Όταν στις αρχές του έτους αποκαλύφθηκε ότι η Τζόρτζια Μελόνι ήταν η μοναδική Ευρωπαία ηγέτης που είχε λάβει πρόσκληση από τον Ντόναλντ Τραμπ για να παραστεί στην ορκωμοσία του, οι αναλύσεις σχετικά με το τι θα σημάνει αυτό για την θέση της Ιταλίας στην ΕΕ και για τον ρόλο που αυτή θα παίζει σε Ευρώπη, βόρεια Αφρική και Μεσόγειο, έδιναν κι έπαιρναν.
Οι μήνες κύλησαν, οι εξελίξεις προχώρησαν και η ειδική σχέση ανάμεσα σε Τραμπ και Μελόνι, ανά διαστήματα έβγαινε στην επιφάνεια.
Αυτό ακριβώς συνέβη για άλλη μια φορά αυτό το διήμερο, καθώς η Τζόρτζια Μελόνι πραγματοποίησε επίσκεψη- έκπληξη αρχικά στην Τυνησία και στην συνέχεια μετέβη στην Κωνσταντινούπολη για συνομιλίες με τον Ταγίπ Ερντογάν και για μια τριμερή συνάντηση με τον ηγέτη της Τουρκίας και με τον επικεφαλής της επίσημης κυβέρνησης της Λιβύης, Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπα.
Η περιοδεία του Μπούλος έστρωσε το έδαφος για τη Μελόνι
Η «συμπληρωματική» φύση των επισκέψεων Μελόνι στις αμερικανικές κινήσεις στην περιοχή, έχει προκαλέσει ερωτηματικά τόσο στην Τυνησία, όσο και στην Ιταλία, όχι άδικα. Η επίσκεψη στην Τυνησία ήρθε λίγες μέρες αφότου την χώρα είχε επισκεφτεί ο σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ αμερικανολιβανέζος επιχειρηματίας Μασάντ Μπούλος.
Η επίσκεψη του Μπούλος, ο οποίος είχε αποστολή να προωθήσει την αμερικανική πολιτική στην περιοχή για να διαλύσει την ιρανική επιρροή στην κυβέρνηση της χώρας, δεν πήγε ιδιαίτερα καλά.
Κατά την διάρκεια της συνάντησης του με τον πρόεδρο της Τυνησίας Καΐσ Σαϊντ, ο Μπούλος -συμπέθερος του Ντόναλντ Τραμπ- αναγκάστηκε να εξετάσει φωτογραφίες από τον λιμό στην Γάζα, ενώ ο πρόεδρος της Τυνησίας έλεγε: «Πιστεύω ότι τις ξέρετε πολύ καλά αυτές τις εικόνες. Ένα παιδί που κλαίει και τρώει άμμο στην κατεχόμενη Παλαιστίνη. Αυτό είναι κάτι απαράδεκτο. Είναι ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας». Το αν ο Μπούλος κατάφερε να προσφέρει κάτι ή να πάρει κάτι από την επίσκεψη του στην Τυνησία δεν έγινε γνωστό, όμως το κενό αυτό έσπευσε να καλύψει η ιταλίδα πρωθυπουργός.
Η Τζιόρτζια Μελόνι, συναντήθηκε χθες με τον πρόεδρο της Τυνησίας, Καΐς Σαΐντ, στην Τύνιδα, για να συζητήσουν το φιλόδοξο «σχέδιο Ματέι» και τους τρόπους ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Οι συνομιλίες, που πραγματοποιήθηκαν στο προεδρικό μέγαρο της Τυνησίας, επικεντρώθηκαν στην οικονομική ανάπτυξη, τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης.
Το Σχέδιο Ματέι, που πήρε το όνομά του από τον Ενρίκο Ματέι, ιδρυτή της ιταλικής κρατικής ενεργειακής εταιρείας Eni, είναι η βασική στρατηγική της Ρώμης για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης στην Αφρική.
Η πρωτοβουλία στοχεύει στη μείωση των μεταναστευτικών πιέσεων μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας, της βελτίωσης των υποδομών και της καθιέρωσης μιας «μη επιθετικής» εταιρικής σχέσης μεταξύ της Ευρώπης και της Αφρικής, όπως την περιγράφει η Μελόνι.
Οι βασικοί τομείς που στοχεύει το σχέδιο περιλαμβάνουν την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, την ύδρευση και την αποχέτευση, τη γεωργία και τις ενεργειακές υποδομές.
Αμερικανικές συμφωνίες με Λιβύη και ιταλικό άρωμα
Η περιοδεία του Μπούλος την περασμένη εβδομάδα στο Μαγκρεμπ περιλάμβανε και στάσεις στην Λιβύη. Εκεί ο απεσταλμένος του Ντόναλντ Τράμπ είχε κάποιες επιτυχίες. Πέρα από την πρόταση που έλαβε από τον Ντμπέιμπα για μια οικονομική συνεργασία με τις ΗΠΑ ύψους 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων, παρακολούθησε την υπογραφή για την κατασκευή δύο νέων πλατφορμών και αποθηκευτικών χώρων, από την Hill International, σε πρότζεκτ της ιταλικής Eni με την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης (NOC).
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, η συνεργασία που συζητήθηκε ανάμεσα στον Μπούλος και τον Ντμπέιμπα περιλαμβάνει «έτοιμα προς υλοποίηση έργα στους τομείς της ενέργειας, των ορυκτών, της ηλεκτρικής ενέργειας, των υποδομών και των τηλεπικοινωνιών, που θα επιτρέψουν την οργανωμένη και άμεση είσοδο αμερικανικών επενδύσεων στην αγορά της Λιβύης».
Όπως αναφέρει σχετικό δημοσίευμα του Anadolu, «οι δύο πλευρές συζήτησαν επίσης τις εξελίξεις στον τομέα του πετρελαίου, ιδίως τις ευκαιρίες σε νέα υπεράκτια και χερσαία οικόπεδα, καθώς και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για την ενίσχυση της διαφάνειας και την επίτευξη βιώσιμων αποδόσεων εντός ενός σταθερού ενεργειακού πλαισίου». Ο Μπούλος όμως δεν σταμάτησε στην Τρίπολη, αλλά μετά επισκέφθηκε και την Βεγγάζη, όπου συναντήθηκε με τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, οι άνθρωποι του οποίου ελέγχουν την δεύτερη κυβέρνηση της διχασμένης Λιβύης.
Η τριμερής στην Κωνσταντινούπολη με την Μελόνι
Οι επισκέψεις της ιδιαίτερα συμπαθούς στον Τραμπ, Μελόνι, σε Τυνησία και σήμερα στην Κωνσταντινούπολη, όπου συναντά τον άλλο μεγάλο «παίκτη» στην Λιβύη, τον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και τον Ντμπέιμπα, έρχονται λοιπόν με τα παραπάνω ως δεδομένα. Οι επισκέψεις τυπικά αφορούν το μεταναστευτικό, αλλά και τους πολέμους τόσο στην Αφρική, όσο και στην Μέση Ανατολή, που γεννούν τεράστιες ροές προσφύγων.
Με τις αμερικανικές κινήσεις όμως και το ανανεωμένο ενδιαφέρον της Ουάσινγκτον για την ευρύτερη περιοχή της βόρειας Αφρικής, της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, το βέβαιο είναι ότι οι συζητήσεις στην Κωνσταντινούπολη δεν αφορούν απλά το θέματα ασφαλείας.
Οι εξελίξεις εκ των πραγμάτων θα έπρεπε να θορυβήσουν ιδιαίτερα την Αθήνα, αφού η τουρκική επιρροή στην Λιβύη και στην ευρύτερη περιοχή ενισχύεται, ενώ παράλληλα αυξάνεται το επίπεδο συνεργασίας, τόσο με τις ΗΠΑ, όσο και με την Ιταλία.
Τα παραπάνω δεν είναι απλές εκτιμήσεις. Στο σχετικό Δελτίο Τύπου που εξέδωσε το γραφείο Τύπου της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης (GNA), η σύνοδος κορυφής στην Κωνσταντινούπολη: «Θα ασχοληθεί με στρατηγικά ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, κυρίως την οικονομική συνεργασία και ανάπτυξη στην περιοχή της Μεσογείου, την ενίσχυση των συνεργασιών στους τομείς της ενέργειας και του πετρελαίου, καθώς και το ζήτημα της παράτυπης μετανάστευσης και τον αντίκτυπό της στην περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Η σύνοδος, αποτελεί μέρος του συνεχιζόμενου συντονισμού μεταξύ της Λιβύης, της Τουρκίας και της Ιταλίας, με στόχο την προώθηση κοινών προσεγγίσεων που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των λαών της περιοχής και συμβάλλουν στη στήριξη της σταθερότητας και της διεθνούς συνεργασίας».
Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση στην Ελλάδα
Ήδη τα όσα διαδραματίζονται στην Κωνσταντινούπολη δεν έμειναν ασχολίαστα από την αντιπολίτευση της χώρας μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έκανε λόγο για «μία νέα διπλωματική ήττα για τη διεθνώς περιθωριοποιημένη κυβέρνηση Μητσοτάκη» που κινείται «στο δόγμα του «δεδομένου συμμάχου», χωρίς να διστάζει να απεμπολεί το γεωπολιτικό αποτύπωμά της».
Παράλληλα το Κίνημα Δημοκρατίας σημείωσε μεταξύ άλλων πως «η εξωτερική πολιτική των επικοινωνιακών πυροτεχνημάτων, των φωτογραφιών στις συνόδους και των «στενών φίλων» που τελικά στηρίζουν την Άγκυρα, καταρρέει με πάταγο. Το τίμημα είναι βαρύ για τη γεωπολιτική θέση και ισχύ της χώρας» και γι’ αυτό «η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από κυβερνήσεις που επενδύουν στην αυταπάτη.
