Η Κομισιόν άναψε το πράσινο φως και η ελληνική κυβέρνηση θα κληθεί το αμέσως επόμενο διάστημα να αποφασίσει αν θα προχωρήσει στη στήριξη επιχειρήσεων που επλήγησαν ανεπανόρθωτα από την υγειονομική κρίση χορηγώντας τους κεφάλαια, αποκτώντας συμμετοχή σε αυτές ή ακόμη και τον πλήρη έλεγχό τους, εφόσον οι σημερινοί τους μέτοχοι αδυνατούν να συνεισφέρουν χρήματα για τη διάσωσή τους. Η κρατική βοήθεια απενοχοποιείται, πλέον, στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης μπροστά στον κίνδυνο να εξαγοραστούν εταιρείες κρατών-μελών αντί πινακίου φακής από τρίτες χώρες. Η επίτροπος Ανταγωνισμού και αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργκρέτε Βεστάγκερ ήταν ξεκάθαρη: «Δεν είναι πρόβλημα να δρουν τα κράτη-μέλη όταν προκύπτει ανάγκη για να αποτρέψουν την εξαγορά επιχειρήσεων από ξένους». Μάλιστα είναι τόσο μεγάλη η ανησυχία των Βρυξελλών που αν ένα κράτος-μέλος αδυνατεί να αποτρέψει μια τέτοια εξαγορά, ενθαρρύνει άλλα κράτη-μέλη να το πράξουν. Αρκεί να μην περάσουν σε ξένα χέρια (βλέπε κινεζικά). Ταμείο στήριξης Ηδη η γερμανική κυβέρνηση δημιούργησε ταμείο με δύναμη πυρός 100 δισ. ευρώ με αποκλειστικό σκοπό τη στήριξη ιδιωτικών επιχειρήσεων με εξαγορές μετοχών ώστε να αποτραπεί η χρεοκοπία τους ή η εξαγορά τους από ξένες εταιρείες. «Το κράτος δεν θα αφήσει τις επιχειρήσεις του να γίνουν βορά σε ξένα funds» δήλωσε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Π. Αλτμάιερ», μην αφήνοντας περιθώρια παρερμηνειών. Να είναι «όρθιες» Στην Ελλάδα υπάρχουν κλάδοι στρατηγικής σημασίας οι οποίοι έχουν πληγεί από την κρίση του κορωνοϊού και υπό προϋποθέσεις το κράτος θα μπορούσε να τους συνδράμει σε συνεργασία με τους υφιστάμενους μετόχους ή και μόνο του προχωρώντας σε ένα κύμα αποκρατικοποιήσεων. Δεν είναι προτεραιότητα για το οικονομικό επιτελείο, αλλά προϊόντος του χρόνου, με τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης να διογκώνονται, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Και αυτό γιατί υπάρχουν κλάδοι και εταιρείες με πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση του ΑΕΠ και θα πρέπει να είναι «όρθιες» την επόμενη μέρα του κορωνοϊού ώστε η επανεκκίνηση της οικονομίας να γίνει σε στέρεες βάσεις, κάτι που επιθυμεί πρώτη από όλους ή ίδια η κυβέρνηση. Απλετα διαθέσιμα κεφάλαια δεν υπάρχουν, αλλά το μαξιλάρι ασφαλείας των 35 δισ. δίνει μια τέτοια δυνατότητα, με την προϋπόθεση βεβαίως να μη «γυρίσει» ελλειμματικός ο προϋπολογισμός. Μεμονωμένα αιτήματα αλλά και αιτήματα φορέων έχουν φτάσει στο οικονομικό επιτελείο, τα οποία και εξετάζονται. Πρώτα τα ξενοδοχεία Δυνητικά ένας κλάδος που θα μπορούσε να τύχει κρατικής βοήθειας είναι αυτός των ξενοδοχείων. Οχι βεβαίως για να σωθούν οι ξενοδόχοι, αλλά η ίδια η οικονομία. Το τουριστικό προϊόν αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 20% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ το πραγματικό του αποτύπωμα στην εθνική οικονομία ενδέχεται να αγγίζει ακόμα και το 30% του ΑΕΠ. Αντιπροσωπεύει ήδη το 37% των θέσεων απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων όσων συνδέονται έμμεσα με τον τουρισμό. Από τους ψαράδες που πωλούν τα ψάρια τους, τις βιομηχανίες που τροφοδοτούν τις μονάδες με προϊόντα διατροφής και προσωπικής περιποίησης, αλλά κυρίως τον χώρο των κατασκευών και της οικοδομής, που συντηρούνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό. Μπορεί ο στόχος της χώρας να είναι η «στροφή» σε ένα πιο παραγωγικό μοντέλο με λιγότερη εξάρτηση από τις υπηρεσίες, αλλά μέχρι να υλοποιηθεί αυτή η αλλαγή, ο τουρισμός θα παραμένει βασική πηγή εσόδων για τη χώρα. Αλλος ένας κλάδος στρατηγικής σημασίας για την ελληνική οικονομία είναι η ακτοπλοΐα, που επίσης πλήττεται βαθιά από τον κορωνοϊό. Το μεταφορικό έργο σε εκατοντάδες νησιά δεν πρέπει να απειληθεί από τα συντρίμμια που θα αφήσει στον κλάδο η υγειονομική κρίση. Μάλιστα, πολλοί μνηστήρες καραδοκούν για να αποκτήσουν τις ελληνικές εταιρείες με αστεία τιμήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και προ της κρίσης του κορωνοϊού είχε τεθεί τόσο από την κυβέρνηση του ΣYΡΙΖΑ όσο και από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας βέτο στην πώληση της Attica Συμμετοχών (Superfast, Blue Star Ferries, Hellenic Seaways) από τη MIG και την Τράπεζα Πειραιώς σε κεφαλαιούχους που δεν είναι Ελληνες. «Παράθυρο» Επίσης πολλοί υποστηρίζουν πως η Κομισιόν με την προτροπή της προς τα κράτη-μέλη να προχωρήσουν σε κρατικοποιήσεις ανοίγει ένα μεγάλο «παράθυρο ευκαιρίας» για να ληφθούν δραστικά μέτρα εξυγίανσης και για τις τράπεζες. Η ξεκάθαρη λύση για τις ελληνικές τράπεζες που βαρύνονται από επισφάλειες 75 δισ. ευρώ θα ήταν η διαγραφή των κόκκινων δανείων και η ανάληψη των ζημιών, ενδεχομένως και με τη συνδρομή ενός κουρέματος καταθέσεων. Μια επώδυνη λύση με τεράστιο πολιτικό κόστος. Τώρα, υπολογίζεται πως με ένα ποσό 15 δισ. ευρώ από τα χρήματα των φορολογουμένων οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιούνται και το κράτος γίνεται μέτοχος σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με κεφαλαιακούς δείκτες κοντά στο 20%, με άκρως διαχειρίσιμες επισφάλειες και έτοιμα να διαδραματίσουν τον αναπτυξιακό τους ρόλο χρηματοδοτώντας τις επιχειρήσεις με φθηνό χρήμα. «Εθνικός» μεταφορέας Ενδεχομένως κρατική βοήθεια θα μπορούσε να ζητήσει και η Aegean, που είναι ουσιαστικά «εθνικός» μεταφορέας, σύμφωνα με τα μερίδια αγοράς που διαθέτει, αλλά προς το παρόν δεν τίθεται τέτοιο θέμα, καθώς η εταιρεία έχει ρευστότητα και γραμμές χρηματοδότησης που μπορούν να τη διατηρήσουν στη ζωή για πάνω από έξι μήνες, παρά το γεγονός ότι το μεταφορικό της έργο έχει περιοριστεί σε ποσοστό άνω του 90%. Από Απρίλιο έως Ιούνιο θα χρειαστούν 12-14 δισ. από το «μαξιλάρι» Ανέπαφο έμεινε το «μαξιλάρι» των 35 δισ. ευρώ τον Μάρτιο, αλλά σύμφωνα με κορυφαία πηγή του υπουργείου Οικονομικών, από τον Απρίλιο έως τέλος Ιουνίου θα χρειαστούν 12-14 δισ. από τα 20 δισ. ευρώ που είναι κατατεθειμένα σε repos και είναι διαθέσιμα με την έγκριση των Βρυξελλών. Τον Μάρτιο 2020 στον προϋπολογισμό το σύνολο των καθαρών εσόδων ήταν 3,64 δισ. ευρώ, αυξημένο καθώς το Δημόσιο εισέπραξε από την Τράπεζα της Ελλάδος το ποσό των 779 εκατ. ευρώ που αφορά το μέρισμα (528 εκατ. ευρώ) και τα έσοδα από ANFAs & SMPs (251 εκατ. ευρώ). Πώς θα χρηματοδοτηθούν οι ΜμΕ Κεφάλαια ικανά για να μοχλεύσουν δανεισμό άνω του 1 δισ. ευρώ θα διαθέτουν τα Ταμεία Επιχειρηματικότητας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας ώστε να χρηματοδοτηθούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις την επόμενη μέρα. Αυτό αναγγέλλει με δηλώσεις του στο «Βήμα» ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης, ο οποίος ταυτόχρονα κάνει γνωστό ότι μέσω των Ταμείων Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ) θα είναι ευνοϊκός ο δανεισμός των επιχειρήσεων, με επιδοτούμενα μάλιστα επιτόκια. Η ΕΑΤ, σύμφωνα με τον κ. Τσακίρη, ήδη με εγγυήσεις ύψους 2 δισ. ευρώ έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει τραπεζικό δανεισμό της τάξεως των 7 δισ. ευρώ στις επιχειρήσεις που θα χρειαστούν χρηματοδότηση για την ανάκαμψή τους μετά το lockdown. Ο βασικός κανόνας με τον οποίο η Αναπτυξιακή Τράπεζα, όπως συμβαίνει και με τις αντίστοιχες της Γερμανίας ή της Γαλλίας, παρέχει ρευστότητα είναι να μη κάνει απευθείας χρηματοδοτήσεις αλλά μέσω ενδιάμεσων χρηματοδοτικών φορέων. Τέτοια μπορεί να είναι funds, τα οποία μετέχουν σε μετοχικά κεφάλαια εταιρειών.