Η Ομόνοια και ο Γιώργος Ζογγολόπουλος (1903-2004), μια σχέση μοιραία, παρ’ ολίγο ολέθρια. Σήμερα κοσμεί την ταλαιπωρημένη πλατεία το εξίσου ταλαιπωρημένο «Πεντάκυκλό» του. Πριν από έξι δεκαετίες, ο μεγάλος εκπρόσωπος της σύγχρονης ελληνικής γλυπτικής είχε σχεδιάσει ένα άλλο έργο για την καρδιά της πόλης, τον εντυπωσιακό «Ποσειδώνα». Το έργο δεν εγκαταστάθηκε ποτέ για πολιτικούς λόγους γιατί σύμφωνα με τον ίδιο είχε αρνηθεί να παραλάβει παράσημο από τα χέρια του τότε Βασιλέα Παύλου. Σήμερα χάρη σε δωρεά του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου στο Πανεπιστήμιο George Washington, κοσμεί το κέντρο της πρωτεύουσας της Αμερικής μόλις ένα χιλιόμετρο από τον Λευκό Οίκο. Είναι μια ιστορία για το πώς ο καιρός, συχνά έχει και τα γυρίσματά του.
Ακόμη και όσοι θυμούνται την παλιά όψη της ταλαιπωρημένης πλατείας με τα σιντριβάνια και το γκαζόν, λίγοι θα γνωρίζουν ότι είχε διαμορφωθεί σε σχέδια του γλύπτη Ζογγολόπουλου σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Κ. Μπίτσιο. Ηταν το 1957, η Ελλάδα ήταν ακόμη βασιλευόμενη δημοκρατία όταν προκηρύχθηκε ο σχετικός διαγωνισμός από το τότε Υπουργείο Συγκοινωνιών και Δημοσίων Εργων.
Τα σχέδια των νικητών Ζογγολόπουλου και Μπίτσιου πήραν το 1ο βραβείο το 1958. Περιελάμβαναν τα αλησμόνητα ομόκεντρα γεωμετρικά σχήματα, τον κύκλο, το εξάγωνο και το πεντάγωνο μαζί με την υδάτινη γλυπτική σύνθεση με τους πίδακες -υπάρχουν και οι καρτ-ποστάλ με τα οξειδωμένα χρώματα για όσους θέλουν να θυμηθούν ακριβώς πως ήταν. Αυτό που δεν δείχνουν οι φωτογραφίες είναι τα χρωματιστά βότσαλα τα οποία προορίζονταν για το χώρο του γκαζόν αλλά και το γλυπτό της σύνθεσης, τον «Ποσειδώνα», ύψους οκτώ μέτρων ο οποίος δεν βρήκε ποτέ τη θέση του στην πλατεία -ούτε και κατασκευάστηκε. Το 2010 το Ιδρυμα δημιούργησε ένα όμοιο αντίγραφο του έργου ύψους 6 μέτρων το οποίο τοποθετήθηκε στην Υπαίθρια Γλυπτοθήκη Ψυχικού.
Οσο ζούσε όμως ο Ζογγολόπουλος είχε επιμεληθεί την κατασκευή μιας μικρότερης εκδοχής των αρχικών σχεδίων του (ύψους 3.95 μέτρων και πλάτους 3.00 μέτρων). Αυτό είναι το γλυπτό που δωρήθηκε στην Ουάσινγκτον μετά από μια επίμονη πορεία που κράτησε τέσσερα περίπου χρόνια. Από τις 15 Ιουλίου κοσμεί λοιπόν την καρδιά μιας άλλης πόλης, «της πρωτεύουσας μιας χώρας όπου η Τέχνη και οι αξίες αναγνωρίζονται από όπου και αν προέρχονται» και «ένας άγνωστος καλλιτέχνης με δύσκολο επίθετο αναγνωρίζεται» όπως αναφέρουν μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ζογγολόπουλου, Νίκος Θεοδωρίδης και γενικός διευθυντής του, Αγγελος Μωρέτης, αντίστοιχα. Μπορεί τα έργα του στην Ελλάδα να ρημάζουν «η ‘Στήλη’ στο πάρκο Ριζάρη για παράδειγμα παραμένει χωρίς φως» όπως ανέφερε ο κ. Μωρέτης, όσοι όμως επισκέπτονται καθημερινά το νέο κτίριο της Σχολής Δημόσιας Υγείας θα μπορούν να απολαμβάνουν στον περιβάλλοντα χώρο του Πανεπιστημίου τους αυτό το τόσο σύγχρονο γλυπτό που σχεδιάστηκε πριν από 60 χρόνια.
Η ιδέα ανήκε στον νομικό, συλλέκτη και επιμελητή εκθέσεων Γιώργου Σταθόπουλο ο οποίος είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής στο συγκεκριμένο Πανεπιστήμιο και μεσολάβησε για να γίνει η δωρεά. Απομένει λοιπόν να γίνουν τα εγκαίνια με όλη τη λαμπρότητα και την επισημότητα που αξίζει το έργο του κορυφαίου μοντερνιστή, υπό την αιγίδα του κοσμήτορα του Πανεπιστημίου. Μαζί με την έναρξη μιας έκθεσης αφιερωμένης στον Γιώργο Ζογγολόπουλο, έχουν προγραμματιστεί για την 1η Οκτωβρίου. Σημειωτέον πρόκειται για την πρώτη έκθεση που γίνεται στις ΗΠΑ με φωτογραφίες από εμβληματικά έργα του που βρίσκονται σε δημόσιους χώρους στην Ελλάδα καθώς και του γλυπτού του «Ομπρέλες» που κοσμεί το κτίριο του Συμβουλίου Υπουργών της Ε.Ε.
