Η εξωτερική τροφοδοσία του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια, που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή, έχει διακοπεί για περισσότερο από τρεις ημέρες. Πρόκειται για διακοπή ρεκόρ που έχει προκαλέσει ανησυχίες για την ασφάλεια του σταθμού με έξι αντιδραστήρες.
Χρησιμοποιούνται γεννήτριες έκτακτης ανάγκης για την τροφοδοσία των συστημάτων ψύξης και ασφάλειας. Η διακοπή έγινε την περασμένη Τρίτη, χωρίς να υπάρχουν άμεσα σημάδια ότι η γραμμή θα επανασυνδεθεί.
Ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), χαρακτήρισε την κατάσταση «βαθιά ανησυχητική» την Τετάρτη και συναντήθηκε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν την Πέμπτη, αλλά η κατάσταση συνεχίζεται.
Δυτικοί εμπειρογνώμονες και ουκρανικοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι το Κρεμλίνο δημιουργεί μια κρίση για να εδραιώσει τον έλεγχό του επί του σταθμού, ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος της Ευρώπης. Επισημαίνουν ότι η Ρωσία λαμβάνει μέτρα υψηλού κινδύνου για να θέσει σε λειτουργία τουλάχιστον έναν αντιδραστήρα, παρά τις συνθήκες πολέμου.
Μεγάλη ανησυχία από τους ειδικούς
«Η Ρωσία χρησιμοποιεί τον πυρηνικό σταθμό ως διαπραγματευτικό χαρτί», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ουκρανικής κυβέρνησης, ενώ ένας ειδικός της Greenpeace ανέφερε ότι η ρωσική κατοχή έχει εισέλθει σε «μια νέα κρίσιμη και ενδεχομένως καταστροφική φάση».
Οι δοκιμές αντοχής που πραγματοποίησαν οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές μετά την καταστροφή του ιαπωνικού αντιδραστήρα στη Φουκουσίμα το 2011 έδειξαν ότι ένας πυρηνικός σταθμός πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργεί χωρίς εξωτερική τροφοδοσία για 72 ώρες. Η υπέρβαση αυτού του χρονικού ορίου δεν έχει δοκιμαστεί, σύμφωνα με ουκρανικές πηγές.
Η Ρωσία κατέλαβε τον πυρηνικό σταθμό Ζαπορίζια τον Μάρτιο του 2022 και οι αντιδραστήρες του, που κάποτε μπορούσαν να τροφοδοτήσουν 4 εκατομμύρια νοικοκυριά, τέθηκαν σε ψυχρή διακοπή λειτουργίας για λόγους ασφαλείας.
Η Ουκρανία θεωρεί τον πυρηνικό σταθμό δικό της, αλλά ο σταθμός έχει αποτελέσει αντικείμενο διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Πούτιν. Ο Τραμπ έχει προσπαθήσει να προτείνει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να αναλάβουν τον έλεγχο, ενώ το Κρεμλίνο έχει δηλώσει ότι θέλει να επανεκκινήσει όλους τους αντιδραστήρες και να τους συνδέσει με το ρωσικό δίκτυο – ένα έργο που θεωρείται εφικτό μόνο σε καιρό ειρήνης.
Η εξωτερική παροχή ηλεκτρικού ρεύματος έχει διακοπεί εννέα φορές στο παρελθόν στο Ζαπορίζια. Σε κάθε περίπτωση, η ζημιά προκλήθηκε σε εδάφη που ελέγχονται από την Ουκρανία από ρωσικές δυνάμεις που χτύπησαν ενεργειακές υποδομές κατά μήκος του Δνείπερου. Η τελική γραμμή ηλεκτρικού ρεύματος 750 κιλοβόλτ διέσχιζε τον ποταμό, με την Ουκρανία να είναι πρόθυμη να παρέχει ενέργεια για τη διατήρηση της ασφάλειας.
Κίνδυνος πυρηνικού ατυχήματος στη Ζαπορίζια
Την Τρίτη, η γραμμή υπέστη ζημιά στη ρωσική πλευρά, περίπου ένα μίλι μακριά από το εργοστάσιο. Οι Ρώσοι χειριστές του εργοστασίου δήλωσαν ότι οι προσπάθειες επισκευής «εμπλέκονται από τους συνεχιζόμενους βομβαρδισμούς των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων», αν και η Ουκρανία δηλώνει ότι δεν πυροβολεί ποτέ το εργοστάσιο ή την περιοχή γύρω από αυτό, υποστηρίζοντας ότι θα ήταν απαράδεκτα επικίνδυνο.
Ο ΔΟΑΕ δήλωσε ότι οι Ρώσοι χειριστές τον ενημέρωσαν ότι υπάρχει αρκετό ντίζελ για να τροφοδοτήσει τις γεννήτριες για 20 ημέρες χωρίς αναπλήρωση καυσίμων. Ωστόσο, ο Γκρόσι δήλωσε ότι η απώλεια εξωτερικής τροφοδοσίας «αυξάνει την πιθανότητα πυρηνικού ατυχήματος».
Επτά από τις 18 διαθέσιμες γεννήτριες τροφοδοτούν την ψύξη του εργοστασίου, αλλά αν αυτές σταματήσουν να λειτουργούν, σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, υπάρχει κίνδυνος το πυρηνικό καύσιμο στους έξι αντιδραστήρες να θερμανθεί ανεξέλεγκτα για εβδομάδες, οδηγώντας σε τήξη.
Μια επιταχυνόμενη εκδοχή αυτού του σεναρίου συνέβη στη Φουκουσίμα, επειδή οι αντιδραστήρες είχαν μόλις τεθεί σε λειτουργία. Ένας σεισμός μεγέθους 9,0 Ρίχτερ έπληξε την Ιαπωνία και οι θερμοί αντιδραστήρες στο εργοστάσιο έκλεισαν αυτόματα ως αντίδραση. Οι γεννήτριες έκτακτης ανάγκης συνέχισαν να αντλούν νερό ψύξης γύρω από τον αντιδραστήρα, αλλά αυτές καταστράφηκαν από το τσουνάμι που ακολούθησε λίγα λεπτά αργότερα. Τρεις πυρηνικοί πυρήνες στο εργοστάσιο υπέστησαν τήξη μέσα σε τρεις ημέρες, αν και το καύσιμο παρέμεινε περιορισμένο. Κανείς δεν σκοτώθηκε, αλλά περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι εκκενώθηκαν.
