Η Εκκλησία αναπαλαιώνει το πρώην 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο

Υπεγράφησαν την Τρίτη η έγκριση δόμησης και η άδεια δόμησης για κτίρια του πρώην 401 Στρατιωτικού Νοσοκομείου, που βρίσκεται ανάμεσα στο πάρκο Ελευθερίας, στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών και στο ΝΙΜΤΣ, από τον κ. Γιώργο Γκανασούλη, διευθυντή της Διεύθυνσης Οικοδομικών και Κτιριοδομικών Κανονισμών (ΔΟΚΚ) του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).

Οι εργασίες αφορούν την επισκευή, ενίσχυση, διαρρύθμιση και αλλαγή χρήσης τριών εκ των συνολικά επτά κτιρίων τα οποία έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία από τα υπουργεία Πολιτισμού και ΠΕΚΑ. Η αναπαλαίωση των συγκεκριμένων κτισμάτων, τα οποία ανήκουν στην Εκκλησία της Ελλάδος, σχεδιάζεται να γίνει με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.

Τα «στρατιωτικά παραπήγματα» του 19ου αιώνα

Το παλαιό σχέδιο για ανέγερση ξενοδοχείου εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004

Το πρώην 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο, το οποίο βρίσκεται σε μια έκταση περίπου 12 στρεμμάτων, δημιουργήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του τον 19ο αιώνα, οπότε η περιοχή ήταν γνωστή ως «στρατιωτικά παραπήγματα», και στις αρχές του 20ού. Αποτελεί μάλιστα ένα από τα ελάχιστα δείγματα στρατιωτικής αρχιτεκτονικής στη χώρα μας.

Η έκταση περικλείεται από τις οδούς Ιατρίδου, Αθηναίων Εφήβων, Δορυλαίου, Μακεδόνων και Βασιλίσσης Σοφίας. Σε αυτή στεγάστηκε περί το 1877 το 1ο Σύνταγμα Πεζικού. Το 1882 γίνεται η σύσταση του Σχολείου Υπαξιωματικών, το οποίο εγκαθίσταται «εις τα προς Νότον κτήρια των παραπηγμάτων» και λειτουργεί εκεί για μια δεκαετία, δηλαδή ως το 1892, οπότε μεταφέρεται στο Μέγαρο της Σχολής Ευελπίδων.

Τα κτίρια της Σχολής Υπαξιωματικών χρησιμοποιούνται πλέον ως πρόσκαιρο παράρτηματου Στρατιωτικού Νοσοκομείου για την περίθαλψη των τραυματιών του Ελληνοτουρκικού Πολέμου. Από το 1904 λειτουργεί σε αυτά το Α’ Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο των Αθηνών και από το 1946 το 401 ΓΣΝΑ. Η χρήση του χώρου ως νοσοκομείου συνεχίστηκε ως το 1971, οπότε περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εκκλησίας της Ελλάδος, κατόπιν ανταλλαγής εκτάσεων με το υπουργείο Εθνικής Αμυνας.

Σχέδια για ξενοδοχείο

Η Εκκλησία αρχίζει να σχεδιάζει την οικοδόμηση του χώρου και υποβάλλει το 2001 φάκελο στην Πολεοδομία με σκοπό την κατεδάφιση κτισμάτων και την ανέγερση στον χώρο ξενοδοχείου εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Και αυτό, παρ’ ότι το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Αθήνας δεν επέτρεπε ανέγερση ξενοδοχείου στο συγκεκριμένο σημείο παρά μόνο αστικό πράσινο, καθώς και εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες για τα υπάρχοντα κτίρια.

Προσπάθειες για τον χαρακτηρισμό ως διατηρητέων των 13 λιθόκτιστων κτιρίων που βρίσκονται στην έκταση είχαν ξεκινήσει από το 1980 τόσο από τον Δήμο Αθηναίων όσο και από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Αττικής, τη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας και άλλους επιστημονικούς φορείς.

Τελικά το 2010 η τότε υπουργός Περιβάλλοντος κυρία Τίνα Μπιρμπίλη υπογράφει την απόφαση χαρακτηρισμού ως διατηρητέων μνημείων επτά κτιρίων. Σε ένα από αυτά φιλοξενείται το Εκκλησιαστικό Λύκειο.

Σήμερα, η Εκκλησία της Ελλάδος σκοπεύει να αναπαλαιώσει αρχικά τρία από τα κτίρια του συγκροτήματος, τα οποία πλέον κοντεύουν να καταρρεύσουν. Σε αυτά σχεδιάζει να στεγάσει το Ιστορικό Αρχείο της Συνόδου και τη Βιβλιοθήκη της, ενώ στο τρίτο κτίριο θα δημιουργήσει έναν χώρο κατάλληλο για εκθέσεις και εκδηλώσεις.

Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 18 Δεκεμβρίου 2013