνης στα αμερικανικά περιουσιακά, την ώρα που οι αγορές θεωρούν τον εμπορικό πόλεμο του Τραμπ ως στρατηγικό λάθος, η ανεξαρτησία του χρυσού από οποιαδήποτε νομισματική ή δημοσιονομική πολιτική έχει ενισχύσει τη γοητεία του.
