Επί δεκαετίες οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ προωθούσαν την ιδέα του φιλελευθερισμού και της ελεύθερης αγοράς, του πλήρους διαχωρισμού του ιδιωτικού από τον δημόσιο τομέα και την κυβέρνηση και ασκούσαν έντονη κριτική στην Κίνα ή στις χώρες του πρώην «ανατολικού μπλοκ», για τον κρατικό παρεμβατισμό και τον κρατικό έλεγχο στις επιχειρήσεις.
Μετά ήρθε η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ η δεύτερη και όπως καταδεικνύουν οι τελευταίες κινήσεις της, όπως επί παραδείγματι η εξαγορά μεριδίου στον γίγαντα της τεχνολογίας και των μικροεπεξεργαστών Intel, τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο «στη γη των ελεύθερων και στο σπίτι των γενναίων».
Η κυβέρνηση Τραμπ σκέφτεται εξαγορά μεριδίων σε εταιρείες άμυνας
Η εξέλιξη αυτή, η εξαγορά δηλαδή -μέσω των ενισχύσεων που είχε τάξει στην Intel η κυβέρνηση Μπάιντεν στα πλαίσια της ενίσχυσης του κλάδου απέναντι στις κινεζικές τεχνολογικές εταιρείες του χώρου- περίπου του 10% της εταιρείας την Παρασκευή από το αμερικανικό δημόσιο, προκάλεσε εκ των πραγμάτων ποικίλες αντίδρασεις, αλλά σηματοδότησε και το «άνοιγμα» από πλευράς της κυβέρνησης Τραμπ του θέματος εξαγορών γενικά μεριδίων και σε άλλες εταιρείες.
Επί παραδείγματι νωρίτερα σήμερα ο υπουργός Εμπορίου της κυβέρνησης Τραμπ, Χάουαρντ Λάτνικ σε συνέντευξή του στο CNBC ανέφερε ξεκάθαρα ότι η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να αποκτήσει μερίδια σε εταιρείες Άμυνας και σε άλλες με τις οποίες συνεργάζεται. Όπως υποστήριξε η ηγεσία του Πενταγώνου ήδη εξετάζει το ενδεχόμενο να πάρει μερίδια σε εταιρείες όπως η Lockheed Martin Corp, η Boeing Co και η Palantir Technologies Inc, οι οποίες ούτως ή άλλως λαμβάνουν μεγάλα πακέτα ενισχύσεων από την κυβέρνηση ενώ την έχουν και… πελάτη.
Όπως τόνισε ο Λάτνικ στις δηλώσεις του: «Πρέπει να γίνουν πολλές συζητήσεις για το πώς θα χρηματοδοτήσουμε τις αγορές μας σε πολεμικό υλικό. Υπάρχει μια τεράστια συζήτηση για την άμυνα. Η Lockheed Martin αντλεί το 97% των εσόδων της από την αμερικανική κυβέρνηση. Είναι ουσιαστικά ένας βραχίονας της αμερικανικής κυβέρνησης», πρόσθεσε. Μετά τα σχόλια του Lutnick, οι μετοχές της Lockheed σημείωσαν άνοδο 1,1%, ενώ η Boeing σημείωσε άνοδο περίπου 0,7% και η Palantir σημείωσε πτώση περίπου 1%.
Λάτνικ: «Αν υπάρχει ανάγκη, αλλάζουμε τους κανόνες»
Ο υπουργός Εμπορίου του Τραμπ όμως δεν έμεινε εκεί. Σύμφωνα με τον Λατνικ όλες οι εταιρείες που ζητούν ομοσπονδιακή ενίσχυση πρέπει να είναι προετοιμασμένες να συνεργαστούν με τον πρόεδρο Τραμπ. Όπως τόνισε: «Αν μια εταιρεία απευθυνθεί στην κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και πει: χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας, θέλουμε να αλλάξουμε τα πάντα… Τότε νομίζω ότι αυτό είναι ένα θέμα που αφορά τον διευθύνοντα σύμβουλο και τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών και αυτός θα αποφασίσει αν θα τους ακούσει και θα αλλάξει τους κανόνες». Η δήλωση αυτή ήταν ουσιαστικά αναφορά στην παρέμβαση του Λευκού Οίκου και την συμφωνία με τους κατασκευαστές μικροεπεξεργαστών Nvidia και AMD για να λάβει το 15% των εσόδων από τις πωλήσεις στην Κίνα μικροεπεξεργαστών που προηγουμένως είχαν απαγορευτεί.
Όπως τόνισε ο Λατνικ:«Από την στιγμή που προσθέτουμε θεμελιώδη αξία στην επιχείρησή σας, νομίζω ότι είναι δίκαιο ο Ντόναλντ Τραμπ να σκεφτεί τον αμερικανικό λαό».
«Ανόητοι» όσοι επικρίνουν την εξαγορά στην Intel
Οι δηλώσεις αυτές έρχονται μόλις ένα 24ώρο μετά από τις τοποθετήσεις του Ντόναλντ Τραμπ σύμφωνα με τις οποίες θέλει να αυξήσει τις επενδύσεις της αμερικανικής κυβέρνησης σε υγιείς αμερικανικές εταιρείες, παρά τις προειδοποιήσεις και τις επικρίσεις ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να περιορίσει την εταιρική στρατηγική και την ευελιξία της αγοράς και ότι μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στους καταναλωτές.
Όπως έγραψε υπερασπιζόμενος την συμφωνία με την Intel: «ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΣΑ ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ INTEL, ΑΞΙΖΕΙ ΠΕΡΙΠΟΥ 11 ΔΙΣ. ΔΟΛΑΡΙΑ. Ολα πηγαίνουν στις ΗΠΑ. Γιατί κάποιοι «ανόητοι» άνθρωποι δυσανασχετούν μ’ αυτό; Θα κάνω τέτοιες συμφωνίες για τη χώρα μας όλη μέρα. Θα βοηθήσω επίσης εκείνες τις εταιρείες που κάνουν τόσο προσοδοφόρες συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μου αρέσει να βλέπω την τιμή της μετοχής τους να ανεβαίνει, κάνοντας τις ΗΠΑ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΠΛΟΥΣΙΕΣ. Περισσότερες δουλειές για την Αμερική!!! Ποιος δεν θα ήθελε να κάνει τέτοιες συμφωνίες;».
Έξαλλοι οι συντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι
Η απάντηση στο ερώτημα Τραμπ είναι… οι συντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί και οικονομολόγοι. Σύμφωνα με τους επικριτές της συμφωνίας με την Intel, η κίνηση αυτή αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς τον «σοσιαλισμό» που υπονομεύει την ελεύθερη αγορά και δημιουργεί προηγούμενο το οποίο οι Δημοκρατικοί θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν αν επιστρέψουν στην εξουσία. Η άλλη κριτική που ασκείται είναι ως προς το… κέρδος που θα έχει η εταιρεία από αυτήν την απόφαση και για το κατά πόσο η Intel θα… υποφέρει από μερική ομοσπονδιακή ιδιοκτησία, όπως είναι η επικρατούσα άποψη στις ΗΠΑ για τις κρατικές επιχειρήσεις στην Κίνα, τη Ρωσία και άλλες χώρες.
Ενδεικτικά αναφέρονται οι δηλώσεις του Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή της Βόρειας Καρολίνας Τομ Τίλις ότι αισθάνεται «άβολα» για τη χρήση της ομοσπονδιακής εξουσίας από τον Τραμπ στην άσκηση επιρροής για τη λήψη αποφάσεων όχι μόνο στην Intel αλλά και σε άλλες μεγάλες εταιρείες που έχουν επιδιώξει να κερδίσουν την εύνοια του Λευκού Οίκου, όπως η Apple, η οποία αυτόν τον μήνα ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει τη δέσμευσή της στις Ηνωμένες Πολιτείες στα 600 δισεκατομμύρια δολάρια.
«Δεν με νοιάζει αν πρόκειται για ένα δολάριο ή για ένα δισεκατομμύριο δολάρια», δήλωσε ο Τίλις στον δημοσιογράφο του CBS Μέιτζορ Γκάρετ. Όπως τόνισε: «Αυτό αρχίζει να μοιάζει με μια ημικρατική επιχείρηση αλά ΕΣΣΔ. Δεν πιστεύω ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα έπρεπε να επιλέγει νικητές και ηττημένους».
Αντίστοιχη τοποθέτηση έκανε και ο Ρεμπουμπλικανός γερουσιαστής του Κεντάκι Ραντ Πολ ο οποίος αφού χαρακτήρισε την εξαγορά ως «απαίσια ιδέα» σε ανάρτηση του στα σόσιαλ μίντια, τόνισε: «Αν ο σοσιαλισμός είναι η κατοχή των μέσων παραγωγής από την κυβέρνηση, δεν θα ήταν η κατοχή μέρους της Intel από την κυβέρνηση ένα βήμα προς τον σοσιαλισμό;».
Οι πολιτικοί αναλυτές στις ΗΠΑ εκτιμούν ότι όταν το Κογκρέσο ξεκινήσει πάλι τις εργασίες του μετά το θερινό κλείσιμο, οι αντιδράσεις στις κινήσεις αυτές θα πάρουν μορφή χιονοστιβάδας, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι έχουν ουσιαστικά την δύναμη να αντισταθούν στην πολιτική και τις αποφάσεις του Ντόναλντ Τραμπ.
Θετικός ο… Μπέρνι Σάντερς
Η κίνηση με την Intel, αλλά και γενικότερα η υιοθέτηση μιας τέτοιας στάσης συνολικά από την κυβέρνηση Τραμπ, βρήκε και έναν υποστηρικτή, από την άλλη πλευρά όμως του πολιτικού φάσματος.
Ο λόγος για τον Μπέρνι Σάντερς, τον γερουσιαστή του Βερμόντ που αυτοπροσδιορίζεται ως δημοκρατικός σοσιαλιστής, και ο οποίος ανέφερε: «Χαίρομαι που η κυβέρνηση Τραμπ συμφωνεί με την τροπολογία που πρότεινα πριν από τρία χρόνια στον νόμο για τα τσιπ. Όχι. Οι φορολογούμενοι δεν θα πρέπει να παρέχουν δισεκατομμύρια δολάρια σε εταιρική πρόνοια σε μεγάλες, κερδοφόρες εταιρείες όπως η Intel χωρίς να λαμβάνουν τίποτα σε αντάλλαγμα. Εάν οι εταιρείες μικροτσίπ αποκομίζουν κέρδος από τις γενναιόδωρες επιχορηγήσεις που λαμβάνουν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, οι φορολογούμενοι της Αμερικής έχουν δικαίωμα σε μια εύλογη ανταπόδοση αυτής της επένδυσης».
