Υψηλούς στόχους για την επιστροφή επιπλέον 50.000 νέων που έφυγαν στο εξωτερικό κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης έχει θέσει ως στόχο η κυβέρνηση έως το 2027, αφενός υιοθετώντας οικονομικά κίνητρα για τη μετεγκατάσταση και αφετέρου επιστρατεύοντας μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες προσφέρουν θέσεις υψηλής ειδίκευσης με ικανοποιητικές αμοιβές.
Για τον λόγο αυτόν η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως έχει αποδοθεί σε μια «μαραθώνια» περιοδεία σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης επικεφαλής μεγάλων ελληνικών εταιρειών προκειμένου να ενημερώσει όσους θέλουν να επιστρέψουν για τις ευκαιρίες απασχόλησης, αλλά και για τα κίνητρα μετεγκατάστασης που τους παρέχονται. Μάλιστα εντός των επόμενων μηνών ανάλογη εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί και στη Νέα Υόρκη.
Το «κύμα επιστροφής»
Ηδη από το 2019 έχει καταγραφεί ένα αυξημένο «κύμα επιστροφής» και επαναπατρισμού των νέων, με έξι στους δέκα να επιλέγουν και να εμπιστεύονται την Ελλάδα για τη συνέχεια του επαγγελματικού αλλά και του προσωπικού βίου τους. Τα επίσημα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι έως το 2023 είχαν επιστρέψει 422.688 από τους περίπου 659.547 νέους που έφυγαν στο εξωτερικό κατά την περίοδο 2010-2023. Δηλαδή ποσοστό 64%.
Μάλιστα κατά το 2023 καταγράφηκαν – για πρώτη φορά από το 2009 – περισσότερες επιστροφές απ’ ό,τι αποχωρήσεις.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το στοιχείο σύμφωνα με το οποίο μετά το 2020 περίπου 6.000 συμπολίτες μας του εξωτερικού αξιοποίησαν τα φορολογικά κίνητρα που παρέχονται και επέστρεψαν στην πατρίδα.
Οικογενειακοί λόγοι
Ωστόσο σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και της Kapa Research, ο πρωταρχικός λόγος για την επιστροφή τους δεν ήταν οι επαγγελματικές και οικονομικές προοπτικές, αλλά οι προσωπικοί και οικογενειακοί λόγοι.
Παρά ταύτα, η θετική πορεία της χώρας λειτούργησε ως έξτρα κίνητρο επαναπατρισμού για ένα σημαντικό ποσοστό. Το 38% σημείωσε πως η βελτίωση της ελληνικής οικονομίας επηρέασε πάρα πολύ ή αρκετά στην απόφασή τους να επιστρέψουν, ενώ το 23% δήλωσε ότι η εύρεση θέσης εργασίας στην Ελλάδα με αντίστοιχες αποδοχές και προοπτικές με το εξωτερικό διαδραμάτισε πάρα πολύ ή αρκετά σημαντικό ρόλο.
Πάντως προς την κατεύθυνση αυτή η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει μέτρα-κίνητρα για να διευκολύνει όσους επιθυμούν να επιστρέψουν, με σημαντικότερο αυτό που προβλέπει την έκπτωση κατά 50% επί του εισοδήματός τους για τα πρώτα επτά έτη. Αφορά τα φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα.
Το προφίλ
Σε έρευνα του BrainReGain που πραγματοποιήθηκε το 2023, «φιλοτεχνείται» το προφίλ των Ελλήνων που βρίσκονται στο εξωτερικό όπου και εργάζονται μετά την οικονομική κρίση. Η πλειονότητά τους βρίσκεται στη Μεγάλη Βρετανία, στη Γερμανία και στην Ολλανδία. Είναι άνω των 35 ετών και επιθυμούν την επιστροφή στη χώρα.
Οι τομείς απασχόλησής τους περιλαμβάνουν την τεχνολογία (19%), την ακαδημαϊκή κοινότητα (10%) και τον χώρο της υγείας (10%).
Οι Ελληνες που επιθυμούν να επιστρέψουν συνήθως έχουν υψηλή εξειδίκευση και σημαντική επαγγελματική εμπειρία.
Τα βασικότερα επαγγέλματα για τα οποία δίνουν βιογραφικά στις ελληνικές εταιρείες είναι στελέχη Πληροφορικής, οικονομικοί αναλυτές, μηχανικοί, επαγγελματίες διοίκησης, προγραμματιστές και λογιστές.
Η ποιότητα ζωής
Οι ανταγωνιστικές αμοιβές, οι συνθήκες εργασίας, η ποιότητα ζωής αλλά και η προσαρμογή στον νέο τρόπο οργάνωσης της εργασίας (ψηφιακοί νομάδες, υβριδικά συστήματα εργασίας κ.λπ.) αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες προσέλκυσης των ταλέντων.
Το 55% των ερωτηθέντων αξιολογούν την Ελλάδα ως «έναν καλό τόπο για να ζει κανείς», κάτι που αναδεικνύεται και στα επιμέρους χαρακτηριστικά της χώρας μας, όπου ξεχωρίζει η ποιότητα ζωής, με το ποσοστό θετικής γνώμης να ανέρχεται σε 56%.
Τα φορολογικά κίνητρα δεν αποτέλεσαν σημαντικό λόγο επιστροφής, καθώς το 84% όσων συμμετείχαν στην έρευνα δεν τα εκμεταλλεύτηκε.
Οι περισσότεροι (ποσοστό 73%) δήλωσαν ότι η εμπειρία στο εξωτερικό τούς έκανε πιο ανταγωνιστικούς και εφαρμόζουν στην τωρινή τους εργασία (ποσοστό 74%) την τεχνογνωσία και τις δεξιότητες που απέκτησαν εκείνη την περίοδο.
Αποδοχές
Το εργατικό δυναμικό που επέστρεψε ήταν υψηλά καταρτισμένο και υψηλά αμειβόμενο, με το 58% των εργαζομένων να έχει μηνιαίες αποδοχές άνω των 3.000 ευρώ (μεικτά), γεγονός που σχετίζεται με το διαφορετικό κόστος ζωής.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στην Ελλάδα πια οι μηνιαίες τους αποδοχές (μεικτά) διαμορφώνονται σε αρκετά υψηλά επίπεδα, με το 44% να λαμβάνει αποδοχές άνω των 1.500 ευρώ, το 27% από 1.501 έως 3.000 ευρώ, το 17% από 3.001 ευρώ και άνω.
