Την απόφαση της αρμενικής κυβέρνησης να απαλείψει το όρος Αραράτ από τις σφραγίδες εισόδου και εξόδου στα διαβατήρια, ώστε να «εξευμενίσει» την Τουρκία, στην προσπάθεια που κάνει για διπλωματική σύγκλιση με την Άγκυρα έκανε γνωστή η κυβέρνηση Πασινιάν.
Συγκεκριμένα, η αλλαγή θα ισχύσει από τον προσεχή Νοέμβριο, ενώ μιλώντας την περασμένη Δευτέρα, ο Πασινιάν δεν έκρυψε ότι η εν λόγω κίνηση γίνεται προκειμένου να μην ενοχληθεί η Τουρκία.
Στο ίδιο πνεύμα, κορυφαίο στέλεχος του κόμματος του Αρμένιου πρωθυπουργού, ο γραμματέας Αρτούρ Χοβχασινιάν, δήλωσε ότι η σφραγίδα της Δημοκρατίας της Αρμενίας που τυπώνεται πάνω στα διαβατήρια «θα πρέπει να απαλλαγεί από συναισθηματικά σύμβολα» και «να μη στέλνει επικίνδυνα μηνύματα στα γειτονικά κράτη της Δημοκρατίας της Αρμενίας».
Η επαναπροσέγγιση Τουρκίας – Αρμενίας
Η κίνηση αυτή είναι ουσιαστικά ακόμη ένα βήμα στη διαδικασία επαναπροσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών, η οποία συντελείται τα τελευταία χρόνια.
Πρώτα απ’όλα μετά τη διευθέτηση μέσω της εμπόλεμης οδού του ζητήματος του Ναγκόρνο Καραμπάχ, τι οποίο «έκλεισε» με τη στρατιωτική νίκη του Αζερμπαϊτζάν και τη συνακόλουθη συνθηκολόγηση της αρμενικής ηγεσίας, οι δύο χώρες μπόρεσαν να αναπτύξουν άμεσους δίαυλος διπλωματικών επαφών.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Αύγουστο, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν και ο Αζέρος πρόεδρος Ιλχάμ Αλίγεφ υπέγραψαν ειρηνευτική συμφωνία («Agreement on Establishment of Peace and Inter-State Relations between the Republic of Armenia and the Republic of Azerbaijan») στον Λευκό Οίκο παρουσία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Αλλά και το έτερο μεγάλο αγκάθι της Γενοκτονίας των Αρμενίων έχει πια, υπό μια έννοια, «επανατοποθετηθεί» με σαφείς διαθέσεις παράκαμψης από την πλευρά της αρμενικής ηγεσίας.
«Η επίσημη θέση μας είναι ότι η διεθνής αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων δεν περιλαμβάνεται στις σημερινές προτεραιότητες της εξωτερικής μας πολιτικής», δήλωσε τον περασμένο Μάρτιο ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν, μιλώντας σε Τούρκους δημοσιογράφους.
Η συνάντηση Πασινιάν – Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη
Τρεις μήνες αργότερα, τον Ιούνιο του 2025, ο Πασινιάν συναντήθηκε με τον Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, επισφραγίζοντας μια διαδικασία τουρκοαρμενικής επαναπροσέγγισης η οποία ήταν όμως σε εξέλιξη ήδη από τον Ιανουάριο του 2022.
«Ο Πασινιάν προτρέπει τους Αρμένιους να ξεπεράσουν την ιδέα της “ιστορικής Αρμενίας” που περιλαμβάνει εδάφη που βρίσκονται σήμερα εντός της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου του όρους Αραράτ που αποτελεί εδώ και καιρό εθνικό σύμβολο. Στον αντίποδα, προωθεί το όρος Αραγκάτς, ένα αδρανές ηφαίστειο εντός της Αρμενίας, ως νέο εθνικό σύμβολο», έγραφε η Ολέσια Βαρτανιάν τον περασμένο Ιούλιο στον ιστοχώρο του Carnegie Russia Eurasia Center.
Ερντογάν και Πασινιάν ξανασυναντήθηκαν προ ημερών, στην κινεζική πόλη Τιεντσίν, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), επαναβεβαιώνοντας τις δημόσια εκφρασθείσες διαθέσεις περαιτέρω συγκλίσεων.
Οι δύο χώρες διατηρούν πια ανοιχτούς διαύλους μέσω ειδικών αντιπροσώπων (Σερντάρ Κιλίτς, Ρουμπέν Ρουμπινιάν), προχωρούν στο άνοιγμα συνοριακών περασμένων, συνδέονται με απευθείας πτήσεις, απλοποιούν τις διαδικασίες χορήγησης θεωρήσεων εισόδου και ενισχύουν τις εμπορικές τους συναλλαγές, κινούμενες σε τροχιά σταδιακής εξομάλυνσης των μεταξύ τους σχέσεων.
Η νέα διάσταση στην εξωτερική πολιτική της Αρμενίας
Με κινήσεις όπως αυτές που κάνει για επαναπροσέγγιση με την Άγκυρα, η Αρμενία φαίνεται πως επιθυμεί να τροποποιήσει την εξωτερική της πολιτική, η οποία στο παρελθόν υπήρξε σε μεγάλο βαθμό μονοδιάστατη και προσηλωμένη προς τη Ρωσία. Συγκεκριμένα, το Γερεβάν προσπαθεί να προσεγγίσει πέρα από την Τουρκία και τις χώρες της Δύσης (ΕΕ,ΗΠΑ) αλλά και άλλες δυνάμεις, όπως είναι η Ινδία.
Αλλά και για την Τουρκία από την άλλη πλευρά, η Αρμενία έχει αξία αφού μέσω αυτής η Τουρκία μπορεί να ενισχύσει την επιρροή της στον Νότιο Καύκασο, να αποκτήσει πιο «άμεση» πρόσβαση στο Αζερμπαϊτζάν, στην Κασπία και στον αζερικό θύλακα του Ναχιτσεβάν (μέσα από τον διάδρομο του Ζανγκεζούρ), και να προωθήσει την περαιτέρω ανάπτυξη του καλούμενου Μεσαίου Διαδρόμου (Middle Corridor – TITR) που συνδέει την Ασία με την Ευρώπη μέσω Τουρκίας.
