Μετά από έξι χρόνια ύφεσης, κατά την οποία η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 25%, η οικονομική δραστηριότητα έχει σταθεροποιηθεί και το ΑΕΠ σταμάτησε να υποχωρεί, αναφέρει στην τελευταία της έκθεση η Ernst & Young, επισημαίνοντας όμως ότι οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι παραμένουν αφού η ανταγωνιστικότητα της χώρας παραμένει χαμηλά, οι εξαγωγές φρέναραν και τα νοικοκυριά εξακολουθούν και ταλαιπωρούνται από την ανεργία και τα «κόκκινα» δάνεια.
Οπως καταγράφει η Ernst & Young, τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το οικονομικό κλίμα δείχνουν ότι θα υπάρξει ανάπτυξη κατά το 3ο τρίμηνο. Οι λιανικές πωλήσεις και η βιομηχανική παραγωγή παρουσιάζουν αύξηση σε ετήσια βάση, ενώ το ποσοστό ανεργίας σταθεροποιήθηκε στο 27%. Η έκθεση προβλέπει ότι το 2015 θα πραγματοποιηθεί αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,4% μετά από ουσιαστικά μηδενική ανάπτυξη εφέτος. Ωστόσο, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις για να μετατρέψει την πρόοδο αυτή σε μια βιώσιμη ανάκαμψη.
Η πρόοδος στο δημοσιονομικό πεδίο υπήρξε πραγματικά «ηρωική» καθώς ένα δημοσιονομικό έλλειμμα άνω του 15% του ΑΕΠ το 2009 έχει μετατραπεί σε ένα σημαντικό πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα το 2013. Το πλεόνασμα είναι μεγαλύτερο από τον στόχο του προγράμματος και επιτεύχθηκε νωρίτερα από ό,τι όριζε το χρονοδιάγραμμα. Η Ελλάδα έχει σήμερα το υψηλότερο κυκλικά προσαρμοσμένο πρωτογενές πλεόνασμα στην ευρωζώνη. Ωστόσο, αν και ο ρυθμός της δημοσιονομικής προσαρμογής πρέπει να περιορισθεί, είναι αναγκαίο να γίνουν ακόμη αρκετά προκειμένου να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ το 2016. Σήμερα το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα υπάρξει ένα δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξεως του 1% του ΑΕΠ για το 2015.
Οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων προκάλεσαν υστέρηση στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας διεθνώς. Παρά το γεγονός ότι οι ονομαστικοί μισθοί στον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν κατά 16% από το 2009, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία είναι υπερτιμημένη κατά περίπου 10%, ενώ η αναμενόμενη συμβολή του εμπορικού ισοζυγίου στην επίτευξη θετικών ρυθμών ανάπτυξης δεν πραγματοποιήθηκε.
Το μέγεθος της ύφεσης επέδρασε αρνητικά και στους ισολογισμούς του ιδιωτικού τομέα. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) έφθασαν σχεδόν στο 40% στο τέλος του 2013, ενώ ο δείκτης κάλυψης (provisions over NPL) ήταν μόνο 49%.
Θετικές ενδείξεις για την ανεργία στην ευρωζώνη
Σχετικά με την ευρωζώνη, η Ernst & Young εκτιμά ότι θα ανακάμψει σταδιακά, μετά τη στασιμότητα των πρώτων 6 μηνών του 2014 που επέδειξε και παρά το γεγονός ότι ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού δεν έχει εκλείψει. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση Eurozone Forecast (EEF) Autumn 2014 της Εrnst & Young, το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 0,9% το τρέχον έτος, 1,5% το 2015 και 1,7% το 2016. Μετά από δύο χρόνια μείωσης της παραγωγής, η ανάκαμψη είναι ευπρόσδεκτη, αλλά ο ρυθμός ανάπτυξης θα παραμείνει αισθητά χαμηλότερος από τον μέσο όρο του 2,3% της προ κρίσης περιόδου 1997-2007.
Την ίδια στιγμή, η ανεργία στην ευρωζώνη έχει πλέον σταματήσει να αυξάνεται. Παρά το γεγονός ότι η μείωση της ανεργίας αναμένεται να είναι σταδιακή, με το ποσοστό της να φθάνει στο 10,9% μέχρι το τέλος του 2016, από 11,4% που είναι σήμερα, η εξέλιξη αυτή θα τονώσει περαιτέρω την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
Επενδύσεις, η νέα κινητήρια δύναμη της ανάκαμψης
Ενώ αρχικώς η ανάκαμψη στην ευρωζώνη βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στη βελτίωση των εμπορικών επιδόσεων, τα επόμενα χρόνια η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο. Ωστόσο, η πρόσφατη υποτίμηση του ευρώ θα βοηθήσει τους εξαγωγείς, ιδίως στις λιγότερο ανταγωνιστικές οικονομίες. Οι εξαγωγές αναμένεται να αυξηθούν κατά περίπου 3% το 2014, φθάνοντας στο 4,1% το 2015 και στη συνέχεια το 4,3% το 2016.
Η βελτίωση του εμπορικού περιβάλλοντος με τη σειρά της, καθώς και η αυξημένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να αυξήσουν τις επενδυτικές δαπάνες τους. Σύμφωνα με την έκθεση, ο ρυθμός αύξησης των κεφαλαιακών δαπανών θα ανακάμψει αισθητά, φθάνοντας το 2,4% το 2015 και το 2,8% το 2016, από 1,3% το 2014. Ως αποτέλεσμα, η συμβολή των επενδύσεων στην ανάπτυξη, η οποία ήταν έντονα αρνητική το 2013, αναμένεται να είναι μέτρια το 2014 και στη συνέχεια σταθερή το 2015 και το 2016.
HeliosPlus
