Το… άγγιγμα Ντράγκι στις αγορές ομολόγων

Την ερχόμενη Πέμπτη, κατά την συνεδρίαση της 22ης Ιανουαρίου, τρεις ημέρες πριν τις ελληνικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αναμένεται να ανακοινώσει πως θα «τυπώσει χρήμα» για την αγορά κρατικών ομολόγων – πολιτική γνωστή ως ποσοτική χαλάρωση (QE). Το πακέτο, εκτιμάται πως συνολικά μπορεί να φθάσει το 1 τρισ. ευρω, ενώ οι αγορές δεν αποκλείουν μία ποιο επιθετική κίνηση εκ μέρους του Μάριο Ντράγκι με τις αγορές αποκλειστικά των κρατικών ομολόγων να υπολογίζονται σε τουλάχιστον 500 δισ. ευρω.

«Πρόκειται για τελειωμένη υπόθεση», εκτίμησαν οι αναλυτές της Citi, προβλέποντας πως η ΕΚΤ, θα ανακοινώσει στις 22 Ιανουαρίου αγορές και κρατικών ομολόγων μέσα στις επόμενες εβδομάδες συνολικού ύψους κατ’ ελάχιστο 600 δισ. ευρω. Θα είναι αορίστου χρόνου και θα περιλαμβάνουν όλα τα ενεργητικά ανεξαρτήτως πιστοληπτικής διαβάθμισης. Βέβαια για όσους τίτλους δεν έχουν επενδυτική διαβάθμιση (investment grade), δηλαδή η αξιολόγηση τους δεν είναι τουλάχιστον «ΒΒΒ-» όπως π.χ. αυτών της Ελλάδας, θα πρέπει η χώρα η οποία είναι ο εκδότης να βρίσκεται σε πρόγραμμα.

Χωρίς Πρόγραμμα, όπως σημειώνεται ευρέως, θα είναι σχεδόν αδύνατη και η υπαγωγή των ελληνικών τραπεζών στο QE. Ορισμένοι εκτιμούν πως η ΕΚΤ εξετάζει να αγοράσει χρέος η ίδια αλλά και να επιµεριστεί τον κίνδυνο σε ολόκληρη την ευρωζώνη µέσω ξεχωριστών αγορών από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες.

Η ΕΚΤ έχει τη δύναμη να τραβήξει την πρίζα από τις ελληνικές τράπεζες, καθώς κατέστησε σαφές ότι για να διατηρηθεί η πρόσβαση στη ρευστότητα η Ελλάδα θα πρέπει να τηρήσει τις συμφωνίες με τους πιστωτές.

Παρόμοια προϋπόθεση θα εφαρμοστεί και για τις αγορές ομολόγων αναφέρουν οι αναλυτές, εκτιμώντας πως όσο πιο επιθετική θα είναι (η ΕΚΤ) στην επικοινωνία της χαλάρωσης, τόσο πιο πιθανό είναι να αφήσει την Ελλάδα να ανησυχεί ότι δεν θα ευνοηθεί. Μια λύση που λέγεται πως είναι δημοφιλής στο Βερολίνο, είναι να δοθούν εγγυήσεις ότι οι όποιες ζημιές θα μεταφερθούν στην αρμόδια εθνική κεντρική τράπεζα.

Τήρηση των προϋποθέσεων

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που σχεδίασε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT) το 2012 δεν παραβιάζει την ευρωπαϊκή νομοθεσία, αρκεί να τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Ο γενικός εισαγγελέας δήλωσε ότι η ΕΚΤ μπορεί να αγοράζει ομόλογα, όσο το πρόγραμμα είναι «απαραίτητο» και «κατ’αναλογία».

Η τράπεζα, ωστόσο, θα πρέπει πρώτα να δικαιολογήσει την κίνησή της και να διασφαλίσει ότι δεν θα προσφέρει απευθείας βοήθειας σε κανένα μέλος της ευρωζώνης.

Θα ήταν λοιπόν δύσκολο για την ΕΚΤ να παραμείνει μέλος της τρόικας των επιθεωρητών που επιβλέπουν το πρόγραμμα της Ελλάδας και της Κύπρου, αν οι δύο αυτές χώρες επωφεληθούν του προγράμματος αγοράς ομολόγων.

Πάντως ο γενικός εισαγγελέας ανέφερε ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αγοράσει ομόλογα χωρών με χαμηλή πιστοληπτική διαβάθμιση, καθώς αυτό δεν παραβιάζει τους κανόνες που της απαγορεύουν να χρηματοδοτεί απευθείας κράτη-μέλη.

Αγορές ομολόγων ως 1 τρισ. ευρώ

Η UBS, προβλέπει πως η ΕΚΤ θα προσπαθήσει στις 22 Ιανουαρίου να εκπλήξει τις αγορές ανακοινώνοντας αγορές ομολόγων ως 1 τρις. ευρω, ώστε να καταπολεμήσει τον αποπληθωρισμό και να τονώσει την ανάπτυξη. Μία τέτοια εξέλιξη ενδεχομένως να έχει αντίκτυπο στις αγορές ρίσκου, αλλά και στο ευρω το οποίο μπορεί να κινηθεί προς το 1,1 ως προς το δολάριο.

Την ίδια στιγμή, η κίνηση της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας να μειώσει τα ήδη αρνητικά επιτόκια στο -0,75% και να άρει τη στήριξη της ισοτιμίας του φράγκου με το ευρώ στο 1,20, προεξοφλεί όπως λέγεται, μία επιθετική κίνηση Ντράγκι στις 22 Ιανουαρίου με αποτέλεσμα περαιτέρω πιέσεις στο ευρώ.

Η SNB έχει στενούς δεσμούς με την ΕΚΤ. Η απόφασή της μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι η SNB πιστεύει (ή γνωρίζει) ότι η ΕΚΤ θα ανακοινώσει πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης την Πέμπτη ίσως μεγαλύτερο από αυτό που προεξοφλούν οι αγορές- ενδεχομένως και 1 τρισ. ευρώ και όχι 500 δισ. όπως εκτιμάται σήμερα ευρέως. Για τους «FT» η ΕΚΤ θα ήταν τρελή να μη σκεφτεί πόσο σοφό είναι να ξεκινήσει ένα μαζικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων για να αποτρέψει μία επικίνδυνη βουτιά της ευρωζώνης στον αποπληθωρισμό μόλις τρεις ημέρες πριν από τις εκλογές στην Ελλάδα, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τον αντιμεταρρυθμιστικό, όπως το ονομάζει, ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.