Είναι ξεκάθαρο ότι η τοποθέτηση του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία έπιασε εξ απήνης πολλούς. Ο αμερικανός πρόεδρος έκανε την πιο φιλοουκρανική δήλωση που έχει κάνει ποτέ και ταυτόχρονα άδειασε τον Πούτιν.
Τι ήταν αυτό που έκανε τον Τραμπ να κάνει μεταστροφή δεν μπορεί κανείς να το γνωρίζει. Δεδομένα, όμως, πρόκειται για κίνηση τακτικής και έρχεται ως συνέχεια στην επιθετική ρητορική του κατά του ρώσου ομόλογού του.
Γιατί ο Τραμπ έκανε αυτές τις δηλώσεις
Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι προφανώς απογοητευμένος από τον Πούτιν. Οι χειρισμοί του ρώσου προέδρου κατά τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις δεν ήταν αυτές που περίμενε ο Τραμπ. Για αυτό και το διαδικτυακό χτύπημά του ήταν πολυεπίπεδο και κυρίως αφορούσε τον οικονομικό τομέα.
«Η Ρωσία πολεμάει χωρίς σκοπό εδώ και τρεισήμισι χρόνια έναν πόλεμο που θα έπρεπε να είχε κερδίσει μια πραγματική στρατιωτική δύναμη σε λιγότερο από μια εβδομάδα», είπε, χρησιμοποιώντας το χαρακτηριστικό του τρόπο γραφής με κεφαλαία γράμματα. «Αυτό δεν διακρίνει τη Ρωσία».
Πρόσθεσε ότι οι δυνάμεις του Πούτιν ήταν «χαρτοπόλεμος». Έγραψε επίσης για τις ουρές στα βενζινάδικα και τα τεράστια ποσά που ξοδεύει η Ρωσία για τον πόλεμο. «Ο Πούτιν και η Ρωσία βρίσκονται σε μεγάλη οικονομική δυσχέρεια», είπε. Παράλληλα, την χαρακτήρισε ως χάρτινη τίγρη.
Ο Τραμπ είχε δείξει σημάδια αλλαγής κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον Εμανουέλ Μακρόν. «Νόμιζα ότι θα ήταν ο πιο εύκολος [πόλεμος για να σταματήσει] λόγω της σχέσης μου με τον Πούτιν, αλλά δυστυχώς αυτή η σχέση δεν σήμαινε τίποτα», είχε δηλώσει τότε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Η τοποθέτηση Ρούμπιο «κόντρα» στη ρητορική Τραμπ
Ενδεικτικό του γεγονότος ότι ο Τραμπ ξάφνιασε πολλούς με τις δηλώσεις του ήταν και όσα είπε λίγες ώρες μετά ο Μάρκο Ρούμπιο. Ο υπουργός Εξωτερικών και αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας ακολούθησε μια εντελώς διαφορετική γραμμή.
Ο Ρούμπιο δήλωσε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία «δεν μπορεί να τελειώσει με στρατιωτικά μέσα» και προέβλεψε ότι «θα τελειώσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», υποστηρίζοντας όσα έλεγε ο Τραμπ πριν από τη χθεσινή αλλαγή πλεύσης.
Το μεγάλο ερώτημα, μπορεί να εφαρμοστούν στο πεδίο;
Ο Τραμπ έκανε δύο τοποθετήσεις στο ίδιο μήκος κύματος με διαφορετική όμως διατύπωση. Μετά τη συνάντηση με τον Ζελένσκι είπε ότι το Κίεβο, «με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, μπορεί να ανακτήσει όλα τα εδάφη που έχει καταλάβει η Ρωσία από την εισβολή της».
Λίγο αργότερα σε ανάρτηση του ήταν πιο μετριοπαθής. Σύμφωνα με τον Τραμπ η Ουκρανία μπορεί «σταδιακά, με υπομονή και την οικονομική υποστήριξη της Ευρώπης και, ιδίως, του ΝΑΤΟ, να φτάσει στα αρχικά σύνορα που είχε όταν ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος».
Κατά τη διάρκεια του πολέμου η Ρωσία έχει καταλάβει περίπου το 20% των εδαφών της Ουκρανίας. Την ίδια ώρα παρά τη συνεχιζόμενη βοήθεια η αμυντική ικανότητα των Ουκρανών δεδομένα έχει μειωθεί.
Όπως σημείωσε ένας ανώτερος στρατιωτικός αξιωματικός του ΝΑΤΟ που βρισκόταν στη Νέα Υόρκη για τις συναντήσεις των Ηνωμένων Εθνών, η Ουκρανία δεν κατάφερε να κερδίσει έδαφος όταν η αμερικανική βοήθεια προς τη χώρα βρισκόταν στο αποκορύφωμά της και οι Ρώσοι δεν είχαν συγκεντρώσει τόσες δυνάμεις.
Οι στρατιωτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ διοικούνται από έναν Αμερικανό στρατηγό που έχει επίσης τον τίτλο του Ανώτατου Συμμαχικού Διοικητή Ευρώπης, θέση που κατέχει επί του παρόντος ο στρατηγός Αλέξους Γκρίνκεβιτς.
Ωστόσο, οι αποφάσεις σχετικά με το πόσα θα δαπανηθούν για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας θα επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές δυνάμεις της συμμαχίας του ΝΑΤΟ — με επικεφαλής τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία — και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Mark Rutte.
Η πρώτη αντίδραση της ΕΕ
Η Κάγια Κάλας στην πρώτη της δήλωση ήταν θετική σε όσα είπε ο Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, οι αξιωματούχοι της ΕΕ προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν την αλλαγή του αμερικανού προέδρου.
Γνωρίζουν καλά ότι ο Τραμπ αλλάζει συχνά τη θέση του. Όπως σημειώνει σε δημοσίευμά του το Politico, αρκεί μια πειστική τηλεφωνική συνομιλία με τον Πούτιν για να αλλάξει ξανά.«Είναι ο πιο σκληρός μέχρι τώρα», σχολίασε ένας αξιωματούχος της ΕΕ που βρισκόταν στη Νέα Υόρκη, αναφερόμενος στον φιλοουκρανικό χαρακτήρα της ανάρτησης του Τραμπ. «Αλλά είναι πάντα ένα τηλεφώνημα του Πούτιν μακριά από το να κάνει κάτι όχι και τόσο καλό».
«Χαιρετίζω τα σχόλια που έκανε πριν από λίγες ώρες ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, υπογραμμίζοντας την προοδευτική αποδυνάμωση της ρωσικής οικονομίας», δήλωσε ο Μακρόν.
Ο ρόλος της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και οι κυρώσεις στη Ρωσία
Η ανάρτηση μπορεί επίσης να χαροποιήσει την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η ίδια έχει δεχτεί κριτική τους τελευταίους μήνες επειδή ήταν υπερβολικά επιεικής με τον Τραμπ. Συγκεκριμένα, επειδή συμφώνησε σε μια εμπορική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ που θεωρήθηκε ευρέως ως «ταπείνωση» για τις Βρυξέλλες.
Τώρα, η προσέγγισή της φαίνεται να έχει πιθανότητες να αποδώσει καρπούς, τουλάχιστον όσον αφορά την Ουκρανία. Σε συνάντηση με τον Τραμπ η φον ντερ Λάιεν παρέμεινε πιστή στη θέση της. «Ο Τραμπ έχει απόλυτο δίκιο» όσον αφορά την ανάγκη της Ευρώπης να απομακρυνθεί από την ρωσική ενέργεια.
«Η σχέση της φον ντερ Λάιεν με τον Τραμπ έχει επίσης εξελιχθεί δραματικά», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ που μίλησε ανώνυμα για τις σχέσεις ΕΕ-Ουάσιγκτον. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκεται πλέον σε συχνή τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Οι δυο τους είχαν μια «σε βάθος» σχετικά με τον τελευταίο γύρο κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα μέτρα που στοχεύουν τα κινεζικά περιουσιακά στοιχεία.
«Απλώς βλέπουμε το αποτέλεσμα του γεγονότος ότι η Ευρώπη επανειλημμένα δήλωσε ότι θα κάνει το Χ και πράγματι το κάνει, ενώ η Ρωσία δηλώνει ότι θα κάνει το Α και τελικά κάνει το Ζ», δήλωσε ο αξιωματούχος της ΕΕ.
Ωστόσο, εν μέσω της αρχικής έκπληξης και χαράς, αρκετοί αξιωματούχοι και διπλωμάτες της ΕΕ εξέφρασαν βαθύτερο σκεπτικισμό. Πολλοί πιστεύουν ότι η ανάρτηση του Τραμπ μπορεί να μην είναι τίποτα περισσότερο από μια προσπάθεια να προκαλέσει τον Πούτιν.
Η πρώτη αντίδραση της Μόσχας στις δηλώσεις Τραμπ
Με λίγες ώρες καθυστέρηση ήρθε η πρώτη αντίδραση της Μόσχας. «Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση» για τη Ρωσία από τη συνέχιση της επίθεσης στην Ουκρανία ήταν η ξεκάθαρη τοποθέτηση.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ μίλησε στο ραδιόφωνο RBC και δεν άφησε περιθώρια αμφισβήτησης. «Συνεχίζουμε την ειδική στρατιωτική μας επιχείρηση για να διασφαλίσουμε τα συμφέροντά μας και να επιτύχουμε τους στόχους» που έθεσε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
Το Κρεμλίνο ισχυρίστηκε επίσης ότι οι ρωσικές δυνάμεις προωθούνται σε όλα τα μέτωπα στην Ουκρανία. Με αυτόν τον τρόπο απέρριψαν τις υποδείξεις του Τραμπ ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να ανακτήσει όλα τα κατεχόμενα εδάφη της, σύμφωνα με το Reuters.
Ο Πεσκόφ δεν σταμάτησε εκεί, αφού απάντησε στον χαρακτηρισμό του Τραμπ για τη Ρωσία. Η «Ρωσία είναι αρκούδα, όχι τίγρης», και «δεν υπάρχει χάρτινη αρκούδα» σχολίασε.
