«O λα ξεκίνησαν από το βιβλίο του Ρόμπερτ Χάνσον » μου είπε ο σκηνοθέτης Αντριου Ντόμινικ τον περασμένο Νοέμβριο, όταν τον συνάντησα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με αφορμή την πανελλήνια πρεμιέρα της «Δολοφονίας του Τζέσε Τζέιμς από τον δειλό Ρόμπερτ Φορντ» (η σωστή εκφορά του ονόματος βέβαια είναι Τζέσι). Ο Ντόμινικ, ο οποίος επισκέφθηκε το Φεστιβάλ παρέα με τον Σαμ Ρόκγουελ, έναν από τους ηθοποιούς της ταινίας, είναι ένας ψηλός και όχι ιδιαίτερα ευχάριστος νεοζηλανδός σαραντάρης με ξανθό μαλλί χαίτη, κοκάλινα γυαλιά και πέτσινο μαύρο μπουφάν. Μου θυμίζει φιγούρα χίπι βγαλμένη από τη δεκαετία του ΄60. Στο ένα χέρι του διαρκώς αναμμένο ένα Μarlboro Lights. Στο άλλο ένας φραπέ με γάλα. «Είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα ανακάλυψή μου στην Ελλάδα» λέει χαμογελώντας για τον καφέ του ενώ καθόμαστε στο γραφείο του προέδρου του Φεστιβάλ Γιώργου Χωραφά.
Πριν από μερικά χρόνια ο Ντόμινικ βρέθηκε τυχαία σε ένα βιβλιοπωλείο μεταχειρισμένων βιβλίων του Γουέλινγκτον. Το μάτι του έπεσε στο βιβλίο του Χάνσον. Το αγόρασε χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Ηξερε μόνο το όνομα Τζέσε Τζέιμς. Αφού το διάβασε σκέφθηκε ότι θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια ενδιαφέρουσα ταινία γουέστερν. Ενδιαφέρουσα με ποιον τρόπο, τον ρωτώ. «Υπάρχουν πολλών ειδών γουέστερν και στην πλειονότητά τους είναι ηθικοπλαστικές ιστορίες:άσπρα καπέλα οι καλοί,μαύρα οι κακοί. Υπάρχουν επίσης τα ψυχεδελικά γουέστερν,τα σπαγκέτι γουέστερν και κάποια πραγματικά νευρωτικά γουέστερν.Αυτό που αντιλήφθηκα διαβάζοντας για τον Τζέιμς είναι ότι ζούσε σε ένα ανοιχτό περιβάλλονμιας “βικτωριανής” Αμερικής.Με ενδιέφερε η σχέση των ανθρώπων εκείνης της εποχής,όχι δηλαδή των τυπικών καουμπόηδων,με τη φύση. Επίσης μου άρεσε ότι το βιβλίο ήταν γραμμένο μέσα από το πρίσμα αληθινών ανθρώπων,με σάρκα και οστά. Υπάρχει μεν το μυθολογικό στοιχείο ως ένα όριο,αλλά την ίδια ώρα ο Χάνσον ζωγραφίζει πολύ όμορφα πορτρέτα ανθρώπων.Και υπάρχει αυτή η σκιά του γκρίζου.Αυτήν ήθελα να βγάλω στην ταινία».
Αυτή τη σκιά τη βγάζει μέσα από τη σχέση του Τζέσε με τον λιγότερο έμπιστο συμμορίτη του, τον Ρόμπερτ Φορντ ( Κέισι Αφλεκ ), ο οποίος τελικά τον δολοφόνησε. Βρισκόμαστε στο έτος 1881 και ο Τζέιμς είναι 34 χρόνων. Ενώ σχεδιάζει την επόμενη μεγάλη ληστεία του, συνεχίζει να διεξάγει πόλεμο στους εχθρούς του, οι οποίοι προσπαθούν να κερδίσουν τα χρήματα από την αμοιβή της επικήρυξής του αλλά και τη δόξα που συνεπάγεται η σύλληψή του. Ωστόσο η μεγαλύτερη απειλή για τη ζωή του θα ερχόταν, μοιραία, από τους κοντινούς ανθρώπους του. «Τελικά δεν νομίζω ότι η ταινία είναι τόσο για τον Τζέσε όσο για τον Ρόμπερτ.Ή μάλλον ο Ρόμπερτ είναι το υποκείμενο και ο Τζέσε το αντικείμενο.Ο Ρόμπερτ προσπαθεί να ταυτιστεί με το είδωλό του την ώρα που ο Τζέσε παραμένει από την αρχή ως το τέλος ένα αίνιγμα.Ολα αυτά πλάθουν μια αρκετά ενδιαφέρουσακατά τη γνώμη μουκατάσταση». Τον ρωτώ αν ο μύθος του Τζέσε Τζέιμς παραμένει ζωντανός στην Αμερική. «Μπα!» απαντά αμέσως. «Οι Αμερικανοί δεν θυμούνται τίποτε πριν από το 1980». Επιμένω: το όνομα Τζέσε Τζέιμς παραμένει αναγνωρίσιμο παγκοσμίως. Του θυμίζω ότι στο περασμένο Φεστιβάλ Βενετίας, όταν «Η δολοφονία του Τζέσε Τζέιμς από τον δειλό Ρόμπερτ Φορντ» έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της, ο πρωταγωνιστής Μπραντ Πιτ δήλωσε ότι ο Τζέσε Τζέιμς είναι ο ήρωας τον οποίο έχουν υποδυθεί στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση περισσότερες φορές από οποιονδήποτε άλλον. «Τον γνωρίζουν μόνο άνθρωποι της ηλικίας μαςίσως…» απαντά εκείνος.
Ο Αντριου Ντόμινικ έγινε γνωστός το 2000 με το «Chopper», το εξαιρετικά βίαιο, ωμό πορτρέτο ενός φυλακισμένου για φόνο. Η ταινία έκανε σταρ τον Ερικ Μπάνα και ανέδειξε τον Ντόμινικ ως δύναμη του νέου αυστραλιανού κινηματογράφου. «Φτωχά τα πράγματα εκεί» λέει ο σκηνοθέτης, ο οποίος χρειάστηκε να περιμένει έξι ολόκληρα χρόνια ως την επόμενη ταινία του- στο Χόλιγουντ αυτή τη φορά.
Κλείνοντας του αναφέρω τις ενστάσεις πολλών για τη διάρκεια της ταινίας, η οποία ξεπερνώντας τα 150 λεπτά δείχνει μια ιδέα μεγαλύτερη απ΄ όσο χρειαζόταν. Ποια η γνώμη του; «Θα την προτιμούσα πέντε λεπτά μεγαλύτερη» μου απαντά κλείνοντας το μάτι και ρουφώντας μια γουλιά από τον φραπέ του. «Η δολοφονία του Τζέσε Τζέιμς από τον δειλό Ρόμπερτ Φορντ» προβάλλεται στις αίθουσες από την περασμένη Πέμπτη.
