Είναι ο «άνθρωπός τους» στην Αθήνα. Ο Αντώνης Σαμαράς απολαμβάνει όσο κανένας άλλος πολιτικός την εμπιστοσύνη του Βερολίνου στην Ελλάδα. «Από τότε που έγινε πρωθυπουργός έδειξε αξιοθαύμαστη συνέπεια» αναγνωρίζει υψηλόβαθμο στέλεχος των Χριστιανοδημοκρατών.
Ομως τις τελευταίες εβδομάδες αυτό έχει αλλάξει. Το μικρόβιο της αμφιβολίας αρχίζει να «τρώει» τους γερμανούς αξιωματούχους. Οι φήμες ότι ο έλληνας πρωθυπουργός εξετάζει ακόμη και το ενδεχόμενο να προκηρύξει, παράλληλα με τις ευρωεκλογές, εθνικές εκλογές τον προσεχή Μάιο τους έχει αιφνιδιάσει. «Γι’ αυτόν είναι ίσως έξυπνη κίνηση, για εμάς είναι πρόσθετος μπελάς» λέει το ίδιο στέλεχος.
Το μικρόβιο είναι ακόμη πιο διαβρωτικό στη βελγική πρωτεύουσα. «Οι Βρυξέλλες τρέμουν» έγραφαν προ δεκαημέρου οι «Deutsche Wirtschaftsnachrichten». «Ο Σαμαράς επιδιώκει νέες εκλογές, επειδή διαφορετικά θα καταρρεύσει το παραμύθι του ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται πρόσθετο χρήμα». Η Κομισιόν, πρόσθεταν, αντιδρά νευρικά μπροστά στο ενδεχόμενο μιας νίκης του ΣΥΡΙΖΑ που θα έβαζε τέρμα στην εξόφληση των ελληνικών χρεών στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. «Το χάρτινο οικοδόμημα της ευρωζώνης κλονίζεται» συμπέραναν.
Τέτοιος «κλονισμός», ή έστω «τρέμουλο», δεν παρατηρείται βέβαια στο Βερολίνο. Η καγκελαρία αποφεύγει να εκφράσει δημόσια τη δυσφορία της για τυχόν σχέδια περί εθνικών εκλογών. Το ίδιο και το υπουργείο Οικονομικών. «Δεν παίρνουμε θέση σε θέματα που αφορούν την ημερομηνία των εκλογών στην Ελλάδα» δήλωσε την Παρασκευή εκπρόσωπός του. Αλλος αξιωματούχος παρέπεμψε όμως στην κριτική που άσκησε παλιότερα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στις πρόωρες εθνικές εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου του 2012, λέγοντας ότι αυτές πάγωσαν για πολλούς μήνες το πρόγραμμα βοήθειας θέτοντας σε κίνδυνο τη διάσωση της χώρας. «Κάτι παρόμοιο θα συμβεί και τώρα» τόνιζε. Κι αυτό, εν όψει μάλιστα της λήξης του προγράμματος βοήθειας στα τέλη του 2014, κάνει κάθε καθυστέρηση της εκτέλεσής του διπλά και τριπλά ενοχλητική.
Η ξαφνική αλλαγή της ατζέντας από οικονομική σε πολιτική λόγω των ευρωεκλογών –κάτι που κάνει πιο αστάθμητες τις εξελίξεις –βρήκε προφανώς απροετοίμαστους πολλούς ευρωπαίους πολιτικούς. Ομως το ενδεχόμενο των εθνικών εκλογών στην Ελλάδα περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Το Βερολίνο φοβάται ότι ο κ. Σαμαράς είτε από πανικό είτε από υπολογισμό θα μπορούσε να «υποτροπιάσει» πολιτικά στην περίοδο του «Ζαππείου» βάζοντας στο στόχαστρο, φραστικά τουλάχιστον, όχι μόνο την τρόικα, αλλά και ορισμένους στόχους του Μνημονίου –με την ελπίδα ότι έτσι θα κερδίσει τουλάχιστον τις εθνικές εκλογές.
Τέτοια (έστω και προσωρινή) τακτική, λέγεται στο Βερολίνο, θα εκληφθεί ως «παρασπονδία» κατά της γερμανικής πολιτικής. Κι αυτό, θα ωφελήσει εκλογικά κυρίως τη λαϊκιστική Εναλλακτική Λύση για τη Γερμανία AfD, καθώς και τα άλλα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη.
Επόμενο έτσι η γερμανική κυβέρνηση να επιμένει στις «καθαρές» ευρωεκλογές. Μόνο έτσι, σύμφωνα με τον ίδιο εκπρόσωπο του υπουργείου Οικονομικών, θα μπορούσαν να αναδειχθούν στο έπακρο οι επιτυχίες που είχε το 2013 το κοινό ευρωπαϊκό εγχείρημα στην Ελλάδα, όπως αυτό αποτυπώνεται στη συντελούμενη «στροφή» της ελληνικής οικονομίας προς την ανάπτυξη: κατά 0,6% του ΑΕΠ το 2014 και κατά 2,9% το 2015.
Ο περιορισμός στις ευρωεκλογές προσφέρει όμως και άλλα πλεονεκτήματα στην Αθήνα. Το Βερολίνο, για παράδειγμα, προσφέρεται να αναβάλει την ανακοίνωση για το αναμενόμενο τρίτο πρόγραμμα βοήθειας (Μνημόνιο 3) για το καλοκαίρι –έτσι ώστε μέχρι τότε η Αθήνα να μπορεί να ισχυρίζεται ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα και χωρίς αυτό και ότι είναι σε θέση να αντλήσει μόνη της χαμηλότοκα δάνεια από τις αγορές.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι μέχρι τις ευρωεκλογές η τρόικα θα «αδρανεί». Κάθε άλλο. Η ελληνική κυβέρνηση θα αισθάνεται συνεχώς την ανάσα της στην πλάτη της. Κατά στην επόμενη επίσκεψή της στην Αθήνα, που θα αρχίσει σύντομα, θα φροντίσει να εφαρμοστούν τα συμφωνημένα προαπαιτούμενα και θα προβεί σε μια αξιολόγηση τόσο της συνολικής εφαρμογής τους όσο και της βιωσιμότητας του χρέους.
Το αν και ποια προεκλογικά «δώρα» θα κάνει στον κ. Σαμαρά εν όψει των ευρωεκλογών είναι άδηλο. Σίγουρο είναι μόνο το τι δεν θα κάνει: επενδύσεις σε καινοτόμους κλάδους και απλοποίηση του κρατικού μηχανισμού, που θα ανοίξουν τους δρόμους προς την ανάπτυξη –προεκλογικά και μετεκλογικά δηλαδή αποτελεσματικά μέτρα, σαν εκείνα που ζητεί, για παράδειγμα, ο καθηγητής της οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Πότσδαμ Αλέξανδρος Κρητικός.
Και αυτή ακριβώς η πολιτική «τσιγκουνιά» είναι ίσως εκείνη που ενδεχομένως θα σπρώξει τον κ. Σαμαρά να ξαναγίνει για λίγο ο «αντάρτης» του Ζαππείου και να κάνει, μαζί με τις ευρωεκλογές, και εκείνο που δεν θέλει με τίποτε το Βερολίνο: εθνικές εκλογές.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
