Οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να αναγνωρίσουν τον έλεγχο της Ρωσίας επί της Κριμαίας και άλλων κατεχόμενων ουκρανικών εδαφών, προκειμένου να εξασφαλίσουν μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου.
Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας Telegraph, ο Ντόναλντ Τραμπ έστειλε τον απεσταλμένο του για την ειρήνη, Στιβ Γουίτκοφ, και τον γαμπρό του, Τζάρετ Κούσνερ, στη Μόσχα για να υποβάλουν την πρόταση απευθείας στον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Το σχέδιο αναγνώρισης του εδάφους, το οποίο παραβιάζει τη διπλωματική σύμβαση των ΗΠΑ, είναι πιθανό να προχωρήσει παρά τις ανησυχίες των ευρωπαίων συμμάχων της Ουκρανίας. Μια καλά πληροφορημένη πηγή δήλωσε: «Είναι όλο και πιο ξεκάθαρο ότι οι Αμερικανοί δεν ενδιαφέρονται για την ευρωπαϊκή θέση. Λένε ότι οι Ευρωπαίοι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν».
Ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε την Πέμπτη ότι η νομική αναγνώριση της Κριμαίας και των περιοχών του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ ως ρωσικού εδάφους από την Ουάσιγκτον θα είναι ένα από τα βασικά θέματα στις διαπραγματεύσεις για το ειρηνευτικό σχέδιο του Αμερικανού προέδρου.
Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι έλαβε ένα αναθεωρημένο σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου, το οποίο καταρτίστηκε μετά από έκτακτες συνομιλίες μεταξύ Ουκρανών και Αμερικανών αξιωματούχων στη Γενεύη της Ελβετίας το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Ένα αρχικό ειρηνευτικό σχέδιο 28 σημείων, που διατυπώθηκε από τον κ. Γουίτκοφ μετά από συζητήσεις με Ρώσους αξιωματούχους, πρότεινε την «de facto» αναγνώριση της Κριμαίας και των δύο ανατολικών περιοχών του Ντονμπάς από τις ΗΠΑ.
Το σχέδιο πρότεινε επίσης την «de facto» αναγνώριση των εδαφών που ελέγχονται από τη Ρωσία πίσω από τη γραμμή επαφής στις περιοχές της Χερσόνας και της Ζαπορίζια της Ουκρανίας μετά από οποιαδήποτε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.
Στις ΗΠΑ ουκρανική αντιπροσωπεία το Σαββατοκύριακο
Στη Γενεύη αξιωματούχοι της Ουκρανίας και των ΗΠΑ διαπραγματεύτηκαν ένα νέο σχέδιο 19 σημείων, το οποίο είναι λιγότερο ευνοϊκό για τη Μόσχα. Ωστόσο, πολλές πηγές έχουν υποδείξει ότι οι αμερικανικές προσφορές αναγνώρισης παραμένουν μέρος του σχεδίου.
Το Κίεβο δεν θα αναγκαστεί να αναγνωρίσει τον έλεγχο της Ρωσίας επί των εδαφών που έχει παράνομα προσαρτήσει από το 2014. Το ουκρανικό σύνταγμα απαγορεύει σε οποιονδήποτε πρόεδρο ή κυβέρνηση να παραχωρήσει έδαφος χωρίς πρώτα να θέσει το ζήτημα σε εθνικό δημοψήφισμα.
Ο Αντρέι Γερμάκ, επικεφαλής του προσωπικού του Ουκρανού προέδρου, και ο Ρουστέμ Ουμέροφ, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, αναμενόταν να ταξιδέψουν στη Φλόριντα για να συναντήσουν Αμερικανούς αξιωματούχους στο θέρετρο Mar-a-Lago του κ. Τραμπ αυτό το Σαββατοκύριακο.
Σε μια νέα συνέντευξη στο περιοδικό The Atlantic, ο κ. Γέρμακ, ο οποίος διαπραγματεύτηκε το τελευταίο ειρηνευτικό σχέδιο, δήλωσε: «Κανένας λογικός άνθρωπος σήμερα δεν θα υπογράψει ένα έγγραφο για την παραχώρηση εδαφών. Όσο ο Ζελένσκι είναι πρόεδρος, κανείς δεν πρέπει να υπολογίζει ότι θα παραχωρήσουμε εδάφη. Δεν θα υπογράψει για την παραχώρηση εδαφών. Το σύνταγμα το απαγορεύει. Κανείς δεν μπορεί να το κάνει αυτό, εκτός αν θέλει να παραβιάσει το ουκρανικό σύνταγμα και να εναντιωθεί στον ουκρανικό λαό».
Ανησυχία των ευρωπαίων
Η τελευταία πρόταση αφήνει κενά για τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων τυχόν τελικών εδαφικών παραχωρήσεων, τα οποία θα συμπληρωθούν μόνο μετά από προσωπικές συνομιλίες μεταξύ του κ. Ζελένσκι και του κ. Τραμπ. Ο Ουκρανός πρόεδρος δεν έχει ακόμη ανακοινώσει πότε θα ταξιδέψει στην Ουάσιγκτον ή τη Φλόριντα για να συναντήσει τον Αμερικανό ομόλογό του.
Η προφανής προσφορά αναγνώρισης από την Ουάσιγκτον έχει προκαλέσει ανησυχία στους ευρωπαίους συμμάχους της, οι οποίοι έχουν επανειλημμένα αποκλείσει την υποστήριξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας που θα επιτρέπει την επαναχάραξη των συνόρων με τη βία.
Μετά από μια συνάντηση της συμμαχίας των προθύμων την Τετάρτη, οι ηγέτες της δήλωσαν: «Ήταν σαφείς ως προς την αρχή ότι τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάξουν με τη βία. Αυτό παραμένει μία από τις θεμελιώδεις αρχές για τη διατήρηση της σταθερότητας και της ειρήνης στην Ευρώπη και πέραν αυτής».
Η ευρωπαϊκή αντιπρόταση στο αρχικό σχέδιο 28 σημείων δεν περιλάμβανε καμία σύσταση για την αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου επί του ουκρανικού εδάφους. «Τα εδαφικά ζητήματα θα συζητηθούν και θα επιλυθούν μετά από πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός», πρότεινε.
Μέχρι τώρα, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη αρνούνταν να αναγνωρίσουν τον έλεγχο της Ρωσίας επί της Κριμαίας, της χερσονήσου που ο Πούτιν προσάρτησε παράνομα το 2014. Η αναγνώριση της νομιμότητας ενός κλεμμένου εδάφους, που ευνοεί ένα επιθετικό κράτος, θα σήμαινε ρήξη με τις διπλωματικές συμβάσεις από την πλευρά της Ουάσιγκτον.
Δε συζητά η Μόσχα χωρίς παραχώρηση εδαφών
Σε ένα νέο έγγραφο στρατηγικής εθνικής ασφάλειας που δημοσίευσε το Κρεμλίνο, ο Πούτιν υπόσχεται να ενσωματώσει περιοχές της κατεχόμενης Ουκρανίας στο ρωσικό σύστημα μέσα σε μια δεκαετία. Η Μόσχα ανακοίνωσε την προσάρτηση του Ντόνετσκ, του Λουγκάνσκ, της Χερσόνας και της Ζαπορίζια τον Σεπτέμβριο του 2022, παρά το γεγονός ότι δεν κατέκτησε ποτέ πλήρως τα ουκρανικά εδάφη.
Η συνεχιζόμενη πίεση του Κρεμλίνου για τον έλεγχο των περιφερειών δείχνει ότι ο Πούτιν δεν έχει σκεφτεί ούτε μια φορά να κάνει παραχωρήσεις για να τερματίσει τον σχεδόν τετραετή βίαιο σύγκρουση στην Ουκρανία.
Οι τελευταίες αποκαλύψεις θα εντείνουν επίσης τους φόβους στην Ευρώπη ότι η Ουάσιγκτον θα επιβάλει στο Κίεβο μια μη βέλτιστη συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου. Τις τελευταίες ημέρες, διαρρεύσαν τηλεφωνικές συνομιλίες που έδειξαν ότι ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, είχε καθοδηγήσει Ρώσους αξιωματούχους σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης του Λευκού Οίκου. Οι διαρρεύσαντες συνομιλίες με Ρώσους διαπραγματευτές αναφέρονταν στην ανάγκη της Ουκρανίας να παραχωρήσει το Ντόνετσκ.
Εμπειρογνώμονες ανοικτών πηγών πληροφοριών έχουν υποδείξει ότι μια ευρωπαϊκή υπηρεσία θα μπορούσε να έχει αποκαλύψει αυτές τις πληροφορίες για να εκθέσει την αναπτυσσόμενη σχέση μεταξύ του προεδρικού συμβούλου και του Κρεμλίνου.
