Σήμερα θα δούμε στον ουρανό να ξεπροβάλει το μεγαλύτερο φεγγάρι του έτους, αφού η Πανσέληνος Νοεμβρίου είναι μία υπερπανσέληνος, και συγκεκριμένα η μεγαλύτερη. Αυτό σημαίνει ότι η Σελήνη θα φαίνεται μεγαλύτερη και φωτεινότερη.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η καλύτερη ώρα παρατήρησης είναι αμέσως μετά το ηλιοβασίλεμα. Το φαινόμενο θα κορυφωθεί γύρω στις 19:18 ώρα Ελλάδας, με τη Σελήνη να ανατέλλει εντυπωσιακά από τον ανατολικό ορίζοντα.
Η Πανσέληνος αυτή ολοκληρώνει κύκλο της ο οποίος ξεκίνησε με την Νέα Σελήνη στις 21 Οκτωβρίου απόψε, Τετάρτη 5 Νοεμβρίου.
Η υπερπανσέληνος Νοεμβρίου
Αξίζει να αναφερθεί ότι το φεγγάρι απόψε, για περίπου 15 με 20 λεπτά θα αποκτήσει ένα έντονο πορτοκαλί χρώμα, καθώς το φως της διασχίζει τα πυκνότερα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας. Η διάχυση του φωτός επιτρέπει τη διέλευση κυρίως του κόκκινου και του πορτοκαλί φάσματος, ενώ το μπλε φως απορροφάται, δημιουργώντας το εντυπωσιακό αυτό οπτικό αποτέλεσμα που χαρίζει στο φεγγάρι τη ζεστή του λάμψη.
Το ουράνιο θέαμα θα εντυπωσιακότατο: η Σελήνη θα φαίνεται σχεδόν 8% μεγαλύτερη και 16% πιο φωτεινή από το συνηθισμένο, καθώς θα βρεθεί στο περίγειό της, στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, σε απόσταση περίπου 356.500 χιλιομέτρων. Πρόκειται για τη δεύτερη υπερπανσέληνο του χρόνου.
Τι είναι η υπερπανσέληνος
Η τροχιά της Σελήνης γύρω από τη Γη δεν είναι κυκλική αλλά ελλειπτική, πράγμα που σημαίνει ότι η απόσταση μεταξύ των δύο ποικίλλει καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Αν η Σελήνη είναι πανσέληνος στο πλησιέστερο σημείο της από τη Γη – που ονομάζεται περίγειο – ή σε απόσταση 90% από το πλησιέστερο σημείο της, μπορεί να αναφέρεται ως «υπερπανσέληνος».
Ο όρος επινοήθηκε για πρώτη φορά το 1979 από τον αστρολόγο Ρίτσαρντ Νόλε για να περιγράψει τις πανσελήνους που φαίνονται αισθητά μεγαλύτερες και φωτεινότερες, καθώς συμπίπτουν με το περίγειο. Μπορούν να φαίνονται έως και 14% μεγαλύτερες και 30% φωτεινότερες από άλλες πανσελήνους, εξωτερικά.
Διαφορετικά μέλη της αστρονομικής κοινότητας επέλεξαν να ορίσουν τις υπερ-σελήνες με ελαφρώς διαφορετικούς τρόπους. Ένας εναλλακτικός ορισμός είναι κάθε πανσέληνος που βρίσκεται σε απόσταση 360.000 χλμ. από το κέντρο της Γης – και σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, η Σελήνη της Συγκομιδής του Οκτωβρίου δεν θα πληρούσε τα κριτήρια.
Οι υπερπανσέληνοι του 2025
Τρεις υπερπασελήνους, μία λιγότερη από το 2024, έχει το κοσμικό «πρόγραμμα» του 2025.
Συγκεκριμένα, τον Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο, το φεγγάρι θα φαίνεται ιδιαίτερα μεγάλο και φωτεινό καθώς η περιφορά του στη Γη θα είναι σε μικρότερη απόσταση απ’ό,τι συνήθως.
Το supermoon του Νοεμβρίου θα πλησιάσει περισσότερο, περνώντας σε απόσταση 356.980 χλμ.
Γιατί ονομάστηκε φεγγάρι του Κάστορα
Το «Φεγγάρι του Κάστορα» έχει πάρει την ονομασία του, όπως και τα περισσότερα από τους ιθαγενείς της Αμερικής. Ειδικότερα, οι ιθαγενείς διαβιώντας κοντά στη φύση και παρακολουθώντας αυτήν και τα πλάσματά της, παρατήρησαν ότι κατά το μήνα Νοέμβριο οι κάστορες αρχίζουν και μαζεύονται στις φωλιές τους, στις οποίες έχουν νωρίτερα φροντίσει να μεταφέρουν τροφή, προκειμένου να έχουν επαρκή αποθέματα και να βγάλουν το μακρύ χειμώνα που βρίσκεται μπροστά τους και κατά τη διάρκεια του οποίου η ανεύρεση τροφής είναι εξαιρετικά δύσκολη. Εξ αυτού και το όνομα της σελήνης του συγκεκριμένου μήνα.
Το συγκεκριμένο φεγγάρι είναι ένα σύμβολο δουλειάς, προνοητικότητας και προετοιμασίας. Για πολλούς αρχαίους πολιτισμούς, η πανσέληνος του Νοεμβρίου θεωρούνταν επίσης στιγμή εσωτερικής κάθαρσης και κλεισίματος «κύκλων».
Φεγγάρι του Κάστορα ή της Αρκούδας
Στη χώρα μας, όπου δε διαβιεί ο κάστορας, το φεγγάρι του Νοεμβρίου θα μπορούσε να ονομάζεται το φεγγάρι της Αρκούδας γιατί αυτό είναι ο μήνας κατά τον οποίο οι αρκούδες φτιάχνουν τα λαγούμια τους και ετοιμάζονται να βυθιστούν σε αυτά και στον χειμέριο ύπνο τους, για το διάστημα του χειμώνα και μέχρι οι πρώτες, ζεστές αχτίδες της άνοιξης, κάνουν την εμφάνισή τους.
Παράλληλα, στην ελληνική λαϊκή παράδοση, η φθινοπωρινή πανσέληνος προμήνυε τον χειμώνα και συνδεόταν με ευνοϊκές περιόδους για σπορά και συγκομιδή ελιάς.
Ομως στη χώρα μας το φεγγάρι δεν προσδιορίζεται με βάση κάποια δραστηριότητας της χρονικής περιόδου στην οποία μεσουρανεί ώστε να είναι του κυνηγού, του καλαμποκιού ή του κάστορα. Είναι από μόνο του μια αυθύπαρκτη μυθική οντότητα που στην ελληνική μυθολογία απεικονίζεται με θηλυκή μορφή.
