Στο μπρα ντε φερ της Παρασκευής μεταξύ του πρωθυπουργού και του προέδρου του ΠαΣοΚ ήταν έκδηλο το άγχος τους για τον.. κόφτη. Ήταν η πρώτη φορά, μετά την εφαρμογή του, που οι δυο τους θα είχαν αντιπαράθεση. Διήρκεσε μόλις 55 λεπτά, ιστορικό ρεκόρ.
Ο χρονοκόφτης, που θεωρήθηκε αναγκαίος για τον περιορισμό των βουλευτών αλλά και των αρχηγών σε ατελείωτες ομιλίες, ακολουθεί παρόμοια ευρωπαϊκά πρότυπα.
Ωστόσο, η απόφαση αυτή δεν ήρθε χωρίς εντάσεις και διαφωνίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τη Διάσκεψη των Προέδρων υπήρξαν αντιδράσεις και ειδικότερα από την Πλεύση Ελευθερίας. Το «Βήμα» πάντως ζήτησε τη γνώμη βουλευτών για τον νέο κανονισμό με τις απόψεις να είναι ενδιαφέρουσες και διαφορετικές.
«Σεβασμός στους συναδέλφους»
Η βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Σοφία Βούλτεψη, θεωρεί την πρωτοβουλία του προέδρου της Βουλής πολύ σημαντική.
Όπως λέει «δεν υπάρχει κοινοβούλιο επί του πλανήτου όπου να επιτρέπεται να αρπάζει κάποιος/κάποια το μικρόφωνο και να μην το αφήνει. Δεν πρόκειται απλά για την εύρυθμη λειτουργία του Κοινοβουλίου. Πρόκειται για μια ξεχασμένη από μερικούς/μερικές λέξη που δεν είναι άλλη από τη λέξη ΣΕΒΑΣΜΟΣ». Και συνεχίζει:«Σεβασμός προς τους συναδέλφους, σεβασμός στον χρόνο των άλλων, σεβασμός στην ίδια τη Δημοκρατία, μία από τις αρχές της οποίας είναι η ισότητα. Είναι πολύ εγωκεντρικό να πιστεύεις πως αυτά που λες είναι σημαντικότερα από όσα θέλουν να πουν αυτοί που με την συμπεριφορά σου φιμώνεις». «Στη Δημοκρατία τέτοιες αυταρχικές συμπεριφορές δεν γίνονται ανεκτές», καταλήγει η βουλευτής Νοτίου Τομέα.
Αναγκαίο μέτρο
Ο γραμματέας της κοινοβουλευτικής ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, Μάξιμος Χαρακόπουλος τονίζει πως ήταν ένα αναγκαίο μέτρο. Όπως λέει χαρακτηριστικά: «Ο υφιστάμενος κανονισμός της Βουλής σχεδιάστηκε στα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια όταν δέσποζε ο δικομματισμός και στο κοινοβούλιο βρίσκονταν 3 ή 4 κόμματα. Στην παρούσα συγκυρία η βουλή καλείται να λειτουργήσει με πολλαπλάσια κόμματα και πλειάδα ανεξάρτητων βουλευτών. Το γεγονός αυτό καθιστά εκ των πραγμάτων δυσχερή τη συμμετοχή των βουλευτών στην συζήτηση των νομοσχεδίων, καθώς θα πρέπει να διαδεχτούν 8-9 εισηγητές κομμάτων, κοινοβουλευτικών εκπροσώπων και αρχηγών, που μπορούν να παρέμβουν όποτε και όσες φορές επιθυμούν». « Όταν, λοιπόν, σε αυτές τις συνθήκες δεν τηρούνται ούτε οι προβλεπόμενοι χρόνοι ομιλίας των αγορητών, καθίσταται ακόμη πιο “αφιλόξενο” το βήμα της βουλής για τους απλούς βουλευτές. Ευελπιστούμε, λοιπόν, ο “κόφτης” στις ατέρμονες ομιλίες να αναδείξει και την ουσία των επιχειρημάτων στην πολιτική αντιπαράθεση. Γιατί όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, ουκ εν τω πολλώ το ευ…».
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η άποψη του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΠαΣοΚ, Παύλου Γερουλάνου. Όπως λέει, «μακάρι ο κόφτης από μόνος του να αναβάθμιζε το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Δεν αρκεί». Και συνεχίζει το σκεπτικό του υπογραμμίζοντας ότι «οι χρόνοι προφανώς τρέχουν καλύτερα, αλλά αυτό που καθίσταται επείγον είναι η ριζική αναβάθμιση του ρόλου του Βουλευτή».
Και με κριτική διάθεση προσθέτει πως «ρόλος που εξευτελίζεται από την σημερινή κυβέρνηση, όπως στην πρόσφατη ψηφοφορία για την Προανακριτική του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η αποκατάσταση του ρόλου του Βουλευτή θα γίνει μέσα από την αναθεώρηση του κανονισμού της Βουλής και του ρόλου του Κοινοβουλίου, σε θέματα που καλύπτουν την λειτουργία του: από την νομοπαρασκευαστική διαδικασία μέχρι τον έλεγχο των Ανεξάρτητων Αρχών και την λειτουργία των εξεταστικών και προανακριτικών επιτροπών. Το ΠαΣοΚ έχει ολοκληρωμένη πρόταση και περιμένουμε να συζητηθεί ενδελεχώς».
Σεβασμός στον συνομιλητή
Ο Δημήτρης Μάντζος σημειώνει πως «η τήρηση των χρόνων ομιλίας είναι αναγκαία από όλους -αρχηγούς κομμάτων, κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους-, όπως η ίδια υποχρέωση ισχύει και για τους υπουργούς, που συχνά καταχρώνται τον κοινοβουλευτικό χρόνο εις βάρος των βουλευτών. Σεβασμός στον χρόνο ομιλίας σημαίνει σεβασμός στον συνομιλητή, ακόμη -και πρώτα- στον πολιτικό αντίπαλο».
Και όπως εξηγεί στη συνέχεια «κι από αυτήν την έννοια, ο «κόφτης» είναι καλοδεχούμενος και αναγκαίος, όχι ως περιορισμός του κοινοβουλευτικού λόγου αλλά ως ρύθμιση του κοινοβουλευτικού χρόνου. Για να μιλούν όλοι ελεύθερα και ισότιμα. Προφανώς, οι αναγκαίες αλλαγές στον Κανονισμό της Βουλής δεν σταματούν εδώ. Ενας «κόφτης» δεν φέρνει την άνοιξη. Ως ΠαΣοΚ εδώ και χρόνια διεκδικούμε μια σειρά παρεμβάσεων για τον σεβασμό των διαδικασιών, τον τερματισμό των αιφνιδιαστικών και άσχετων τροπολογιών, την ουσιαστική αναβάθμιση του κοινοβουλευτικού έργου».
«Αποκαστάσταση του κύρους»
Ο γραμματέας της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Διονύσης Καλαματιανός, σημειώνει πως «πριν από λίγες ημέρες ψηφίστηκαν αλλαγές στον Κανονισμό της Βουλής, κατόπιν εισήγησης της πλειοψηφίας. Υπήρχε η δυνατότητα να διεξαχθεί μια συνολική συζήτηση για τις απαραίτητες αλλαγές, εστιάζοντας στην ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης στις δημοκρατικές διαδικασίες και στον σεβασμό και στην ενίσχυση του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε».
Όπως υπογραμμίζει, έχουμε ανάγκη «την αποκατάσταση του κύρους του κοινοβουλίου που έχει υποχωρήσει από αντικοινοβουλευτικές πρακτικές της ΝΔ, όπως αυτές που συνέβησαν πρόσφατα στην ψηφοφορία για σύσταση Προανακριτικής για το σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ, όταν δεν προσήλθαν 80 βουλευτές της ΝΔ και άλλοι 67 κατέθεσαν επιστολική ψήφο».
Εξηγεί πως, «εγκαίρως, στη Διάσκεψη των Προέδρων, είχαμε τονίσει ότι οι προτάσεις για τροποποίηση του κανονισμού που κατατέθηκαν ήταν αποσπασματικές. Είχαμε προτείνει να δοθεί περισσότερο βάρος σε ουσιαστικά ζητήματα όπως το να μην κατατίθενται τροπολογίες τα μεσάνυχτα και να συζητούνται την άλλη μέρα το πρωί. Να δίνεται η δυνατότητα να ψηφίζεται χωριστά κάθε άρθρο των τροπολογιών και όχι ως ένα ενιαίο σώμα. Επίσης, θα έπρεπε να διασφαλίζεται ο σεβασμός προς την αντιπολίτευση και να έρχεται ο πρωθυπουργός στο κοινοβούλιο να απαντά στις ερωτήσεις των προέδρων της αντιπολίτευσης. Σχετικά με τον λεγόμενο κόφτη, ζητήσαμε αναβολή της σχετικής συζήτησης, ώστε να ρυθμιστεί συνολικά με άλλες απαραίτητες αλλαγές, όπως η αύξηση του χρόνου ομιλίας των προέδρων των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Η πρότασή μας δεν έγινε δεκτή. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που έχει μεγαλύτερη αξία είναι η συνολική βελτίωση της λειτουργίας του κοινοβουλίου, με τον σεβασμό των κοινοβουλευτικών διαδικασιών και του Συντάγματος από την πλειοψηφία».
Προσχηματική αλλαγή
Παράλληλα, ο βουλευτής του κόμματος, Μίλτος Ζαμπάρας, λέει με νόημα ότι «ο πρόσφατος “χρονο-κόφτης” κινδυνεύει να εξελιχθεί σε προσχηματική αλλαγή, αν δεν συνοδευτεί από ουσιαστικό εκδημοκρατισμό της διαδικασίας. Είναι προφανές ότι διαφωνώ με την κατάχρηση του χρόνου – υπονομεύει τη σοβαρότητα του κοινοβουλίου – αλλά η λύση δεν μπορεί να είναι μηχανικές τομές χωρίς πολιτικό περιεχόμενο».
Συνεχίζει αναλύοντας την πρόταση του κόμματος του, σημειώνοντας πως «έχουμε προτείνει αύξηση του χρόνου ομιλίας των αρχηγών και δυνατότητα ένστασης αντισυνταγματικότητας σε κάθε στάδιο, όπως αρμόζει σε μια δυναμική συζήτηση. Επιπλέον, είναι σημαντικό οι βουλευτές να μπορούν πραγματικά να εκφράζονται. Το κρίσιμο, όμως, είναι αλλού: η αναβάθμιση της Ώρας του Πρωθυπουργού και η θεσμική υποχρέωση παρουσίας του στη Βουλή, που σήμερα ευτελίζεται από τη διαρκή απουσία του. Απαιτούνται σοβαρές και πραγματικές τομές για να αναβαθμιστεί ο ρόλος του Κοινοβουλίου».
Από το ΚΚΕ, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, Νίκος Καραθανασόπουλος επισημαίνει πως το κόμμα του είχε εκφραστεί η διαφωνία τους και κάνοντας λόγο «για την αποσπασματικότητα των αλλαγών του Κανονισμού, όταν τη στιγμή αυτή υπάρχουν εκκρεμή ζητήματα πολύ πιο σοβαρά σε σχέση με τον Κανονισμό». Όπως λέει, «πρόκειται για παρεμβάσεις έχουν έντονο τον διοικητικό χαρακτήρα και βεβαίως μπορεί αυτές, να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη μέτρων περιοριστικού χαρακτήρα, όπως το να μπορεί κάποιος να εκφράζει ολοκληρωμένα τη γνώμη του για ένα ζήτημα».
Όμως, λέει, «εμείς διαφωνήσαμε με τον “κόφτη”, όπως ταυτόχρονα διαφωνούμε και με τη συστηματική κατάχρηση του χρόνου ομιλίας, μία πρακτική η οποία δείχνει έλλειψη σεβασμού, αλλά και ταυτόχρονα αποτελεί φαινόμενο αυταρχικότητας, παρέχοντας επί της ουσίας άλλοθι στην κυβερνητική πλειοψηφία να περνάει τέτοια μέτρα διοικητικού χαρακτήρα που υποκρύπτουν αυταρχισμό». «Χρειάζεται να υπάρχει μια σχετική ευελιξία κάθε φορά, στα πλαίσια του λογικού, και βεβαίως να υπάρχει κι ο αναγκαίος αυτοπεριορισμός» καταλήγει.
«Κίνδυνος ελλιπούς έκφρασης»
«Το ελληνικό Κοινοβούλιο σπανίως βουλεύεται. Διαχρονικά λειτουργεί εν πολλοίς ως εξάρτημα της εκτελεστικής εξουσίας. Αυτή η υποβάθμιση ενθαρρύνει τη ρητορική φλυαρία προς δημιουργία εντυπώσεων. Παραδοσιακά το κακό παράδειγμα το δίνουν κυρίως οι πρωθυπουργοί, οι αρχηγοί των κομμάτων και οι υπουργοί» τονίζει ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Θοδωρής Δρίτσας.
Όπως αναφέρει το κόμμα του αρνήθηκε να συναινέσει στην ψήφιση του «κόφτη», «θεωρώντας -και σωστά- ότι, πέραν του προφανούς τακτικιστικού-τιμωρητικού χαρακτήρα του, ελάχιστα συνεισφέρει στην αναβάθμιση της κοινοβουλευτικής λειτουργίας ενώ γεννά κινδύνους ελλιπούς έκφρασης ή και περιορισμό άσκησης δικαιώματος». Και καταλήγει λέγοντας «να ελπίσουμε τουλάχιστον ότι αυτό το σκόπιμο και ιδιοτελές για τη κυβέρνηση μέτρο θα ενθαρρύνει μια νέα συζήτηση αναφορικά με την ποιότητα της σημερινής λειτουργίας του Κοινοβουλίου;».
Η ανεξάρτητη βουλευτής και αντιπρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατία, Θεοδώρα Τζάκρη, με κριτική διάθεση λέει πως «η κυβέρνηση Μητσοτάκη και η λογική των παλαιών συστημικών κομμάτων απέφεραν μία δυσμενή απόφαση περί επιβολής κόφτη στον χρόνο της ομιλίας των βουλευτών, δηλαδή να κλείνουν τα μικρόφωνα, οι κάμερες και τα πρακτικά» και ξεκαθαρίζει ότι «επί της αρχής με βρίσκει αντίθετη αυτή η απόφαση, καθώς ούτε όλα τα νομοσχέδια είναι ίδια ούτε όλες οι περιστάσεις είναι ίδιες».
«Στην πράξη θα χρειαζόταν μία πιο ευέλικτη ρύθμιση, η οποία ναι μεν θα έθετε ένα κοινά αποδεκτό όριο χρόνου, προκειμένου να μιλούν όσο το δυνατόν περισσότεροι βουλευτές, από την άλλη όμως θα έπρεπε να δίνει το δικαίωμα μία ή δύο φορές το μήνα, θα το βρίσκαμε αυτό, στους βουλευτές να έχουν, κατόπιν αιτήματος στο προεδρείο, το δικαίωμα προσαύξησης του χρόνου της ομιλίας τους κατά δύο ή τρία λεπτά, εφόσον το θέμα που πραγματεύονται το απαιτεί. Κι αν για τους βουλευτές της συμπολίτευσης αυτό είναι κάτι που δεν τους εμποδίζει, λόγω και του πολυάριθμου της εκπροσώπησης, για τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, οι οποίοι, κάποιες φορές, αναπτύσσουν ένα πιο σύνθετο σκεπτικό και δεν είναι πολυάριθμες οι ομάδες τους, είναι κάτι απαραίτητο, καθώς κάθε δευτερόλεπτο μετράει» προσθέτει. «Δεν είναι δυνατόν, όπως λέει και ο λαός, “μαζί με τα ξερά να καίγονται και τα χλωρά”. Δηλαδή επειδή μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού μέλη του κοινοβουλίου εκ συστήματος καταχρώνται τον χρόνο ομιλίας τους, να την πληρώνουν όλοι οι βουλευτές οριζοντίως και αδιακρίτως» υπογραμμίζει η κ Τζάκρη.
Πάντως, στις δημόσιες τοποθετήσεις της η Ζωή Κωνσταντοπούλου έχει τοποθετηθεί ενάντια στον «κόφτη» ενώ όπως λέει η εφαρμογή του έγινε εις βάρος της ίδιας, υποστηρίζοντας ότι αυτό γίνεται ώστε να μειωθεί ο χρόνος ομιλίας της και ενώ εκείνη καταδεικνύει συγκεκριμένα θέματα.
Μάλιστα, είχε πει ότι η συγκεκριμένη διάταξη «φωτογράφιζε» την ίδια. Την Παρασκευή, σε τηλεοπτική της συνέντευξη στο MEGA είπε ότι «πάντα είναι άδεια η Βουλή και εμείς είμαστε εκεί ενοχλητικοί, γιατί είμαστε παρόντες και παρούσες και εγώ ενοχλώ πιο πολύ από όλους γιατί είμαι η μόνη αρχηγός που είμαι καθημερινά εκεί. Παρεμβαίνω και χαλάω την πιάτσα», είπε για τον κόφτη των ομιλιών στη Βουλή. «Εγώ πηγαίνω κάθε μέρα και εκεί είμαστε εγώ και η ομάδα μου. Συνήθως μέσα στην αίθουσα είμαστε οι 6 βουλευτές της Πλεύσης Ελευθερίας και από τη Νέα Δημοκρατία έχει τύχει να είναι ένας, δύο ή και κανέναν και από τα άλλα κόμματα η συντριπτική πλειοψηφία δεν έρχεται. Υπάρχει η κουλτούρα της απουσίας», συμπλήρωσε.
