Ζήτημα χρόνου και κατάλληλης «ευκαιρίας» ήταν η τζιχαντιστική επίθεση εναντίον αμερικανών στρατιωτικών στη Συρία, η πρώτη υπό το καθεστώς του μεταβατικού προέδρου Αχμέντ αλ Σάρα. Η Ουάσιγκτον και το καθεστώς της Δαμασκού απέδωσαν την επίθεση στην οργάνωση Ισλαμικό Κράτος (ISIS), η οποία ανασυγκροτείται σε ερημικές περιοχές της κεντρικής Συρίας, όμως δεν αποκλείεται, οι δράστες να είναι τζιχαντιστές, που αποσχίσθηκαν από την οργάνωση του ισχυρού άνδρα της χώρας, πρώην πολέμαρχου της Αλ Κάιντα, με το ψευδώνυμο Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι.
Οι Αμερικανοί κάνουν λόγο για «διείσδυση του ISIS» στις συριακές δυνάμεις ασφαλείας, που αποτελούνται όμως, κατά κύριο λόγο, από πρώην αντικαθεστωτικούς και τζιχαντιστές διαφόρων «αποχρώσεων», τους οποίους συσπείρωσε γύρω του ο Τζολάνι καταφέρνοντας τελικά να ανατρέψει, πέρυσι τέτοια εποχή, το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ.
Η επίθεση στην Παλμύρα
Υποτίθεται ότι το στέλεχος των συριακών δυνάμεων ασφαλείας, που σκότωσε δυο αμερικανούς λοχίες και έναν αμερικανό μεταφραστή, σε βάση στην Παλμύρα, το περασμένο Σάββατο, ήταν ύποπτος για «εξτρεμιστική συμπεριφορά» και επρόκειτο να αποστρατευτεί την επόμενη ημέρα. Ο άνδρας αυτός -παρότι ύποπτος- κατάφερε να «διεισδύσει» ή να στήσει καρτέρι «έξω από το κτίριο», όπου γινόταν συνάντηση μεταξύ αξιωματικών της νέας Συρίας και αμερικανικής αντιπροσωπείας, με αντικείμενο την καταπολέμηση του ISIS. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του Ισλαμικού Κράτους, είχε συγκροτηθεί εσπευσμένα μια νέα δύναμη 5.000 ανδρών, στην οποία παρεισέφρησε ο δράστης της επίθεσης στην Παλμύρα, όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του συριακού υπουργείου Εσωτερικών. Ο δράστης, που φέρεται ότι είχε «διασυνδέσεις» με το Ισλαμικό Κράτος, τραυμάτισε ακόμα τρεις Αμερικανούς και δύο Σύριους, πριν πέσει νεκρός από τις σφαίρες. Οι συριακές αρχές λένε ότι συνέλαβαν πέντε ομοϊδεάτες του στην ευρύτερη περιοχή.
Ο ISIS ανέλαβε χθες την ευθύνη για μια άλλη επίθεση, κατά περιπόλου στην επαρχία Ιντλίμπ, την Κυριακή, στην οποία σκότωσε τέσσερα μέλη των δυνάμεων της «κυβέρνησης των αποστατών», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Όμως η οργάνωση δεν ανέλαβε ευθύνη για την επίθεση στην Παλμύρα.
Η προηγούμενη μεγάλη τζιχαντιστική επίθεση στη Συρία έγινε τον περασμένο Ιούνιο, εναντίον της ελληνορθόδοξης εκκλησίας του προφήτη Ηλία στη Δαμασκό, με 25 νεκρούς και πάνω από 60 τραυματίες. Τότε, το καθεστώς Αλ Σάρα κατηγόρησε το Ισλαμικό Κράτος. Όμως, την ευθύνη ανέλαβε η οργάνωση Σαράγια Ανσάρ αλ Σούνα, η οποία αποσχίσθηκε από την οργάνωση του προέδρου Αλ Σάραα, την Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, τον περασμένο Φεβρουάριο, κατηγορώντας τον ίδιο ως «αποστάτη», ενώ έχει βάλει επίσης στο στόχαστρό της Δρούζους, Σιίτες, Αλεβίτες, Κούρδους.
Ο «εμφύλιος» των τζιχαντιστών
Η Αλ Κάιντα και ο ISIS αναδύθηκαν από τα ερείπια του Ιράκ, μετά από την αμερικανοβρετανική εισβολή που ανέτρεψε τον Σαντάμ Χουσεϊν. Πρώτα δημιουργήθηκε η Αλ Κάιντα του Ιράκ, κατόπιν το Ισλαμικό Κράτος. Ο Τζολάνι, που είχε περάσει πέντε χρόνια στις αμερικανικές φυλακές στο Ιράκ (Camp Bucca), αρχικά ανέλαβε να μεταφέρει τον «ιερό πόλεμο» στη Συρία, με τις ευλογίες του αρχηγού του ISIS, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάτι. Όμως, ο Μπαγκντάτι αρνήθηκε να δηλώσει υποταγή στην Αλ Κάιντα και ίδρυσε δικό του χαλιφάτο.
Ο Τζολάνι αυτονομήθηκε, έφτιαξε δικό του καπετανάτο, ένα παρακλάδι της Αλ Κάιντα με την ονομασία Αλ Νούσρα, που συγκρούστηκε με το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία, πολεμώντας ταυτόχρονα το καθεστώς Άσαντ. Κατόπιν, η Αλ Νούσρα μετονομάσθηκε σε Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ, μια οργάνωση ομπρέλα, στην οποία εντάχθηκαν πολλές μικρότερες οργανώσεις, καθώς και πολλοί από τους «ξένους μαχητές», που είχαν πάει για τζιχάντ στη Συρία. Σταδιακά, ο «εμίρης Τζολάνι» έγινε ο ισχυρότερος πολέμαρχος στην επαρχία Ιντλίμπ, με την υποστήριξη της γειτονικής Τουρκίας.
Ο γρίφος της Συρίας
Σκληροπυρηνικοί, ξένοι τζιχαντιστές παραμένουν στη Συρία, παρότι ο πρόεδρος Αλ Σάρα αναβαπτίσθηκε στην κολυμβήθρα του Λευκού Οίκου, προσδοκώντας βοήθεια από τη Δύση. Το καθεστώς Αλ Σάραα καλείται να εκκαθαρίσει τη χώρα από τρομοκράτες, εξτρεμιστές και κακοποιά στοιχεία, να υποδεχθεί χιλιάδες Σύριους, που επιστρέφουν σταδιακά από γειτονικές χώρες.
Οι δυνατότητες του Ισλαμικού Κράτους και των παραφυάδων του αποτελούν μέρος του γρίφου για το μέλλον της Συρίας. Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι του γρίφου, είναι οι κουρδικές δυνάμεις που ελέγχουν το βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, αρνούνται να υπαχθούν στη διοίκηση της Δαμασκού, ενώ κρατούν σε φυλακές χιλιάδες μέλη του ISIS. Μια τρίτη παράμετρος είναι η διατήρηση της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας και μια τέταρτη παράμετρος αφορά τον τουρκο-ισραηλινό ανταγωνισμό στη Συρία.
Μέχρι πρόσφατα, αμερικανοί αξιωματούχοι έλεγαν ότι το 2026 ίσως θα είναι η χρονιά που θα αποσυρθούν από τη χώρα οι περίπου χίλιοι στρατιώτες των ΗΠΑ, όπως είχε εξαγγείλει ο πρόεδρος Τραμπ. Όμως, αν κλιμακωθούν οι επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους, ενδέχεται να αλλάξουν οι σχεδιασμοί.
