Τα βότανα της Λέρου, τα ενδημικά λουλούδια του νησιού, το άγριο θυμάρι αλλά και το πεύκο εξασφαλίζουν όλες τις προϋποθέσεις για τη σύνθεση μιας πλούσιας παλέτας με διαφορετικές γεύσεις και εντάσεις έτσι ώστε ο καθένας να επιλέγει το μέλι εκείνο που ταιριάζει στις δημιουργίες του. Τα δε γλυκά του νησιού είναι πολλά, ντελικάτα και περίτεχνα. Υπάρχουν τα περίφημα πουγκάκια με γέμιση πικραμύγδαλο που περιχύνονται με μέλι, τα περίφημα αμυγδαλωτά που λιώνουν στο στόμα, τα ξεροτήγανα που θυμίζουν δίπλες αλλά και οι σβίγγοι όπως ονομάζονται οι ντόπιοι νησιώτικοι λουκουμάδες.
Το Sweet & Salty στο Παντέλι
Ακριβώς πάνω στην κεντρική πλατεία του χωριού αλλά και δίπλα στη θάλασσα, υπάρχει ένα διαμαντάκι που αγαπήσαμε για πολλούς λόγους. Ανήκει σε εκείνα τα μαγαζιά που σε κάνουν να νιώθεις ότι βρίσκεσαι καλεσμένος σε σπίτι φίλων. Η μικρή αυλή, περιποιημένη και κουκλίστικη, σε προκαλεί να πάρεις το βιβλίο σου και να αράξεις στα τραπεζάκια της για όσο περισσότερη ώρα γίνεται. Το Sweet & Salty άνοιξε από τον Χρήστο και την Άννα Καρπαθάκη το 2011, στο πατρικό σπίτι της γιαγιάς της Άννας που είναι χτισμένο σύμφωνα με την αρχιτεκτονική του τόπου. Η Άννα, που ανέκαθεν έφτιαχνε γλυκά, αποφάσισε αρχικά να πειραματιστεί σε μια οικοτεχνία με μαρμελάδες και λικέρ με αρμπαρόριζα. Σιγά σιγά, όμως, αυτή εξελίχθηκε σε σημείο συνάντησης ντόπιων και περαστικών ιδανικό για κάθε ώρα της ημέρας.
Η Άννα Καρπαθάκη μετέτρεψε το σπίτι της γιαγιάς της, Άννας, σε ένα μαγαζί φιλόξενο και ιδανικό για να πιεις τον καφέ σου συνοδεία γλυκού ή αλμυρού. Φωτό: Χρήστος Καββούρης
Από τις τρεις κόρες του ζευγαριού, Καλλιόπη, Ειρήνη και Γεωργία, η πρώτη έχει εγκατασταθεί μόνιμα στη Λέρο και έχει αναλάβει μαζί με τη μητέρα της την κουζίνα. Το καλοκαίρι, μπαίνουν στο πρόγραμμα και οι κόρες της Καλλιόπης, Άννα και Δήμητρα. Τι μαγικό φτιάχνουν τα χεράκια τους; Πρώτο και καλύτερο το λαχταριστό γαλακτομπούρεκο με την τέλεια κρέμα που μάλιστα δεν περιέχει αβγά, αλλά και τους πιο αφράτους λουκουμάδες που έχετε δοκιμάσει ποτέ. Εννοείται λέρικα πουγκιά, κουραμπιέδες και πατσαβουρόπιτα, αμυγδαλωτά και ό,τι άλλο συνηθίζουν να φτιάχνουν στο νησί σε χαρές και γιορτές.
Η κόρη της κυρίας Άννας, Καλλιόπη, η οποία ζει μόνιμα στη Λέρο κι έχει αναλάβει την κουζίνα στο πλευρό της μητέρας της, μάς πρόσφερε ένα πιάτο λαχταριστούς λουκουμάδες. Φωτό: Χρήστος Καββούρης
Εμείς, τη μια μέρα καθίσαμε στην αυλίτσα και ήπιαμε τον καφέ μας συνοδεία γλυκού και την επομένη αναζητήσαμε τις αλμυρές προτάσεις τους και απολαύσαμε το πρωινό μας δίπλα στο κύμα. Η αγάπη και η φροντίδα του Χρήστου και της Άννας και η μεγάλη προσωπικότητα της Καλλιόπης συγκαταλέγονται στους λόγους για τους οποίους το συγκεκριμένο μαγαζί είναι για εμάς ένα ραντεβού που ανανεώνεται διαρκώς.
Το Παραδοσιακό στην Αγία Μαρίνα
Η πρώτη στάση που επιβάλλεται να κάνετε μόλις φτάσετε στη Λέρο είναι στο ζαχαροπλαστείο-καφέ Το Παραδοσιακό το οποίο στεγάζεται σε ένα παλιό αρχοντικό του νησιού, πάνω στον κεντρικό δρόμο, με τραπεζάκια που βλέπουν στη μαρίνα. Το μαγαζί έχει ιστορία που ξεπερνά τα είκοσι χρόνια αλλά η τεχνογνωσία και οι συνταγές του έρχονται από ακόμα πιο παλιά, από την εποχή που η γιαγιά Αννέτα έφτιαχνε τα περίφημα κεράσματά της με την εγγόνα της, Νίκη Καρπαθάκη, ιδιοκτήτρια του ζαχαροπλαστείου, να παρακολουθεί με προσοχή και να συγκεντρώνει όλες τις πολύτιμες γνώσεις.
Η Νϊκη Καρπαθάκη συνεχίζει τις παραδοσιακές συνταγές της γιαγιάς της, Αννέτας, στο Παραδοσιακό, το πιο ξακουστό ζαχαροπλαστείο-καφέ της Λέρου. Φωτό: Χρήστος Καββούρης
Εκείνα τα παραδοσιακά γλυκά, τα πουγκιά, τα αμυγδαλωτά και οι λέρικες πίτες αποτέλεσαν το έναυσμα για τη δημιουργία ενός μαγαζιού που επιλέγουν όλοι οι λάτρεις των γλυκών γεύσεων. Η σπεσιαλιτέ του, όμως, είναι η πατσαβουρόπιτα της Νίκης, ένα αφράτο πεντανόστιμο έδεσμα που απολαμβάνεται ιδανικά με παγωτό βανίλια ή μαστίχα. Θα τη βρείτε ακόμα και με πορτοκάλι για άρωμα και είναι βέβαιο ότι θα εθιστείτε στη γεύση της.
Η Κατερίνα στο Παραδοσιακό, με την υπέροχη πατσαβουρόπιτα της Νίκης. Φωτό: Χρήστος Καββούρης
Στο Παραδοσιακό απολαμβάνουμε ακόμη λέρικη τυρόπιτα με την αυθεντική συνταγή, πίτες από χειροποίητο φύλλο αλλά και πολλά γλυκά νέας γενιάς, όπως συγκλονιστικό τιραμισού και τσιζκέικ. Ιδιαίτερα αγαπάμε τα πουγκιά, τηγανητά ή στο φούρνο, με ανάλαφρη ζύμη και αρωματική γέμιση που σερβίρονται με μέλι και καρύδια. Εννοείται πως αυτό το μαγαζί είναι πάντα η τελευταία στάση μας προτού πάρουμε το καράβι της επιστροφής, προκειμένου να γεμίσουμε κουτιά με γλυκά και να φέρουμε στην Αθήνα όλο το άρωμα και τη γεύση του νησιού.
