Μείωση των συντάξεων στον δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και έντεκα συνολικά αλλαγές επέρχονται στο Ασφαλιστικό εντός του 2008. Οι αλλαγές αυτές είναι διαφορετικές από αυτές που θα επέλθουν με τον νέο νόμο που ετοιμάζει η κυβέρνηση και πρόκειται για ρυθμίσεις παλαιοτέρων νόμων, οι οποίες εφαρμόζονται από το νέο έτος.
Οι σίγουρες αλλαγές που θα γίνουν από την 1η Ιανουαρίου του 2008 είναι εκείνες οι οποίες θα αφορούν σε νόμους οι οποίοι έχουν ήδη ψηφιστεί και προβλεπόταν η σταδιακή τους εφαρμογή.
Πρόκειται για τον Νόμο 2084 του 1992 (Νόμος Σιούφα), τον Νόμο 3029 του 2002 (νόμος Ρέππα) κτλ. Στις αλλαγές αυτές περιλαμβάνονται: η αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης για λίγες σχετικά ομάδες (για πολλούς εργαζομένους οι αυξήσεις αυτές ολοκληρώθηκαν το 2007) και η αύξηση των ετών ασφάλισης τα οποία απαιτούνται για τη θεμελίωση του δικαιώματος συνταξιοδότησης, η αύξηση των ενσήμων που απαιτούνται για τη συνταξιοδότηση από το ΕΤΕΑΜ, η μείωση της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ, η αναπροσαρμογή των συντάξεων των στρατιωτικών, η καταβολή των δύο τελευταίων δόσεων των αναδρομικών του ΛΑΦΚΑ, η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων για τους εργαζομένους στο Δημόσιο, σε ΔΕΚΟ, στις Τράπεζες κτλ.
1. Αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης
Αυξάνεται από 1.1.2008 κατά ένα εξάμηνο το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για όσους συμπληρώνουν τα απαιτούμενα για τη θεμελίωση δικαιώματος έτη ασφάλισης το 2008. Πρόκειται για τα γνωστά εξάμηνα που προστίθενται σταδιακά τα τελευταία 15 χρόνια, σε εφαρμογή του Νόμου 2084 του 1992. Η συγκεκριμένη αλλαγή αφορά επτά ομάδες ασφαλισμένων από επτά συνολικά ταμεία κύριας ασφάλισης.
Αντίστοιχες όμως είναι οι αλλαγές και στο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης από τα επικουρικά ταμεία, αφού από 1.1.1998 οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης είναι ενιαίες μεταξύ ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης.
Καμία αλλαγή δεν υπάρχει στο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης από το ΙΚΑ, το ΤΕΒΕ, τον ΟΓΑ, το Ταμείο Εμπόρων και το ΤΑΙΣΥΤ. Καμία επίσης αλλαγή δεν υπάρχει, με βάση τα ισχύοντα σήμερα, στο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για όσους και όσες έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικά δικαιώματα τα προηγούμενα χρόνια στο Δημόσιο, στα ειδικά ταμεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα κτλ.
Τέλος, καμία αλλαγή δεν προβλέπεται στα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και άλλα σταθερά όρια που προβλέπονται από τα διάφορα Ταμεία. Επισημαίνεται ότι στις περιπτώσεις που κάποιος ασφαλισμένος ή ασφαλισμένη συμπληρώνει τα απαιτούμενα για τη θεμελίωση έτη ασφάλισης, ακολουθεί το όριο ηλικίας που ισχύει το έτος θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Για παράδειγμα, ασφαλισμένη στο ΤΣΠΕΑΘ, μητέρα ανηλίκου, η οποία συμπλήρωσε το 2007 τη 15ετία, θα συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 49,5 ετών με βάση το όριο που προβλεπόταν το έτος αυτό.
2. Αύξηση των ετών ασφάλισης για συνταξιοδότηση
Πρόκειται και στην περίπτωση αυτή για τα γνωστά εξάμηνα τα οποία προστίθενται κάθε χρόνο, σε εφαρμογή του Νόμου 2084 του 1992, στα έτη ασφάλισης που απαιτούνται για κάποιον ασφαλισμένο ή ασφαλισμένη προκειμένου να θεμελιωθεί το συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Στον ΟΓΑτα έτη ασφάλισης αυξάνονται κατά ένα έτος με βάση τον Νόμο 2458 του 1997.
Οι αυξήσεις των ετών ασφάλισης για συνταξιοδότηση αφορούν 13 ομάδες ασφαλισμένων από 12 ταμεία κύριας ασφάλισης και τα αντίστοιχα επικουρικά. Επισημαίνεται ότι και εδώ τα έτη ασφάλισης τα οποία απαιτούνται για τη συνταξιοδότηση καθορίζονται με βάση αυτά που ισχύουν κατά το έτος θεμελίωσης του δικαιώματος.
Καμία αλλαγή δεν έχουμε στα έτη τα οποία απαιτούνται για συνταξιοδότηση από το ΙΚΑ, το ΤΕΒΕ, το Ταμείο Εμπόρων, το Δημόσιο κτλ., όπως και καμία αύξηση δεν προβλέπεται για όσους έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με οποιεσδήποτε προϋποθέσεις.
3. Μείωση κατά 4% του ποσού της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ
Οσοι από τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ συνταξιοδοτηθούν από τον κλάδο κύριας ασφάλισης του Οργανισμού το 2008 θα λάβουν 4% μικρότερη βασική σύνταξη, σε σχέση με εκείνη που λαμβάνουν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν το 2007.
Η μείωση της βασικής σύνταξης άρχισε από το 2003 (Νόμος 2458 του 1997) με ποσοστό 4% κάθε χρόνο. Οσοι λοιπόν συνταξιοδοτήθηκαν το 2007 είχαν μειωμένη βασική σύνταξη κατά 20%, ενώ όσοι συνταξιοδοτηθούν το 2008 θα έχουν μειωμένη βασική σύνταξη κατά 24%. Επισημαίνεται ότι η παραπάνω μείωση, η οποία οδηγεί σε κατάργηση της βασικής σύνταξης για όσους συνταξιοδοτηθούν μετά το 2027, δεν οδηγεί σε μικρότερη σύνταξη από τον ΟΓΑ γιατί αυξάνεται με μεγαλύτερο πόσο η κύρια σύνταξη.
Πάντως, από τη στιγμή που η βασική σύνταξη του ΟΓΑ διαμορφώνεται το 2008 στα 330 ευρώ, αυτός που θα συνταξιοδοτηθεί το 2008 θα λάβει ως βασική σύνταξη το ποσό των 250,8 ευρώ (μείωση 24%).
4. Η αναπροσαρμογή των συντάξεων των στρατιωτικών
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="400px" width="600px" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν περίπου 70.000 συνταξιούχοι στρατιωτικοί, αστυνομικοί, πυροσβέστες και λιμενικοί, οι οποίοι έχουν συνταξιοδοτηθεί από το 2000 και πριν και οι συντάξεις τους δεν έχουν αναπροσαρμοστεί με βάση τα μισθολογικά κλιμάκια του νέου μισθολογίου που ισχύει για τους εν ενεργεία από 1.1.2001 και μετά.
Σύμφωνα με τον Νόμο 3408/2005 προβλέπεται η σταδιακή αναπροσαρμογή των συντάξεων αυτής της κατηγορίας από 1.10.2005. Η συγκεκριμένη διάταξη προβλέπει την καταβολή της διαφοράς που προκύπτει μεταξύ της σύνταξης που καταβάλλεται σήμερα και του νέου ποσού που προκύπτει από την αναπροσαρμογή με τις παρακάτω δόσεις: α. Το 5% της διαφοράς από 1.10.2005, β. Το 7% της διαφοράς από 1.1.2006, γ. Το 10% της διαφοράς από 1.7.2006, δ. Το 18% της διαφοράς από 1.1.2007, ε. Το 24% της διαφοράς από 1.7.2007, στ. Το υπόλοιπο 36% της διαφοράς από 1.1.2008
5. Η επιστροφή των αναδρομικών του ΛΑΦΚΑ
Από 1.7.2006 άρχισε η επιστροφή των αναδρομικών των κρατήσεων που είχαν γίνει για τον ΛΑΦΚΑ. Ετσι, σύμφωνα με τη σχετική διάταξη:
Ποσό ως 200 ευρώ επεστράφη εφάπαξ την 1.7.2006.
Ποσό από 200,01- 300 ευρώ επιστρέφεται σε 2 εξαμηνιαίες δόσεις. Ποσό από 300,01- 400 ευρώ επιστρέφεται σε 3 εξαμηνιαίες δόσεις. Ποσό από 400,01- 500 ευρώ επιστρέφεται σε 4 εξαμηνιαίες δόσεις. Ποσό από 500 ευρώ και άνω επιστρέφεται σε 5 εξαμηνιαίες δόσεις. ενώ την 1.1.2008 και την 1.7.2008 θα καταβληθούν οι υπόλοιπες δύο τελευταίες δόσεις.
6. Ενσωμάτωση του επιδόματος θέσης ευθύνης στις συντάξιμες αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων
Από 1.1.2008 ενσωματώνεται στις συντάξιμες αποδοχές των πολιτικών δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι είναι προϊστάμενοι οποιουδήποτε επιπέδου, το επίδομα που καταβάλλεται σε αυτούς λόγω της θέσης τους. Πρόκειται για διευθυντές, τμηματάρχες κτλ. για τους οποίους θα υπάρχει εισφορά 6,67% για το ποσό αυτό που λαμβάνουν και το οποίο ενσωματώνεται στις συντάξιμες αποδοχές για κύρια σύνταξη.
Οι συντάξεις για όσους αποχωρήσουν ως 31.12.2007 θα αναπροσαρμοστούν με το συγκεκριμένο επίδομα ανεξάρτητα εάν αποχωρήσουν ή όχι από τη θέση αυτή. Η διαφορά που προκύπτει στη σύνταξή τους θα καταβληθεί τμηματικά σε τρεις ετήσιες δόσεις ως εξής:
Ποσοστό 30% την 1.1.2008.
Ποσοστό 30% την 1.1.2009.
Ποσοστό 40% την 1/1/2010,ενώ για όσους αποχωρήσουν μετά την 1.1.2008,το ποσό που αντιστοιχεί στο επίδομα θέσης θα ενσωματωθεί στο σύνολό του στις συντάξιμες αποδοχές και επομένως θα καταβληθεί άμεσα η διαφορά η οποία προκύπτει.
7. Οι ενοποιήσεις των Ταμείων
Οι ενοποιήσεις των Ταμείων που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία αφορούν σε πρώτη φάση πέντε φορείς από τα λεγόμενα ειδικά ταμεία (Νόμος 3029/02). Συγκεκριμένα πρόκειται για το ΤΑΠ-ΟΤΕ, το ΤΣΠ-ΕΤΕ, το ΤΑΠ-ΕΤΒΑ, το ΤΑΠ «η Εθνική» και το ΤΣΠ-ΗΣΑΠ. Ηδη με τον Νόμο 3029 του 2002 ενοποιήθηκαν στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, μέσα στο 2007, δύο επιπλέον Ταμεία από τα οκτώ συνολικά που προβλέπει ο νόμος και συγκεκριμένα το ΤΣΠ- ΑΤΕ και το ΤΑΥΣΟ (Συνεταιριστικών Οργανώσεων), ενώ το 2004 είχε ενοποιηθεί το ΤΑΠΙΛΤ. Την 1.1.2008, με βάση πάντοτε τον συγκεκριμένο Νόμο, ενοποιούνται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ τα πέντε Ταμεία που προαναφέρονται. Τα πράγματα βέβαια δεν είναι τόσο απλά αφού τα συγκεκριμένα Ταμεία, όπως και τα άλλα δύο τα οποία συγχωνεύθηκαν (ΤΣΠ-ΑΤΕ και ΤΑΥΣΟ), παρουσιάζουν σημαντικά ελλείμματα τα οποία θα ξεπερνούν σε ετήσια βάση το 1 δισ. ευρώ.
Ποιος θα πληρώσει τα συγκεκριμένα ελλείμματα; Θα πληρώσουν οι τράπεζες και οι δημόσιες επιχειρήσεις το μέρος του ελλείμματος που τους αναλογεί; Αυτό δεν έγινε με τις ως τώρα ενοποιήσεις.
Θα καταβάλει το Δημόσιο, όπως προβλέπει ο Νόμος, την επιπλέον ενίσχυση στο ΙΚΑ (πάνω από 1% του ΑΕΠ) ώστε να μη μεταφερθούν τα ελλείμματα στον μεγαλύτερο ασφαλιστικό φορέα της χώρας μας και τον καταστήσουν ακόμη πιο προβληματικό; Για τις μέχρι τώρα ενοποιήσεις δεν έγινε κάτι τέτοιο.
Επομένως, το θέμα των ενοποιήσεων παραμένει ανοιχτό μαζί με τις όποιες άλλες ενοποιήσεις προωθήσει η κυβέρνηση στην κατεύθυνση της δημιουργίας 6-8 ταμείων κύριας ασφάλισης, 8-10 ταμείων επικουρικής και 2-3 ταμείων πρόνοιας.
8. Αναθεώρηση της λίστας των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων
Ως τις 31.12.2007 η Επιτροπή Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων θα πρέπει να έχει παραδώσει το πόρισμα, έτσι ώστε να διαμορφωθεί η νέα λίστα με τα επαγγέλματα της κατηγορίας αυτής. Σύμφωνα με τη σημερινή θέση της κυβέρνησης, στο νέο καθεστώς θα υπαχθούν όσοι απασχοληθούν σε επαγγέλματα αυτής της κατηγορίας για πρώτη φορά από την 1.1.2008 και μετά. Το θέμα όμως παρουσιάζει ενδιαφέρον γιατί μεταξύ άλλων υπάρχει μεγάλος αριθμός εργαζομένων στο Δημόσιο που απασχολούνται σε αυτού του είδους τα επαγγέλματα (νοσοκομεία, καθαριότητα κτλ.) και περιμένουν την υπαγωγή τους.
9. Λήγει η ισχύς της διάταξης για χορήγηση αναλογικής σύνταξης με 3.500 ημέρες ασφάλισης ή 11,5 έτη
Από 1.1.2008 δεν θα μπορεί να πάρει σύνταξη ένας ασφαλισμένος ο οποίος συμπλήρωσε 3.500 ένσημα ή 11,5 έτη ασφάλισης, εκτός και αν υπάρξει νέα ρύθμιση.
Με βάση τους ισχύοντες Νόμους 3029 του 2002 και 3232 του 2004, εργαζόμενοι μισθωτοί και αυτοαπασχολούμενοι οι οποίοι δεν συμπλήρωναν 15 έτη ασφάλισης, μπορούσαν να πάρουν τη λεγόμενη αναλογική σύνταξη (195- 310 ευρώ) από όλα τα ταμεία του ιδιωτικού τομέα. Οι ρυθμίσεις αυτές ισχύουν ως τις 31.12.2007 και αφορούν άνδρες και γυναίκες οι οποίοι έχουν παράλληλα συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους και δεν δικαιούνται σύνταξη από κανένα Ταμείο.
Είναι αλήθεια ότι οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις βοηθούσαν τους συγκεκριμένους εργαζομένους να έχουν ένα εισόδημα, έστω και μικρό. Επειδή υπάρχουν και σήμερα εργαζόμενοι οι οποίοι για διαφόρους λόγους δεν μπόρεσαν να συμπληρώσουν τον ελάχιστο χρόνο για τη θεμελίωση του δικαιώματος συνταξιοδότησης (15ετία), είναι επιβεβλημένο να διατηρηθεί το καθεστώς και μετά την 1.1.2008.
10. Τα νέα ποσά για ΕΚΑΣ και συντάξεις ΟΓΑ
Οι αυξήσεις στις συντάξεις δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί. Φαίνεται όμως ότι θα κυμανθούν από 3,5%- 4% για το νέο έτος. Ωστόσο οι αυξήσεις για το ΕΚΑΣ και τη βασική σύνταξη του ΟΓΑ είναι γνωστές και θα διαμορφώσουν το ανώτερο ποσό του ΕΚΑΣ στα 230 ευρώ και τη βασική σύνταξη του ΟΓΑ στα 330 ευρώ.
Τις μεγαλύτερες συγκριτικά αυξήσεις για τον νέο χρόνο πάντως θα έχουν οι στρατιωτικοί για τους οποίους πέρα από την ενσωμάτωση των διαφορών του μέχρι σήμερα μισθολογίου, θα προκύψουν επιπλέον αυξήσεις από το νέο μισθολόγιο των στρατιωτικών που θα ισχύσει από τις αρχές του νέου χρόνου.
11. Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων στο Δημόσιο και στα ειδικά ταμεία
Με βάση τον Νόμο 3029/02 αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων του Δημοσίου και των ειδικών ταμείων από 1.1.2008. Η αλλαγή αυτή έχει γίνει γνωστή στους εργαζομένους με έναν τρόπο ανεπαρκή, με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί μεγάλη σύγχυση και ανασφάλεια. Πολλοί είναι οι εργαζόμενοι, όχι μόνο στο Δημόσιο, στις ΔΕΚΟ και στις τράπεζες, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, ακόμη και αυτοαπασχολούμενοι, οι οποίοι προγραμματίζουν να αποχωρήσουν από την εργασία τους και να συνταξιοδοτηθούν το αργότερο ως τις 31.12.2007 με αφορμή αυτή την αλλαγή.
Είναι λοιπόν απαραίτητο να ξεκαθαρίσουμε τι ακριβώς αλλάζει και εάν πράγματι θα πρέπει κάποιος να συνταξιοδοτηθεί για τον λόγο αυτό.
Μείωση 2% των συντάξιμων αποδοχών ετησίως
Με την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων από 1.1.2008 υπάρχει σταδιακά μείωση του ποσού της σύνταξης για τους εργαζομένους, οι οποίοι θα χρειαστεί να παραμείνουν στην εργασία τους αρκετά χρόνια μετά την παραπάνω ημερομηνία προκειμένου να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα Η άποψη που επικρατεί όμως ότι όσοι αποχωρήσουν ως τις 31.12.2007 είναι κερδισμένοι είναι εντελώς εσφαλμένη. Τίποτε δεν χάνει ο εργαζόμενος για τα χρόνια που έχει συμπληρώσει ως το τέλος του 2007, αφού όποτε αποχωρήσει η σύνταξή του θα υπολογιστεί με τον τελευταίο μισθό που θα έχει τότε και το 80% ως ποσοστό αναπλήρωσης. Η μείωση αφορά μόνο τα χρόνια που θα συμπληρωθούν μετά την 1.1.2008.
Με απλά λόγια, για τα έτη ασφάλισης που συμπληρώνει ένας εργαζόμενος μέχρι τέλους του 2007 δεν υπάρχει καμία αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού, ανεξάρτητα από το πότε θα υποβληθεί η αίτηση συνταξιοδότησης. Για τα έτη ασφάλισης όμως που θα συμπληρωθούν μετά την 1.1.2008 θα πάρει ο εργαζόμενος μικρότερη σύνταξη από εκείνη που θα έπαιρνε αν δεν υπήρχε η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού.
Ο Νόμος 3029 του 2002 (νόμος Ρέππα), στον οποίο περιλαμβάνονται οι διατάξεις για την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων μετά την 1.1.2008, περιλαμβάνει ταυτόχρονα τρεις βασικές ρυθμίσεις, η εφαρμογή των οποίων έχει ιδιαίτερη σημασία για το συνολικό αποτέλεσμα αυτών των διατάξεων σε σχέση με τις συντάξεις, τις εισφορές κτλ.
– Η πρώτη ρύθμιση προβλέπει τη διατήρηση του καθεστώτος συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων των ειδικών Ταμείων και μετά την ενοποίησή τους στο ΙΚΑ (ΔΕΚΟ, τράπεζες).
Η δεύτερη ρύθμιση προβλέπει τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και πάλι για τα ειδικά Ταμεία που συγχωνεύονται στο ΙΚΑ με απώτερη ημερομηνία 1.1.2008. Αυτό σημαίνει για τους εργαζομένους μείωση της εισφοράς από το 11% στο 6,67% έτσι ώστε να εξομοιωθεί με εκείνη που ισχύει στο ΙΚΑ (αντίστοιχη μείωση προβλέπεται και για τις εργοδοτικές εισφορές).
Η τρίτη ρύθμιση αφορά τους δημοσίους υπαλλήλους και αναφέρεται στην ενσωμάτωση ποσού 176 ευρώ στις συντάξιμες αποδοχές. Η διάταξη αυτή καταργήθηκε το 2003, πρώτο χρόνο εφαρμογής της, για να επανέλθει, με μια μικρή τροποποίηση, σε ισχύ από 1.7.2007 και χωρίς προοπτική ενσωμάτωσης του ποσού αυτού στους βασικούς μισθούς.
Επομένως η διατήρηση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης για τα συγχωνευόμενα στο ΙΚΑ Ταμεία, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και η ενσωμάτωση των 176 ευρώ στους βασικούς μισθούς αποτελούν τις ελάχιστες, παράλληλες ρυθμίσεις που πρέπει να εφαρμοστούν μαζί με εκείνες που προβλέπουν την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων προκειμένου να μην υπάρξουν παραπέρα αρνητικές συνέπειες.
Σε διαφορετική περίπτωση το αίτημα των εργαζομένων για επαναφορά του προηγούμενου καθεστώτος και για υπολογισμό της σύνταξης με βάση το 80% του τελευταίου μισθού, δεν είναι απλώς δίκαιο, αλλά ασφαλιστικά και ηθικά επιβεβλημένο.
Παραδείγματα
Ανδρας εκπαιδευτικός συμπληρώνει στο τέλος του 2007 30 συντάξιμα έτη και ηλικία 55 ετών. Επειδή έχει διοριστεί πριν από το 1983 μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με την πλήρη σύνταξη που αντιστοιχεί στα 30 συντάξιμα έτη. Τα δύο συντάξιμα έτη από τα 30 είναι από αναγνώριση στρατιωτικής θητείας. Τα ερωτήματα που τον απασχολούν είναι:
α. Ποιο είναι το ποσόν της κύριας σύνταξης που θα πάρει αν συνταξιοδοτηθεί το 2007 με 30 συντάξιμα έτη;
β. Ποιο είναι το ποσόν της κύριας σύνταξης που θα πάρει αν συνταξιοδοτηθεί το 2012 που συμπληρώνει 35 συντάξιμα έτη;
Απάντηση:
Με βάση το σημερινό επίπεδο των βασικών μισθών για τα 28 και τα 33 χρόνια (ο χρόνος στρατιωτικής θητείας δεν υπολογίζεται για βαθμολογική εξέλιξη) και τον τρόπο υπολογισμού που προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία για πριν και μετά την 1.1.2008 θα έχου με τα παρακάτω: α. Αν συνταξιοδοτηθεί το 2007 με 30 συντάξιμα έτη το ποσόν της κύριας σύνταξης θα είναι:
Ποσόν Σύνταξης = Βασικός Μισθός x 80% x 30/35 = 1.429 x 80% x 30/35 = 980 ευρώ.
β. Αν συνταξιοδοτηθεί το 2012 με 35 συντάξιμα έτη το ποσόν της σύνταξης θα αποτελεί το άθροισμα δύο επί μέρους ποσών:
1. Ποσόν σύνταξης για τα 30 έτη που συμπληρώθηκαν μέχρι τέλους του 2007 = Βασικός Μισθός x 80% x 30/35 = 1.544 x 80% x 30/35 = 1.059 ευρώ.
2. Ποσόν σύνταξης για τα πέντε έτη που θα συμπληρωθούν από 1.1.2008 ως το τέλος του 2012 = 1.475 x 75% x 5/35 = 158 ευρώ.
Επομένως το συνολικό ποσόν της κύριας σύνταξης που θα καταβληθεί στον εργαζόμενο το 2012 (πάντοτε με βάση τους μισθούς που ισχύουν σήμερα) θα είναι 1.059 + 158 = 1.217 ευρώ.
Παρατηρήσεις:
1. Ως βασικός μισθός για την πρώτη περίπτωση (συνταξιοδότηση το 2007) λαμβάνεται ο βασικός μισθός που καταβάλλεται για τα 28 έτη υπηρεσίας αφού ο χρόνος στρατιωτικής θητείας δεν υπολογίζεται για τη μισθολογική εξέλιξη του υπαλλήλου.
2. Ως βασικός μισθός για τη δεύτερη περίπτωση (συνταξιοδότηση το 2012) λαμβάνεται ο βασικός μισθός που καταβάλλεται για 33 έτη υπηρεσίας. Ο μέσος όρος των βασικών αποδοχών της τελευταίας πενταετίας υπολογίζεται με τους βασικούς μισθούς της περιόδου αυτής, όπως αυτοί έχουν διαμορφωθεί κατά την ημερομηνία αποχώρησης. Συμπεράσματα:
1. Αν ο εργαζόμενος του παραπάνω παραδείγματος αποχωρήσει το 2007 θα λάβει ως κύρια σύνταξη 980 ευρώ. Αν αποχωρήσει ύστερα από πέντε χρόνια το ποσόν της σύνταξης που θα λάβει ο ίδιος εργαζόμενος θα είναι 1.217 ευρώ, δηλαδή 24,2% μεγαλύτερη σύνταξη (237 ευρώ παραπάνω). Αν δεν υπήρχε η αλλαγή που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία για την περίοδο μετά την 1.1.2008, η σύνταξη που θα έπαιρνε ο εργαζόμενος το 2012 θα ήταν: Βασικός μισθός τελευταίου μήνα x 80% x 35/35 = 1.544 x 80% = 1.235 ευρώ, δηλαδή 18 ευρώ παραπάνω σε σχέση με τη σύνταξη που τελικά θα πάρει. Επομένως είναι εντελώς λαθεμένη η επιλογή να αποχωρήσει κάποιος το 2007 με το σκεπτικό ότι θα κερδίσει οτιδήποτε. Το αντίθετο συμβαίνει, αφού με την πρόωρη αποχώρηση χάνει τη δυνατότητα να έχει κατά 237 ευρώ μεγαλύτερη σύνταξη.
Αυτά ισχύουν για την κύρια σύνταξη. Αν υπολογίσουμε στο παράδειγμά μας και την επικουρική σύνταξη και το μέρισμα από το ΜΤΠΥ η πρόωρη αποχώρηση αποδεικνύεται ακόμη πιο ασύμφορη. Συγκεκριμένα, ο εργαζόμενος που αναφέρεται στο παράδειγμα αν αποχωρήσει το 2007 το συνολικό ποσόν σύνταξης που θα πάρει από όλα τα Ταμεία θα είναι περίπου 1.420 ευρώ. Αν αποχωρήσει το 2012 το αντίστοιχο ποσόν της σύνταξης θα είναι 1.770, ευρώ δηλαδή κατά 350 ευρώ μεγαλύτερη. Υπάρχει τέλος και το εφάπαξ βοήθημα, που στην πρώτη περίπτωση θα είναι περίπου 41.000 ευρώ και στη δεύτερη περίπου 52.000 ευρώ.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2ο:
Γυναίκα εργαζόμενη στο Δημόσιο από το 1982 συμπληρώνει 25 συντάξιμα έτη στο τέλος του 2007. Εχει ηλικία 55 ετών και δεν έχει συμπληρώσει προϋποθέσεις για πλήρη σύνταξη όπως προβλέπεται για μητέρες ανηλίκων παιδιών κτλ. Μπορεί στην περίπτωση αυτή να πάρει μόνο μειωμένη σύνταξη και ανήκει στην κατηγορία Μέσης Εκπαίδευσης (ΜΕ). Τα ερωτήματα που την απασχολούν είναι: α. Ποιο είναι το ποσόν της κύριας σύνταξης που θα πάρει όταν αποχωρήσει στο τέλος του 2007;
β. Ποιο είναι το ποσόν της κύριας σύνταξης που θα πάρει αν αποχωρήσει στο τέλος του 2012;
Σε εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, λοιπόν, και με βάση όσα προβλέπονται για τις περιπτώσεις μειωμένης σύνταξης θα έχουμε τα παρακάτω:
α. Το ποσόν της κύριας σύνταξης που θα καταβληθεί εφόσον υπάρξει αποχώρηση στο τέλος του 2007 με 25 συνολικά έτη θα είναι:
Ποσόν Σύνταξης = Βασικός Μισθός x 80% x 25/35 x 77,5% = 1.188 x 80% x 25/35 x 77,5% = 526 ευρώ.
(Ο συντελεστής 77,5% είναι αυτός που ισχύει όταν υπάρχει πρόωρη συνταξιοδότηση, πέντε έτη νωρίτερα από το 60ό έτος που προβλέπεται για τις γυναίκες της κατηγορίας αυτής.)
β. Το ποσόν της κύριας σύνταξης που θα καταβληθεί το 2012 με 30 συντάξιμα έτη και με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού όπως αναλύθηκε στο πρώτο παράδειγμα θα είναι το άθροισμα δύο επί μέρους ποσών.
1. Ποσόν σύνταξης για τα 25 έτη που συμπληρώθηκαν ως το τέλος του 2007 = Βασικός Μισθός x 80% x 25/35 = 1.253
x 80% x 25/35 = 716 ευρώ.
2. Ποσόν σύνταξης για τα πέντε έτη που θα συμπληρωθούν μετά την 1.1.2008 = Βασικός Μισθός* x 75% x 5/35 = 1213 x 75% x 5/35 = 130 ευρώ.
(*Οπου Βασικός Μισθός για την περίπτωση αυτή είναι οι μέσες βασικές αποδοχές της πενταετίας.)
Επομένως το συνολικό ποσόν της κύριας σύνταξης θα είναι 716 + 130 = 846 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι στη δεύτερη περίπτωση (αποχώρηση το 2012) η εργαζόμενη του παραδείγματος θα έχει 60,8% μεγαλύτερη σύνταξη (320 ευρώ) από εκείνη που θα πάρει αν αποχωρήσει το 2007. Αν υπολογιστούν και οι διαφορές από τα άλλα Ταμεία (ΤΕΑΔΥ, ΜΤΠΥ) τότε φαίνεται πόσο ασύμφορη είναι η επιλογή της πρόωρης συνταξιοδότησης.
Συγκεκριμένα:
Η συνολική σύνταξη που θα καταβληθεί σε περίπτωση αποχώρησης το 2007 θα είναι περίπου 790 ευρώ και το εφάπαξ βοήθημα περίπου 31.000
ευρώ. Στην περίπτωση συνταξιοδότησης το 2012 το συνολικό ποσόν σύνταξης θα είναι περίπου 1.235 ευρώ, ενώ το εφάπαξ βοήθημα θα είναι 40.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι με παραμονή για πέντε χρόνια στην εργασία της η εργαζόμενη εξασφαλίζει 445 ευρώ μεγαλύτερη σύνταξη και περίπου 9.000 ευρώ μεγαλύτερο εφάπαξ βοήθημα. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που δεν υπήρχε αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού για την κύρια σύνταξη μετά την 1.1.2008 η συνολική σύνταξη θα ήταν περίπου 15 ευρώ μεγαλύτερη.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3ο:
Εργαζόμενη στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος συμπληρώνει στο τέλος του 2007 27 έτη ασφάλισης και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις που ισχύουν για τις μητέρες ανηλίκων. Ο συντάξιμος μισθός που έχει σήμερα είναι 1.300 ευρώ. Εργαζόμενη της ίδιας κατηγορίας έχει συντάξιμο μισθό σήμερα με 30 έτη υπηρεσίας 1.450 ευρώ. Τα ερωτήματα που απασχολούν τη συγκεκριμένη εργαζόμενη είναι:
α. Ποιο θα είναι το ποσόν κύριας σύνταξης που θα πάρει αν αποχωρήσει στο τέλος του 2007;
β. Ποιο θα είναι το ποσόν της κύριας σύνταξης που θα πάρει αν αποχωρήσει το 2010;
Απάντηση:
α. Στην περίπτωση συνταξιοδότησης στο τέλος του 2007 το ποσόν της κύριας σύνταξης που θα λάβει η εργαζόμενη θα είναι:
Ποσόν Σύνταξης = Συντάξιμος Μισθός x 80% x 27/35 = 1.300 x 80% x 27/35 = 802 ευρώ.
β. Στην περίπτωση συνταξιοδότησης το 2010 με 30 έτη ασφάλισης και 1.450 ευρώ συντάξιμο μισθό του τε λευταίου μήνα, όπως ισχύει σήμερα, το ποσόν της κύριας σύνταξης θα είναι το άθροισμα δύο επί μέρους ποσών.
1. Ποσόν Σύνταξης για τα έτη ασφάλισης ως το τέλος του 2007 = 1.450 x 80% x 27/35 = 895 ευρώ.
2. Ποσόν Σύνταξης για τα τρία έτη που θα συμπληρωθούν μετά την 1.1.2008 = 1.420 x 77% x 3/35 = 94 ευρώ.
(1.400 ευρώ είναι οι μέσες αποδοχές της τελευταίας τριετίας, όπως διαμορφώνεται με τις αναπροσαρμογές που προβλέπει ο Νόμος 3029/02.) Επομένως το συνολικό ποσόν κύριας σύνταξης στην περίπτωση αυτή θα είναι 989 ευρώ (895 + 94). Παρατηρήσεις:
Με βάση τα σημερινά δεδομένα σε ό,τι αφορά τις αποδοχές η διαφορά που θα έχει στην κύρια σύνταξή της η εργαζόμενη του παραδείγματος θα είναι 187 ευρώ. Αν δεν υπήρχε η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της σύνταξης από 1.1.2008 η ίδια η εργαζόμενη θα έπαιρνε κύρια σύνταξη το 994 ευρώ 2010, δηλαδή 7 ευρώ παραπάνω από αυτά που τελικά θα πάρει.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 4ο:
Εργαζόμενος στον δημόσιο τομέα από το 1983 ως σήμερα (ασφαλισμένος στο Δημόσιο ή σε ειδικό Ταμείο για το οποίο δεν υπάρχουν διαφορές) έχει συμπληρώσει 24 χρόνια ασφάλισης ως το 2007 και πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί με 35 έτη ασφάλισης το 2018 οπότε και θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Το ενδιαφέρον στην περίπτωση αυτή είναι τι κύρια σύνταξη θα έπαιρνε με το παλαιό καθεστώς (80% του τελευταίου μισθού) και ποια θα είναι η σύνταξη που θα πάρει με το νέο καθεστώς του Νόμου 3029 του 2002.
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι ότι με βάση το σημερινό επίπεδο των συντάξιμων αποδοχών, όπως αυτές αντιστοιχούν στα 24 έτη υπηρεσίας και στα 35 έτη για το Δημόσιο, το ποσόν της κύριας σύνταξης με το παλαιό καθεστώς θα ήταν 1.235 ευρώ, ενώ με το νέο καθεστώς θα είναι 1.180 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι το παλαιό με το νέο καθεστώς έχουν διαφορά για το παράδειγμά μας 55 ευρώ, δηλαδή υπάρχουν απώλειες στη σύνταξη σε ποσοστό 4,5%.
Ερωτήσεις- Απαντήσεις
1. Ποιους αφορά η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της σύνταξης από 1.1.2008;
Η αλλαγή αφορά το Δημόσιο, το ΤΑΠ-ΟΤΕ, τον ΟΑΠ-ΔΕΗ, το ΤΑΠ-ΕΤΕ, το ΤΑΠ-ΑΤΕ, το ΤΑΠ-ΗΣΑΠ, το ΤΑΠ της ασφαλιστικής εταιρείας Η Εθνική, το ΤΑΥ ΣΟ (Συν. Οργανώσεων), το ΤΣΠ- Τράπεζα Ελλάδος, το ΤΑΠΙΛΤ (Ιονικής- Λαϊκής που έχει ενοποιηθεί στο ΙΚΑ) και το ΤΑΠ-ΕΤΒΑ. Επομένως, με βάση τα ως σήμερα ισχύοντα, δεν υπάρχει καμία τέτοια αλλαγή στα Ταμεία των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΤΕΒΕ, ΟΓΑ, ΤΑΕ, ΤΣΑ κτλ.).
2. Τι ακριβώς αλλάζει με τη συγκεκριμένη διάταξη;
Σύμφωνα λοιπόν με τον Νόμο 3029/02, οι συντάξεις για όσους είναι ασφαλισμένοι στα παραπάνω Ταμεία θα υπολογίζονται με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που ισχύει σήμερα, για τα χρόνια που θα διανυθούν στα Ταμεία αυτά μετά την 1.1.2008.
Συγκεκριμένα:
Για κάποιον ασφαλισμένο που θα συνταξιοδοτηθεί μετά την 1.1.2008, τα έτη ασφάλισης που έχουν συμπληρωθεί ως τις 31.12.2007 θα υπολογισθούν με βάση ό,τι ισχύει σήμερα, δηλαδή με βάση τον τελευταίο μισθό, και με ποσοστό αναπλήρωσης 80%. Για τα χρόνια που θα συμπληρωθούν μετά την 1.1.2008 σταδιακά σε δέκα χρόνια το ποσοστό αναπλήρωσης μειώνεται από το 80% στο 70% ως εξής:
Για το έτος 2008 το 79% των αποδοχών.
Για το έτος 2009 το 78% των αποδοχών.
Για το έτος 2010 το 77% των αποδοχών.
Για το έτος 2011 το 76% των αποδοχών.
Για το έτος 2012 το 75% των αποδοχών.
Για το έτος 2013 το 74% των αποδοχών.
Για το έτος 2014 το 73% των αποδοχών.
Για το έτος 2015 το 72% των αποδοχών.
Για το έτος 2016 το 71% των αποδοχών.
Για το έτος 2017 το 70% των αποδοχών.
Σταδιακά επίσης από τον τελευταίο μισθό πάμε στις αποδοχές της τελευταίας πενταετίας.
Ως αποδοχές πάντοτε για τα έτη μετά την 1.1.2008 λαμβάνονται, για όσους αποχωρήσουν από 1.1.2008 ως 31.12.2012, ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών των μηνών που έχουν διανυθεί ως και τον προηγούμενο μήνα από την υποβολή της αίτησης. Από 1.1.2013 και μετά ο υπολογισμός της σύνταξης θα γίνεται με βάση τις αποδοχές της τελευταίας πενταετίας.
